Tóm tắt Luận văn Hoàn thiện quy trình thực hiện thủ tục phân tích trong kiểm toán Báo cáo tài chính do các công ty kiểm toán tại Việt Nam thực hiện

i LỜI MỞ ĐẦU Trong kiểm toán BCTC, thủ tục phân tích là một trong số các phương pháp kiểm toán chính mà KTV thường sử dụng, có ý nghĩa lớn trong công tác kiểm toán, vừa mang lại tính hiệu quả cho KTV và các công ty kiểm toán, đồng thời được đánh giá cao về tính hiệu năng giúp nâng cao chất lượng kiểm toán và mục tiêu kiểm toán. Tại các công ty kiểm toán đa quốc gia, cùng với hệ thống quy trình kiểm toán chuyên nghiệp, quy trình thực hiện thủ tục phân tích được xây dựng và phát triển hàng chục năm, được các KTV vận dụng hiệu quả mang lại những cuộc kiểm toán chất lượng cao. Trong khi đó, tại các công ty kiểm toán nội địa của Việt Nam hiện nay, quy trình thực hiện thủ tục phân tích chưa thực sự được quan tâm đúng mức. Chính vì vậy, tác giả đã chọn đề tài: “Hoàn thiện quy trình thực hiện thủ tục phân tích trong kiểm toán báo cáo tài chính do các công ty kiểm toán tại Việt Nam thực hiện” làm đề tài cho luận văn Thạc sỹ của mình. Đề tài được nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận của Chủ nghĩa duy vật biện chứng và vận dụng các phương pháp kỹ thuật như thống kê, so sánh và phân tích để tổng hợp về lý luận và thực tiễn. Cụ thể: Về mặt lý luận, trên cơ sở những kiến thức đã có về quy trình thực hiện thủ tục phân tích trong kiểm toán BCTC, kết hợp thêm việc tham khảo các tài liệu trong và ngoài nước về lĩnh vực này, tác giả đã thực hiện phân tích và tổng hợp nên lý luận chung về quy trình thực hiện thủ tục phân tích trong kiểm toán BCTC. Về mặt thực tiễn, tác giả đã thực hiện khảo sát, xem xét hồ sơ kiểm toán của hai công ty kiểm toán đa quốc gia là KPMG và E&Y và hai công kiểm toán Việt Nam là AASC và ACPA; xây dựng “phiếu khảo sát” (được thiết kế như trong phần phụ lục) và gửi tới các công ty kiểm toán độc lập tại Việt Nam nhằm so sánh, phân tích và tổng hợp thực trạng quy trình thực hiện thủ tục phân tích trong kiểm toán BCTC tại các công ty kiểm toán đa quốc gia và các công ty kiểm toán Việt Nam. Trên cơ sở đó, Luận văn đã đề xuất những giải pháp, nhằm hoàn thiện quy trình thực hiện thủ tục phân tích trong kiểm toán BCTC tại các công ty kiểm toán Việt Nam. ii CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUY TRÌNH THỰC HIỆN THỦ TỤC PHÂN TÍCH TRONG KIỂM TOÁN BCTC 1.1. Khái quát chung về thủ tục phân tích trong kiểm toán BCTC 1.1.1. Khái niệm thủ tục phân tích trong kiểm toán BCTC Theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam VSA 520, Thủ tục phân tích hay Quy trình phân tích là việc phân tích các số liệu, thông tin, các tỷ suất quan trọng, qua đó tìm ra những xu hướng, biến động và tìm ra những mối quan hệ có mâu thuẫn với các thông tin liên quan khác hoặc có sự chênh lệch lớn so với giá trị đã dự kiến. Quy trình phân tích bao gồm việc so sánh các thông tin tài chính, xem xét các mối quan hệ và thường bao gồm ba công việc chính là dự đoán, so sánh, đánh giá. 1.1.2. Các loại hình phân tích Thủ tục phân tích, theo cách đơn giản và được chấp nhận rộng rãi nhất, được phân chia thành bốn loại: Phân tích xu hướng; phân tích tỷ suất; phân tích tính hợp lý (phân tích dự báo); phân tích hồi quy. 1.1.3. Các giai đoạn của quy trình thực hiện thủ tục phân tích trong kiểm toán BCTC Quy trình thực hiện thủ tục phân tích trong kiểm toán BCTC bao gồm:  Đặt ra mục tiêu cho Thủ tục phân tích  Lựa chọn các Thủ tục phân tích phù hợp  Ước tính các giá trị và so sánh với giá trị ghi sổ  Phân tích nguyên nhân chênh lệch  Xem xét những phát hiện qua kiểm toán và kết luận 1.2. Vị trí của thủ tục phân tích trong hệ thống phương pháp kiểm toán 1.2.1. Mối quan hệ giữa thủ tục phân tích và các thử nghiệm kiểm toán trong hệ thống phương pháp kiểm toán Quá trình thu thập và đánh giá các bằng chứng của KTV bao gồm ba loại trắc nghiệm cơ bản: trắc nghiệm công việc, trắc nghiệm trực tiếp số dư và trắc nghiệm phân tích (thủ tục phân tích). Các trắc nghiệm này cần được kết hợp một cách linh hoạt để thu thập được bằng chứng có tính thuyết phục cao với chi phí thấp nhất, trong đó trắc nghiệm phân tích giữ vai trò rất lớn trong việc tiết kiệm thời gian và chi phí. iii Việc thực hiện thủ tục phân tích mang tính hỗ trợ lớn đối với các thử nghiệm kiểm soát và các trắc nghiệm trực tiếp số dư. Thủ tục phân tích giúp KTV xác định được các rủi ro và khoanh vùng được những có tiềm tàng về sai sót trọng yếu, đồng thời phân tích đánh giá hệ thống kiểm soát của doanh nghiệp để xác định phạm vi và mức độ của các thử nghiệm kiểm soát sẽ được tiến hành. Tiếp đó, khi thực hiện kiểm toán, đối với mỗi phần hành kiểm toán, nếu KTV thực hiện thủ tục phân tích, thỏa mãn với kết quả mà thủ tục phân tích đem lại, các trắc nghiệm trực tiếp số dư sẽ được giảm thiểu đáng kể, hoặc thậm chí là sẽ không tiến hành thêm trắc nghiệp trực tiếp số dư nếu bằng chứng kiểm toán thu được qua thủ tục phân tích là đầy đủ và trọn vẹn. 1.2.2. Mục tiêu và ý nghĩa của thủ tục phân tích trong kiểm toán BCTC Thủ tục phân tích giúp KTV hiểu được công việc kinh doanh của khách hàng, đánh giá khả năng tiếp tục hoạt động của công ty, chỉ ra các sai số tồn tại trên các BCTC và giúp giảm bớt các cuộc khảo sát chi tiết trong kiểm toán BCTC. Thủ tục phân tích được đánh giá là thủ tục có hiệu quả cao nhất vì thời gian ít, chi phí thấp, mà có thể cung cấp các bằng chứng về sự đồng bộ, hợp lý trong cấu trúc các số liệu kế toán; đồng thời đánh giá được những nét tổng thể và không bị sa thải vào các nghiệp vụ cụ thể, hạn chế các rủi ro kiểm toán và giảm bớt khối lượng công việc. 1.2.3. Mức độ tin cậy của thủ tục phân tích trong kiểm toán BCTC Mức độ tin cậy vào kết quả của thủ tục phân tích phụ thuộc vào tính trọng yếu của các tài khoản hoặc loại nghiệp vụ, vào các thủ tục kiểm toán khác có cùng một mục tiêu kiểm toán, vào độ chính xác có thể dự kiến của thủ tục phân tích, và cuối cùng là phụ thuộc vào đánh giá rủi ro tiềm tàng và rủi ro kiểm soát 1.3 Vận dụng thủ tục phân tích trong các giai đoạn cuộc kiểm toán BCTC 1.3.1.Thủ tục phân tích trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán Trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán, Thủ tục phân tích được thực hiện nhằm đạt được sự hiểu biết về ngành nghề kinh doanh của khách hàng, nhận biết khả năng tồn tại các sai phạm tiềm tàng trên BCTC của doanh nghiệp, đánh giá khả năng tiếp tục hoạt động của Công ty khách hàng. Các thủ tục phân tích được thực hiện trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán gồm:  Thu thập thông tin tài chính và thông tin phi tài chính iv  So sánh thông tin (bao gồm: Phân tích tỷ suất và phân tích xu hướng, so sánh số dư các tài khoản, rà soát qua các số liệu, phân tích dòng tiền, Phân tích sử dụng các thước đo phi tài chính)  Đánh giá kết quả so sánh ban đầu 1.3.2. Thủ tục phân tích trong giai đoạn thực hiện kiểm toán Thực hiện Thủ tục phân tích trong giai đoạn thực hiện kiểm toán nhằm cung cấp các bằng chứng đầy đủ và có hiệu lực về một số cơ sở dẫn liệu cụ thể liên quan tới số dư các tài khoản hay các nhóm nghiệp vụ, giúp KTV giảm bớt số lượng kiểm tra chi tiết các nghiệp vụ và số dư, giúp các KTV nhận biết khả năng tồn tại các sai phạm tiềm tàng trên BCTC của doanh nghiệp. Các thủ tục phân tích được thực hiện trong giai đoạn thực hiện kiểm toán  Phát triển một mô hình với các biến tài chính và biến hoạt động  Xem xét tính độc lập và độ tin cậy của các thông tin  Ước tính giá trị và so sánh với giá trị ghi sổ  Xác định mức chênh lệch có thể chấp nhận được  Phân tích nguyên nhân chênh lệch  Xem xét những phát hiện qua kiểm toán 1.3.3.Thủ tục phân tích trong giai đoạn kết thúc kiểm toán Mục tiêu cơ bản của Thủ tục phân tích trong giai đoạn kết thúc kiểm toán đó là để giúp các KTV đánh giá lần cuối các thông tin trình bày trên BCTC một cách tổng thể và phát hiện những sai phạm chưa được phát hiện trong các giai đoạn trước, và đánh giá khả năng tiếp tục hoạt động của Công ty khách hàng Các thủ tục phân tích được thực hiện trong giai đoạn kết thúc kiểm toán gồm:  Thu thập thông tin (sử dụng BCTC đã được điều chỉnh)  Phân tích kết quả: phân tích BCTC đã điều chỉnh và phân tích giả thiết hoạt động liên tục (cân nhắc đến các dấu hiệu về mặt tài chính, dấu hiệu về mặt hoạt động) v CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUY TRÌNH THỰC HIỆN THỦ TỤC PHÂN TÍCH TRONG KIỂM TOÁN BCTC DO CÁC CÔNG TY KIỂM TOÁN TẠI VIỆT NAM THỰC HIỆN 2.1. Đặc điểm chung của các công ty kiểm toán độc lập tại Việt Nam có ảnh hưởng đến quy trình thực hiện thủ tục phân tích trong kiểm toán BCTC 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của các công ty kiểm toán độc lập tại Việt Nam Các công ty kiểm toán đa quốc gia có quy trình kiểm toán được xây dựng và thiết kế hàng trăm năm, trong đó thủ tục phân tích là một phương pháp kiểm toán được vận dụng hiệu quả trong mọi cuộc kiểm toán. Đối với các công ty kiểm toán Việt Nam, xuất phát từ đặc điểm là ra đời muộn hơn so với thế giới nên các công ty kiểm toán Việt Nam vẫn đang trong quá trình hoàn thiện dần các kỹ thuật kiểm toán của mình. Quy trình thực hiện thủ tục phân tích do các công ty kiểm toán Việt Nam thực hiện so với các công ty kiểm toán đa quốc gia còn có nhiều điểm khác biệt và cũng còn tồn tại nhiều vấn đề cần hoàn thiện hơn nữa. 2.1.2. Cơ sở pháp lý cho hoạt động kiểm toán độc lập tại Việt Nam Về cơ bản, hệ thống văn bản pháp lý về hoạt động kiểm toán do Nhà nước ban hành đã tạo cơ sở pháp lý cho việc thành lập và hoạt động của các công ty kiểm toán độc lập, việc hình thành đội ngũ KTV, bồi dưỡng, thi tuyển cấp chứng chỉ và quản lý đội ngũ KTV tạo môi trường lành mạnh cho sự hoạt động và phát triển cũng như từng bước mở cửa và hôi nhập về dịch vụ kiểm toán độc lập. Tuy nhiên, so với yêu cầu phát triển của hoạt động kiểm toán độc lập trong điều kiện nền kinh tế thị trường đã và đang phát triển mạnh như hiện nay, hệ thống chính sách này vẫn còn bộc lộ một số điểm bất cập và đã ảnh hưởng phần nào tới chất lượng của công tác kiểm toán nói chung và quy trình thực hiện thủ tục phân tích trong kiểm toán BCTC nói riêng của các công ty kiểm toán độc lập của Việt Nam. 2.1.3. Các đặc điểm hoạt động của các công ty kiểm toán độc lập tại Việt Nam Nhóm thứ nhất, các công ty kiểm toán đa quốc gia hoạt động tại Việt Nam (gọi tắt là các công ty kiểm toán đa quốc gia), Các công ty này có chung đặc điểm là được thừa hưởng quy trình kiểm toán chuyên nghiệp của công ty mẹ. Vì thế tính vi chuyên nghiệp và hiệu quả được đánh giá rất cao. Tại các công ty này, việc áp dụng các quy trình chuẩn là bắt buộc, tất cả các KTV đều đòi hỏi phải nắm vững và vận dụng hiệu quả theo quy trình đó. Quy trình kiểm soát rất chặt chẽ, luôn luôn có các cấp quản lý giám sát và rà soát lại công việc thực hiện và kết quả làm việc của các KTV. Các KTV có chất lượng đầu vào cao, thường xuyên được đào tạo, cập nhật, nâng cao kiến thức chuyên môn. Nhóm thứ hai, bao gồm các công ty kiểm toán nội địa của Việt Nam (gọi tắt là các công ty kiểm toán Việt Nam. Nhìn chung, tính chuyên nghiệp của các công ty kiểm toán Việt Nam còn chưa cao. Việc xây dựng được một quy trình chuẩn và chuyên nghiệp ở các công ty kiểm toán Việt Nam vẫn còn là một mục tiêu mang tính lâu dài. Ngoài ra, việc thực hiện theo các quy trình kiểm toán thống nhất của Công ty cũng không bài bản, KTV thường làm theo thói quen nhiều hơn là tuân thủ các hướng dẫn của Công ty. Bên cạnh đó, do chạy theo doanh số mà một số công ty kiểm toán chưa chú trọng đến công tác chuyên môn, chưa xây dựng được các chương trình đào tạo nội bộ và cập nhật kiến thức thường xuyên cho các KTV. Chính vì những đặc điểm này, mà chưa một công ty kiểm toán Việt Nam nào có thể đủ tiêu chuẩn để sánh ngang với các công ty kiểm toán đa quốc gia hiện đang hoạt động tại Việt Nam, khoảng cách này vẫn còn rất xa nếu trong tương lai các công ty kiểm toán Việt Nam không tích cực chuyển mình và không ngừng nỗ lực phấn đấu. 2.2. Thực trạng quy trình thực hiện thủ tục phân tích trong kiểm toán BCTC do các công ty kiểm toán tại Việt Nam thực hiện 2.2.1. Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán Tại các công ty kiểm toán đa quốc gia : Trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán, KTV tiến hành phân tích các thông tin về lai lịch doanh nghiệp, bao gồm: Tổ chức của doanh nghiệp, mục tiêu và chiến lược, phương châm hoạt động và các quy định quản lý của doanh nghiệp, khách hàng, nhà cung cấp, nhân viên, tài chính, đầu tư, các bên liên quan, tình hình vi phạm luật và bồi thường của doanh nghiệp. Với bất kể thông tin nào thu thập được, vii KTV đều phải có những phân tích, nhận xét, đánh giá để có được những hiểu biết cơ bản về khách hàng được kiểm toán. Tiếp đó, KTV tiếp tục vận dụng các thông tin để tiến hành phân tích về môi trường và ngành nghề hoạt động của doanh nghiệp. Các mô hình mà KTV chủ yếu sử dụng để phân tích là mô hình PEST của Johnson and Scholes và mô hình năm áp lực “FIVE FORCES” của M-Porter. Mô hình “PEST” nghiên cứu các tác động của các yếu tố trong môi trường vĩ mô; cho thấy được các yếu tố chính trị, kinh tế, xã hội, công nghệ có ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Mô hình “FIVE FORCES” đi sâu vào việc phân tích các yếu tố trong môi trường kinh doanh; đưa ra các nhận định về sức mạnh thỏa thuận của người bán, người mua, các mối đe dọa của sản phẩm thay thế, của đối thủ cạnh tranh hiện tại hay sự gia nhập thị trường của các đối thủ mới trong tương lai gần. Bên cạnh đó, để tăng cường hiểu biết của KTV về khách hàng và hỗ trợ việc lập kế hoạch kiểm toán, KTV tiếp tục tiến hành phân tích tình hình tài chính trong năm hiện tại của khách hàng, bao gồm: Phân tích các mong đợi của nhà đầu tư, phân tích dự toán (ngân sách) được lập và thực tế thực hiện, phân tích biến động các chỉ tiêu tài chính của năm nay so với năm trước, các tỷ suất tài chính theo BCTC được cung cấp bởi doanh nghiệp. Việc phân tích sơ bộ các chỉ tiêu tài chính của năm nay so với năm trước được tiến hành trên BCĐKT, BCKQHĐKD và BCLCTT. KTV sẽ phân tích biến động của từng chỉ tiêu trên BCTC, những biến động bất thường cần được tìm hiểu nguyên nhân và khoanh vùng những rủi ro có thể xảy ra. Phân tích các chỉ số tài chính được chia thành bốn nhóm: Nhóm chỉ tiêu phản ánh khả năng thanh toán của doanh nghiệp, nhóm chỉ tiêu phản ánh cơ cấu tài chính và cơ cấu tài sản của doanh nghiệp, nhóm chỉ tiêu phản ánh khả năng hoạt động, và nhóm chỉ tiêu phản ánh khả năng sinh lời. Từ đó, KTV có được đánh giá sơ bộ về công tác lập BCTC của khách hàng, các rủi ro liên quan đến ban quản lý doanh nghiệp, các rủi ro đối với từng khoản mục trên BCTC. Đây là cơ sở cho việc thiết lập các thủ tục kiểm toán có hiệu quả. viii Tại các công ty kiểm toán Việt Nam: Thủ tục phân tích cũng được tiến hành trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán bao gồm tìm hiểu hoạt động kinh doanh và môi trường kinh doanh của khách hàng, phân tích các thông tin tài chính và phi tài chính của khách hàng. Tuy nhiên, mức độ phân tích thực hiện ở các công ty kiểm toán Việt Nam thường chỉ ở mức độ sơ lược, không tận dụng triệt để các công cụ phân tích (các mô hình, tỷ suất). Ví dụ, KTV của AASC cũng tiến hành phân tích BCĐKT và BCKĐKD của khách hàng. Tuy nhiên, thủ tục phân tích sử dụng chủ yếu là so sánh số liệu năm hiện hành với năm trước, xác định những biến động bất thường để khoanh vùng các khu vực có thể xảy ra sai sót trọng yếu. Một số tỷ suất tài chính cơ bản cũng được sử dụng như tỷ suất khả năng thanh toán, tỷ suất sinh lời, tỷ trọng nợ phải trả và vốn chủ sở hữu để đánh giá tình hình tài chính hiện tại của doanh nghiệp. Các phân tích này của KTV sẽ được ghi chép vào giấy làm việc, tuy nhiên, nếu là khách hàng nhỏ, thủ tục phân tích có thể không bắt buộc. Ở ACPA, mô hình PEST có được áp dụng nhưng cũng rất sơ sài, nhìn chung chỉ mang tính diễn giải, thiếu sự phân tích sâu các tác dụng và ảnh hưởng. Còn ở hầu hết các công ty khác, chỉ dừng lại ở tìm hiểu và ghi chép lại các hiểu biết chung về khách hàng, không áp dụng mô hình phân tích tài chính nào cả, việc phân tích BCTC cũng chỉ dừng ở cấp độ so sánh năm trước và năm nay, chỉ ra một số biến động bất thường, chứ không phân tích kỹ các nguyên nhân tiềm ẩn có thể có hoặc các rủi ro và các tác động đến sự trung thực hợp lý của các thông tin tài chính từ các biến động bất thường đó. Ảnh hưởng của các phân tích trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán: Phân tích trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán là cơ sở để thiết lập các thủ tục kiểm toán của giai đoạn thực hiện kiểm toán. Việc thực hiện chi tiết công việc phân tích trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán này, từ phân tích các thông tin phi tài chính (các thông tin khái quát về tình hình hoạt động kinh doanh của khách hàng) đến phân tích các thông tin tài chính (phân tích các chỉ tiêu trên BCĐKT, BCKQHĐKD, BCLCTT, phân tích các tỷ suất tài chính), giúp KTV nhận thấy được sự xuất hiện của những biến động bất thường ix hay sự vắng mặt của những biến động dự kiến mà nguyên nhân không được giải thích hợp lý từ phía Ban Giám đốc của đơn vị. Từ đó, KTV có thể nhận dạng các sai phạm tiềm tàng có thể xảy ra trên phương diện toàn bộ BCTC và cụ thể với từng tài khoản hoặc nghiệp vụ. KTV cũng có thể thực hiện các thủ tục phân tích ở mức độ cao hơn để làm rõ những biến động mà KTV chưa thỏa mãn. Kết quả của thủ tục phân tích ở giai đoạn lập kế hoạch này sẽ là cơ sở để KTV xác định rủi ro kiểm toán cho từng khoản mục trên BCTC, từ đó xây dựng chương trình kiểm toán phù hợp, lựa chọn các khoản mục chứa đựng nhiều rủi ro nhất để tập trung nhiều hơn trong giai đoạn thực hiện kiểm toán. 2.2.2. Giai đoạn thực hiện kiểm toán Tại các công ty kiểm toán đa quốc gia Thủ tục phân tích được tận dụng ở tất cả các chu trình kiểm toán (Tiền và các khoản tương đương tiền, Doanh thu và các khoản phải thu, Hàng tồn kho và giá vốn hàng bán, Tài sản cố định và Chi phí xây dựng cơ bản dở dang, Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước, Vay và chi phí tài chính, Các khoản mục khác trên BCĐKT, Các khoản mục khác trên BCKQKD). Đối với mỗi quy trình kiểm toán, thủ tục phân tích luôn là phương pháp kiểm toán đầu tiên mà KTV nghĩ tới, vì sự đáng tin cậy của bằng chứng kiểm toán mà thủ tục phân tích mang lại là không thể phủ nhận. Thông thường thì các khoản mục trên BCKQKD có nhiều điều kiện để áp dụng thủ tục phân tích hơn là các khoản mục trên BCĐKT. Tại các công ty kiểm toán đa quốc gia, khi áp dụng thủ tục phân tích trong giai đoạn thực hiện kiểm toán, KTV cần tuân theo đầy đủ 7 bước tiêu chuẩn sau : - Xác định mục tiêu kiểm toán, xác định các khoản mục trọng yếu, và cân nhắc mức độ đảm bảo mà thủ tục phân tích thực hiện sẽ mang lại - Cân nhắc các nhân tố ảnh hưởng đến đến tính chính xác - Xác định giá trị ước tính của KTV - Xác định giá trị chênh lệch có thể chấp nhận được - So sánh giá trị ước tính với giá trị ghi sổ và xem xét nguyên nhân chênh lệch - Chênh lệch nằm ngoài khoảng có thể chấp nhận được x - Sửa lại số ước tính của KTV và số chênh lệch có thể chấp nhận được, nếu thấy hợp lý, và so sánh số ước tính đó với giá trị ghi sổ Kết luận cuối cùng về khoản mục trên được kiểm toán sẽ được đưa ra sau khi KTV thực hiện các bước công việc trên, rà soát lại một lượt những phát hiện ở từng bước công việc, nguyên nhân và các bằng chứng cụ thể chứng minh tính hợp lý/ bất hợp lý của khoản mục được kiểm toán. Nhìn chung, hầu hết các công ty kiểm toán đa quốc gia, quy trình thực hiện thủ tục phân tích đối với các khoản mục trong giai đoạn thực hiện kiểm toán đều gồm đầy đủ các bước như trên. Cả ba loại hình phân tích: Phân tích xu hướng, phân tích tỷ suất và Phân tích tính hợp lý đều được tận dụng triệt để trong giai đoạn thực hiện kiểm toán. Thủ tục phân tích là thủ tục kiểm toán đầu tiên mà KTV của các công ty này nghĩ tới trong giai đoạn thực hiện kiểm toán. Nếu phạm vi kiểm toán và nguồn thông tin bị hạn chế, không thể sử dụng được thủ tục phân