Tóm tắt Luận văn - Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Cao Lãnh

PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài: Quản trị rủi ro tín dụng không phải là vấn đề mới, nhưng vẫn luôn là mối quan tâm thường trực và hàng đầu trong hoạt động kinh doanh của từng ngân hàng thương mại. Nó đặt ra yêu cầu cho mỗi ngân hàng thương mại: làm cách nào để đẩy mạnh, tăng trưởng hoạt động tín dụng, khơi thông nguồn vốn, hỗ trợ các tổ chức kinh tế, cá nhân phát triển sản xuất kinh doanh, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đồng thời kiểm soát được dòng vốn và kiểm soát tốt rủi ro trong cho vay. Rủi ro tín dụng (RRTD) luôn song hành với hoạt động tín dụng, không thể loại bỏ hoàn toàn RRTD mà chỉ có thể áp dụng các biện pháp để phòng ngừa hoặc giảm thiểu thiệt hại tối đa khi rủi ro xảy ra. Khi ngân hàng kinh doanh với một mức tổn thất thấp hơn hoặc bằng mức tỷ lệ tổn thất dự kiến thì đó là sự thành công trong lĩnh vực quản lý rủi ro. Ngân hàng phải bằng nhiều biện pháp tác động đến hoạt động tín dụng để hạn chế tối đa rủi ro tín dụng nhằm góp phần đạt tới mục tiêu hoạt động tín dụng an toàn và hiệu quả trong tăng trưởng. Thực tiễn hoạt động tín dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn – Chi nhánh huyện Cao Lãnh tỉnh Đồng Tháp (Agribank CN huyện Cao Lãnh) thời gian qua cũng cho thấy rủi ro tín dụng chưa được kiểm soát một cách hiệu quả và đang có xu hướng ngày một gia tăng. Chính vì vậy, yêu cầu đặt ra là RRTD phải được quản lý, kiểm soát một cách bài bản và có hiệu quả, đảm bảo tín dụng hoạt động trong phạm vi rủi ro chấp nhận được, giảm thiểu các thiệt hại phát sinh từ rủi ro tín dụng và tăng thêm lợi nhuận kinh doanh của ngân hàng, góp phần nâng cao uy tín và tạo ra lợi thế của ngân hàng trong cạnh tranh. Một ngân hàng hoạt động kinh doanh có hiệu quả, có năng lực tài chính mạnh và quản lý được rủi ro trong giới hạn cho phép sẽ tạo được niềm tin của khách hàng và nâng cao được vị thế, uy tín đối với khách hàng, các tổ chức tín dụng khác. Đây là điều vô cùng quan trọng giúp ngân hàng đạt được mục tiêu tăng trưởng và phát triển bền vững cũng như thực hiện thành công các hoạt động hợp tác, liên doanh trong xu thế hội nhập hiện nay. Trước thực trạng trên, tác giả đã chọn đề tài: “Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Cao Lãnh” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn tốt nghiệp của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu: - Hệ thống hóa các lý luận về quản trị rủi ro tín dụng của NHTM. - Phân tích thực trạng hoạt động tín dụng, nguyên nhân dẫn đến rủi ro và các phương pháp quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn – Chi nhánh huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp. - Trên cơ sở lý luận, phân tích thực trạng và nguyên nhân, từ đó đưa ra một số giải pháp nhằm quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn – Chi nhánh huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp. 3. Đối tƣợng, phạm vi và phƣơng pháp nghiên cứu 3.1 Đối tượng nghiên cứu Nghiên cứu về rủi ro tín dụng của NHTM và các biện pháp quản trị rủi ro tín dụng dưới giác độ NHTM. 3.2 Phạm vi nghiên cứu: - Về không gian: Đề tài tập trung nghiên cứu về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh huyện Cao Lãnh. - Về thời gian: Tập trung nghiên cứu số liệu thực tế tại ngân hàng giai đoạn từ năm 2010 đến năm 2014. 3.3 Phƣơng pháp nghiên cứu Sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu khoa học kết hợp với các phương pháp thống kê, so sánh, phân tích đi từ cơ sở lý thuyết đến thực tiễn nhằm giải quyết và làm sáng tỏ mục tiêu nghiên cứu của đề tài. Đồng thời, tiếp thu ý kiến của nhiều chuyên gia, cán bộ quản lý, điều hành có liên quan để hoàn thiện giải pháp. 4. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu thành 3 chương: Chương 1: Tổng quan về rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng trong ngân hàng thương mại. Chương 2: Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn – Chi nhánh huyện Cao Lãnh. Chương 3: Giải pháp tăng cường công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn – Chi nhánh Huyện Cao Lãnh. CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG VÀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1. RỦI RO TÍN DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1.1 Khái niệm rủi ro tín dụng trong hoạt động NHTM Theo Thông tư 02/2013/TT-NHNN ngày 21/01/2013 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thì: “Rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng là tổn thất có khả năng xảy ra đối với nợ của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài do khách hàng không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình theo cam kết”. Tuy có nhiều khái niệm khác nhau về rủi ro tín dụng nhưng có thể tổng hợp lại như sau: “Rủi ro tín dụng là những thiệt hại, mất mát mà ngân hàng phải gánh chịu do người vay vốn hay người sử dụng vốn của ngân hàng không trả đúng hạn, không thực hiện đúng nghĩa vụ cam kết trong hợp đồng tín dụng với bất kỳ lý do nào”. 1.1.2. Nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng  Nguyên nhân khách quan: Nhóm nguyên nhân khách quan thứ nhất: Nhóm nguyên nhân khách quan thứ hai:  Nguyên nhân từ phía NHTM: 1.1.3 Phân loại rủi ro tín dụng ngân hàng. Căn cứ vào nguyên nhân phát sinh rủi ro, rủi ro tín dụng được phân chia thành hai loại: Rủi ro giao dịch và rủi ro danh mục. - Căn cứ vào tính chất, rủi ro tín dụng chia thành hai loại: Rủi ro khả kháng và Rủi ro bất khả kháng: 1.1.4 Hậu quả của rủi ro tín dụng 1.1.4.1 Hậu quả của rủi ro tín dụng đối với NHTM: RRTD làm giảm lợi nhuận ngân hàng: RRTD làm giảm khả năng thanh toán của ngân hàng: RRTD làm giảm uy tín của ngân hàng: RRTD là nguy cơ dẫn đến phá sản ngân hàng: 1.1.4.2 Hậu quả của rủi ro tín dụng đối với nền kinh tế * RRTD có thể gây ra hậu quả đối với hệ thống tài chính quốc gia: * RRTD có thể gây hậu quả tiêu cực đến đời sống xã hội: 1.2 QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG 1.2.1. Khái niệm và vai trò của việc quản trị rủi ro tín dụng 1.2.1.1. Khái niệm quản trị rủi ro tín dụng Quản trị rủi ro tín dụng là quá trình nhận dạng, phân tích nhân tố rủi ro, đo lường mức độ rủi ro, trên cơ sở đó lựa chọn triển khai các biện pháp phòng ngừa và quản lý các hoạt động tín dụng nhằm hạn chế và loại trừ rủi ro trong quá trình cấp tín dụng. 1.2.1.2. Vai trò của quản trị rủi ro tín dụng Thứ nhất, quản trị rủi ro túi dụng ngân hàng tốt góp phần giảm thiểu chi phí hoạt động, giảm tổn thất cho chính bản thân ngân hàng. Thứ hai, quản trị rủi ro tốt góp phần tạo điều kiện làm lành mạnh tình hình tài chính. Thứ ba, quản trị rủi ro tốt góp phần ổn định tình hình kinh tế xã hội của đất nước, khu vực. 1.2.2. Mục tiêu của quản trị rủi ro tín dụng * Đảm bảo an toàn cho hoạt động của ngân hàng * Đảm bảo khả năng thanh toán * Đảm bảo uy tín 1.2.3. Nguyên tắc quản trị rủi ro tín dụng trong NHTM  Chấp nhận rủi ro:  Điều hành rủi ro ở mức cho phép:  Quản lý độc lập các rủi ro tín dụng với các loại rủi ro khác trong ngân hàng:  Phù hợp giữa mức độ rủi ro cho phép và mức độ thu nhập:  Hiệu quả kinh tế:  Phù hợp với chiến lược chung của NHTM: 17 Nguyên tắc quản trị rủi ro tín dụng của BASEL II 1.2.4. Quy trình quản trị rủi ro tín dụng trong NHTM 1.2.4.1 Nhận diện rủi ro tín dụng a). Các dấu hiệu từ người vay vốn b). Các dấu hiệu từ ngân hàng 1.2.4.2 Đo lường rủi ro tín dụng  Mô hình chất lượng 6C  Mô hình chấm điểm và xếp hạng tín dụng nội bộ  Một số chỉ tiêu sau đây được sử dụng trong việc đo lường rủi ro tín dụng ngân hàng. - Tỷ lệ nợ quá hạn (%) - Hệ số thu nợ (%) - Tỷ lệ nợ xấu (%) 1.4.2.3 Kiểm soát rủi ro tín dụng: (1) Thẩm định dự án tín dụng (2) Bảo đảm tiền vay (3) Phân tán rủi ro (4) Phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro (5) Giám sát tiền vay (6) Kiểm tra, kiểm soát nội bộ 1.2.4.4 Xử lý rủi ro tín dụng 1.2.5. Nội dung công tác quản trị rủi ro tín dụng 1.2.5.1. Xây dựng cơ cấu tổ chức quản trị 1.2.5.2. Xây dựng chính sách tín dụng 1.2.5.3. Xây dựng quy trình thẩm định 1.2.4.4. Xây dựng hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ 1.2.4.5. Phân loại nợ 1.2.5.6. Xử lý nợ CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN – CHI NHÁNH HUYỆN CAO LÃNH. 2.1 TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN – HUYỆN CAO LÃNH, TỈNH ĐỒNG THÁP. 2.1.1. Giới thiệu khái quát về Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn – chi nhánh Huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp. 2.1.2 Cơ cấu tổ chức 2.1.3 Kết quả hoạt động kinh doanh của NHNo & PTNT huyện Cao Lãnh 2.2 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG VÀ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NHNo & PTNT – CHI NHÁNH HUYỆN CAO LÃNH 2.2.1 Thực trạng hoạt động tín dụng tại NHNo & PTNT – Chi nhánh huyện Cao Lãnh. 2.2.1.1 Hoạt động huy động vốn tín dụng 2.2.1.2 Cơ cấu nguồn vốn 2.2.1.3 Tình hình dư nợ cho vay 2.2.1.4 Tình hình sử dụng vốn 2.2.2 Thực trạng rủi ro tín dụng của NHNo & PTNT – chi nhánh Huyện Cao Lãnh. 2.2.2.1 Tình hình thu hồi nợ 2.2.2.2 Tình hình nợ quá hạn và tỷ lệ nợ quá hạn của Agribank huyện Cao Lãnh. 2.2.2.3 Tình hình phân loại nợ, nợ xấu, tỷ lệ nợ xấu của Agribank huyện Cao Lãnh. 2.3 Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank – Chi nhánh Huyện Cao Lãnh. 2.3.1. Chính sách quản trị rủi ro tín dụng 2.3.2 Tình hình thực hiện các quy trình công tác quản trị rủi ro tại Agribank huyện Cao Lãnh. 2.3.2.1. Công tác nhận diện rủi ro tín dụng 2.3.2.2. Công tác đo lường RRTD  Mô hình chấm điểm khách hàng tại Agribank CN huyện Cao Lãnh 2.3.2.3. Công tác kiểm soát RRTD tại Agribank huyện Cao Lãnh (1) Thẩm định khách hàng (2) Bảo đảm tiền vay (3) Thẩm định dự án (4) Trích lập dự phòng rủi ro tín dụng (5) Kiểm tra, kiểm soát nội bộ 3.3.2.4 Công tác xử lý nợ xấu * Cơ cấu lại nợ: * Bảo đảm tiền vay * Trích dự phòng xử lý rủi ro tín dụng: 2.4 Đánh giá chung về công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank huyện Cao Lãnh. 2.4.1 Kết quả đạt đƣợc trong công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank huyện Cao Lãnh. 2.4.2 Hạn chế Thứ nhất:Mô hình tổ chức quản trị rủi ro còn bất cập Thứ hai: Chính sách tín dụng còn hạn chế Thứ ba: Quy trình thẩm định cấp tín dụng còn bất cập Thứ tư: Hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ chưa được chỉnh sửa kịp thời Thứ năm: Công tác phân loại nợ, trích lập dự phòng rủi ro thực hiện chưa nghiêm túc Thứ sáu: Công tác xử lý nợ còn nhiều vướng mắc Thứ bảy: Các chỉ tiêu đo lường rủi ro chưa đầy đủ 2.4.3 Nguyên nhân hạn chế 2.4.3.1 Nguyên nhân chủ quan - Về mô hình tổ chức: - Về chính sách tín dụng, quy trình cấp tín dụng: - Về hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ, công tác phân loại nợ, trích lập dự phòng và xử lý rủi ro: - Về nguồn nhân lực cho công tác quản trị rủi ro tín dụng: 2.4.3.2 Nguyên nhân khách quan CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NHNo & PTNT – HUYỆN CAO LÃNH 3.1 Những cơ hội và thách thức của Agribank CN huyện Cao Lãnh, trong điều kiện phát triển kinh tế của tỉnh Đồng Tháp 3.2 Định hướng phát triển của Agribank CN huyện Cao Lãnh trong điều kiện phát triển kinh tế của tỉnh Đồng Tháp 3.2.1 Định hƣớng phát triển kinh doanh 3.2.2 Định hướng phát triển công tác tín dụng đến năm 2020 - Mục tiêu phát triển của Agribank huyện Cao Lãnh - Một số chỉ tiêu phát triển tín dụng đến năm 2020 3.3 Giải pháp tăng cƣờng công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank CN huyện Cao Lãnh 3.2.1. Xây dựng mô hình tổ chức hiện đại hơn 3.2.2. Hoàn thiện chính sách tín dụng 3.2.3. Hoàn thiện quy trình thẩm định cấp tín dụng 3.2.4. Hoàn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ 3.2.5. Hoàn thiện quy trình xử lý nợ có vấn đề 3.2.6. Một số giải pháp khác 3.4. Kiến nghị 3.4.1 Kiến nghị với NHNo & PTNT 3.3.2 Kiến nghị với NHNN 3.3.2.1. Tăng cường giám sát hoạt động tín dụng của các NHTM. Ban hành các qui định hoạt động cho vay chặt chẽ. 3.4.2.2. Mở rộng việc cung cấp thông tin cho hoạt động cho vay 3.4.2.3. Có cơ chế hỗ trợ NHTM đối phó với rủi ro, tổn thất tín dụng 3.3.3 Kiến nghị với Chính phủ KẾT LUẬN Trong xu thế toàn cầu hoá như hiện nay, vấn đề hội nhập là tất yếu. Trong điều kiện đó thì ngân hàng thưomg mại không chỉ là huyết mạch của nền kinh tế quốc dân mà còn mang trong mình vận hội vươn rộng ra khu vực và thế giói. Đó cũng đòi hỏi mỗi ngân hàng thưong mại phải nâng cao sức canh tranh, chuẩn hoá quy trình nghiệp vụ, công tác quản lý, quản trị ngân hàng theo các chuẩn mực quốc tế, đặc biệt trong công tác quản trị rủi ro tín dụng ngân hàng phải được thực hiện thường xuyên, liên tục, tăng cường về chất lượng cũng như hiệu quả. Nếu thiếu một hệ thống quản trị rủi ro tín dụng hữu hiệu thì không một ngân hàng nào có thể thể tồn tại lâu dài. Có thể nói quản trị rủi ro túi dụng nó là toàn bộ cuộc sống trong hoạt động NH. Trước những yêu cầu thực tế khách quan cùng với việc áp dụng các biện pháp nghiên cứu linh hoạt, luận văn đã hoàn thành các mục tiêu nghiên cứu đề ra: Khẳng định rủi ro tín dụng là tất yếu và quản trị rủi ro tín dụng là không thể thiếu trong hoạt động kinh doanh ngân hàng, quản trị rủi ro tín dụng là một quá trình ngân hàng tác động đến hoạt động tín dụng thông qua bộ máy với các công cụ thích hợp để phòng ngừa, cảnh báo, đưa ra các biện pháp cần thiết để hạn chế đến mức tối đa tổn thất do việc không thu hồi được nợ. Khi áp dụng Thông tư 02/2013/TT-NHNN ngày 21/01/2013, của Thống đốc ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Quyết đinh số 636/QĐ-HĐQT-XLRR ngày 22/06/2007 của Hội đồng quản trị ngân hàng NN & PTNT Việt Nam, Quyết định 450/QĐ-HĐTV-XLRR ngày 30/05/2014 của Hội đồng thành viên ngân hàng NN & PTNT Việt Nam. Hoạt động tín dụng của Agribank huyện Cao Lãnh đạt kết quả rất khả quan, cụ thể: năm 2014 nguồn vốn huy động được là 554.054 triệu đồng, tổng dư nợ cho vay là 966.909 triều đồng,tốc độ và tăng trưởng đều qua các năm với tốc độ tăng bình quân tương ứng là 11,7% và 18,3%. Nhìn dưới góc độ bao quát tổng thể, Agribank huyện Cao Lãnh đang phát triển ở mức ổn định và bền vững, kinh doanh có hiệu quả thể hiện tính năng động trong hoạt động tín dụng của mình. Tuy nhiên, luận văn còn có mặt hạn chế cần có sự triển khai nghiên cứu tiếp, cụ thể là: Với khoảng thời lượng nghiên cứu chưa đủ dài nên trong phần giải pháp tác giả mới chỉ kể ra một số mô hình lý thuyết về chấm điểm, xếp hạng túi dụng khách hàng được áp dụng phổ biến đã đem lại hiệu quả cao trong quản trị rủi ro tín dụng mà chưa đưa ra được một mô hình lý thuyết cụ thể nào phù hợp nhất để áp dụng vào hệ thống quản trị rủi ro tín dụng Agribank chi nhánh huyện Cao Lãnh.