Trong những năm gần đây, vận tải biển luôn giữ vị trí hàng đầu trong ngành vận
tải. Cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật hiện đại ngành vận tải biển Việt Nam
cũng đang phát triển và ngày càng hoàn thiện hơn về mọi mặt. Trong đó, nghành công
nghiệp đóng tàu luôn được chú trọng và ưu tiên hàng đầu để tạo ra những con tàu có
trọng tải lớn, trang thiết bị hiện đại, tốc độ cao, có tính tự động hoá cao để đáp ứng được
nhu cầu ngày càng tăng của thị trường vận tải. Đồng thời, khi con tàu được trang bị hiện
đại sẽ giảm được sức lao động và số lượng thuyền viên, nâng cao hiệu quả kinh tế trong
quá trình vận hành khai thác con tàu. Bởi vậy, nó đòi hỏi người vận hành phải có trình độ
chuyên môn nhất định để khai thác tốt con tàu. Yêu cầu cấp thiết đó đòi hỏi trường
ĐHHH Việt Nam nói chung, Khoa điện - Điện tử tàu biển nói riêng phải thay đổi phương
pháp đào tạo, nâng cao chất lượng dạy và học, giúp cho sinh viên nắm vững hơn về kiến
thức, có khả năng tiếp cận các kỹ thuật công nghệ hiện đại và làm việc tốt sau khi ra
trường.
Sau quá trình học tập gần 5 năm tại lớp Điện tàu thuỷ khoá 46, em đã được các
thầy giáo trong Khoa Điện - Điện tử tàu biển giao cho đề tài : " Trang thiết bị điện tàu
34000T - Đi sâu nghiên cứu phân tích vấn đề phân chia tải cho các máy phát đồng bộ khi
công tác song song ".
Trong thời gian làm bài em đã được sự giúp đỡ nhiệt tình của thầy giáo Ths. Phan
Đăng Đào cùng nhiều thầy cô giáo trong khoa và các kỹ sư công ty đóng tàu Phà Rừng.
Với sự cố gắng của bản thân em đã hoàn thành đồ án tốt nghiệp một cách tốt nhất có thể.
Tuy nhiên, do trình độ còn hạn chế, kinh nghiệm thực tế còn ít nên đồ án tốt nghiệp của
em không thể tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong được sự chỉ bảo của các thầy cô
để đồ án của em được hoàn thiện hơn .
93 trang |
Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 2057 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Trang thiết bị điện tàu 34000t– đi sâu nghiên cứu phân tích vấn đề phân chia tải cho các máy phát đồng bộ khi công tác song song, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
…………..o0o…………..
ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
TRANG THIẾT BỊ ĐIỆN TÀU 34000T– ĐI SÂU NGHIÊN
CỨU PHÂN TÍCH VẤN ĐỀ PHÂN CHIA TẢI CHO CÁC
MÁY PHÁT ĐỒNG BỘ KHI CÔNG TÁC SONG SONG
MỤC LỤC
Mục lục……………………………………………………………………………………1
Mở đầu…………………………………………………………………………………….4
Giới thiệu chung về tàu 34.000T………………………………………………………….5
PHẦN 1 : TỔNG QUAN TRANG BỊ ĐIỆN TÀU 34.000T……………………………...7
CHƯƠNG I : CÁC HỆ THỐNG TRUYỀN ĐỘNG ĐIỆN ĐIỂN HÌNH………………...7
1.1.Hệ thống bơm ballast………………………………………………………………….7
1.1.1.Chức năng, nhiệm vụ………………………………………………………………..7
1.1.2.Giới thiệu phần tử…………………………………………………………………...7
1.1.3.Nguyên lý hoạt động………………………………………………………………...7
1.1.4.Nhận xét đánh giá…………………………………………………………………...9
1.2.Hệ thống cứu hỏa phun sương………………………………………………………..9
1.2.1.Chức năng, nhiệm vụ………………………………………………………………..9
1.2.2.Giới thiệu phần tử………………………………………………………………….10
1.2.3.Nguyên lý hoạt động……………………………………………………………….10
1.3.Hệ thống neo…………………………………………………………………………11
1.3.1.Giới thiệu phần tử………………………………………………………………….11
1.3.2.Nguyên lý hoạt động……………………………………………………………….12
1.3.3.Các mạch bảo vệ…………………………………………………………………...12
1.3.4.Mạch sấy……………………………………………………...……………………13
CHƯƠNG II : MỘT SỐ HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG ĐIỂN HÌNH…………………..……13
2.1.Hệ thống lái…………………………………………………………………………..13
2.1.1.Chức năng, yêu cầu………………………………………………………………...13
2.1.2.Nguyên lý xây dựng hệ thống lái tự động………………………………………….14
2.1.3.Hệ thống điều khiển máy lái điện thủy lực………………………………………...16
2.1.4.Hệ thống lái tự động PT500………………………………………………………..20
2.2.Hệ thống điều khiển nồi hơi………………………………………………………….24
2.2.1.Định nghĩa, chức năng của nồi hơi………………………………………………...24
2.2.2.Nồi hơi tàu 34.000T………………………………………………………………..24
PHẦN 2 : ĐI SÂU NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ PHÂN CHIA TẢI KHI CÁC MÁY PHÁT
CÔNG TÁC SONG SONG……………………………………………………………...33
CHƯƠNG III : CÁC HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN TRÊN BẢNG ĐIỆN CHÍNH………33
3.1.Định nghĩa, phân loại trạm phát điện tàu thủy……………………………………….33
3.2.Nguồn năng lượng điện sử dụng dưới tàu thủy……………………………………...34
3.2.Các phương pháp phân phối điện năng………………………………………………35
3.2.1.Hệ thống phân phối theo hình khuyên……………………………………………..35
3.2.2.Hệ thống phân phối theo hình tia đơn giản………………………………………...35
3.3.3.Hệ thống phân phối theo hình tia phức tạp………………………………………...36
3.4.Bảng điện chính……………………………………………………………………...36
1
3.4.1.Đặt vấn đề………………………………………………………………………….36
3.4.2.Cấu trúc chung của bảng điện chính ………………………………………………37
3.4.3.Cấu tạo bảng điện chính tàu 34.000T……………………………………………...38
3.4.4.Mạch động lực máy phát số 1……………………………………………………...45
3.4.5.Mạch điều khiển aptomat chính máy phát số 1……………………………………46
3.4.6. Các mạch đo lường máy phát số 1………………………………………………...48
3.4.7. Các mạch báo động và bảo vệ…………………………………………………….49
3.4.8. Nhận xét đánh giá…………………………………………………………………50
CHƯƠNG IV : ỔN ĐỊNH ĐIỆN ÁP CHO MÁY PHÁT ĐỒNG BỘ BA PHA………..51
4.1. Khái quát chung……………………………………………………………………..51
4.1.1.Vì sao phải ổn định điện áp cho các máy phát……………………………………..51
4.1.2.Các quy định của đăng kiểm với hệ thống tự động điều chỉnh điện áp……………52
4.2.Các nguyên lý xây dựng hệ thống tự động điều chỉnh điện áp………………………52
4.2.1.Nguyên lý điều chỉnh theo nhiễu loạn……………………………………………..52
4.2.2.Nguyên lý điều chỉnh theo độ lệch………………………………………………...55
4.2.3.Nguyên lý điều chỉnh kết hợp……………………………………………………...55
4.3.Hệ thống tự động điều chỉnh điện áp tàu 34.000T…………………………………...56
4.3.1. Giới thiệu phần tử……………………………………………………………...….56
4.3.2. Nguyên lý hoạt động………………………………………………………….…..57
4.3.3. Chỉnh định hệ thống……………………………………………….………………59
4.3.4. Nhận xét đánh giá………………………………………………………...……….60
CHƯƠNG V : CÔNG TÁC SONG SONG VÀ PHÂN CHIA TẢI CHO CÁC MÁY
PHÁT ĐIỆN……………………………………………………………………………..60
5.1.Đặt vấn đề……………………………………………………………………………60
5.2. Các điều kiện hòa đồng bộ chính xác……………………………………………….61
5.3. Các phương pháp hòa đồng bộ………………………………………………….…..63
5.4. Mạch hòa đồng bộ tàu 34.000T……………………………………………………..69
5.5.Phương pháp phân chia tải tác dụng cho các máy phát khi công tác song song……..71
5.5.1. Phương pháp thay đổi tham số cho trước bằng cách dịch đặc tính tĩnh…………..71
5.5.2.Phân chia tải tác dụng tàu 34.000T………………………………………………...72
5.6.Phân chia tải vô công cho các máy phát khi công tác song song……………………73
5.6.1.Khái niệm chung…………………………………………………………………...73
5.6.2.Điều chỉnh phân chia tải vô công bằng phương pháp điều khiển đặc tính ngoài….74
5.6.3. Phương pháp tự điều chỉnh phân bố tải vô công……………………......................75
5.6.4. Phương pháp phân bố tải vô công bằng cách nối dây cân bằng…………………..76
5.6.4. Mạch phân chia tải vô công giữa các máy phát tàu 34.000T……………………...77
5.7.Nhận xét, đánh giá…………………………………………………………………...78
CHƯƠNG VI : TRẠM PHÁT ĐIỆN SỰ CỐ……………………………………….…..78
6.1.Chức năng, yêu cầu…………………………………………………………………..78
2
6.2. Bảng điện sự cố tàu 34.000T…………………………………. ……………………79
6.2.1.Cấu tạo. ……………………………………………………...……………….……79
6.2.2.Cấu tạo sơ đồ………………………………………………………………………81
6.2.3. Nguyên lý hoạt động…………………………………………………...………….83
6.2.3. Các báo động và bảo vệ …………………………………………………………..86
6.2.5.Nhận xét đánh giá……….…………………………………………………………86
Kết luận………………………………………………………………………………..87
Tài liệu tham khảo…………………………..…………………………………….……88
3
LỜI NÓI ĐẦU
Trong những năm gần đây, vận tải biển luôn giữ vị trí hàng đầu trong ngành vận
tải. Cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật hiện đại ngành vận tải biển Việt Nam
cũng đang phát triển và ngày càng hoàn thiện hơn về mọi mặt. Trong đó, nghành công
nghiệp đóng tàu luôn được chú trọng và ưu tiên hàng đầu để tạo ra những con tàu có
trọng tải lớn, trang thiết bị hiện đại, tốc độ cao, có tính tự động hoá cao để đáp ứng được
nhu cầu ngày càng tăng của thị trường vận tải. Đồng thời, khi con tàu được trang bị hiện
đại sẽ giảm được sức lao động và số lượng thuyền viên, nâng cao hiệu quả kinh tế trong
quá trình vận hành khai thác con tàu. Bởi vậy, nó đòi hỏi người vận hành phải có trình độ
chuyên môn nhất định để khai thác tốt con tàu. Yêu cầu cấp thiết đó đòi hỏi trường
ĐHHH Việt Nam nói chung, Khoa điện - Điện tử tàu biển nói riêng phải thay đổi phương
pháp đào tạo, nâng cao chất lượng dạy và học, giúp cho sinh viên nắm vững hơn về kiến
thức, có khả năng tiếp cận các kỹ thuật công nghệ hiện đại và làm việc tốt sau khi ra
trường.
Sau quá trình học tập gần 5 năm tại lớp Điện tàu thuỷ khoá 46, em đã được các
thầy giáo trong Khoa Điện - Điện tử tàu biển giao cho đề tài : " Trang thiết bị điện tàu
34000T - Đi sâu nghiên cứu phân tích vấn đề phân chia tải cho các máy phát đồng bộ khi
công tác song song ".
Trong thời gian làm bài em đã được sự giúp đỡ nhiệt tình của thầy giáo Ths. Phan
Đăng Đào cùng nhiều thầy cô giáo trong khoa và các kỹ sư công ty đóng tàu Phà Rừng.
Với sự cố gắng của bản thân em đã hoàn thành đồ án tốt nghiệp một cách tốt nhất có thể.
Tuy nhiên, do trình độ còn hạn chế, kinh nghiệm thực tế còn ít nên đồ án tốt nghiệp của
em không thể tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong được sự chỉ bảo của các thầy cô
để đồ án của em được hoàn thiện hơn .
Em xin chân thành cảm ơn !
Hải Phòng , ngày 13 tháng 1 năm 2010 .
Sinh viên thực hiện.
Phạm Xuân Định
4
THIỆU CHUNG VỀ TÀU SAN-FILICE
Tàu SAN FILICE là tàu hàng rời vỏ kép trọng tải 34.000T do công ty đóng tàu Phà
Rừng đóng theo hợp đồng với công của vương quốc Anh, dự kiến bàn giao cho chủ tàu
và đưa vào khai thác tháng 12/2009.
1.Các thông số kỹ thuật cơ bản của tàu :
Chiều dài toàn bộ : 180.00m
Chiều dài giữa hai đường vuông góc : 172.00m
Chiều rộng : 30.00m
Chiều cao mạn : 14.70m
Mớn tải hàng nhẹ : 9.00m
Mớn nước : 9.75m
Tải trọng tương ứng với mớn nước thiết kế : khoảng 34.000T
Tải trọng tương ứng với mớn nước hàng nhẹ : khoảng 30.300T
Tổng dung tích các khoang hàng :khoảng 45.500m3
Két dầu nhiên liệu (F.O) : khoảng 1.700m3
Két dầu D.O : khoảng 200m3
Két dầu bôi trơn : khoảng 50m3
Két nước ngọt : khoảng 250m3
Két ballast : khoảng 15.000m3
2.Máy chính .
Máy chính là động cơ Diesel loại hai kỳ ,hoạt động đơn,đảo chiều trực tiếp, tua
bin tăng áp, loại SULZER 6RTA48T-B,có thể điều khiển từ buồng máy,lầu lái,trạm điều
khiển sự cố ở cạnh máy,có các thông số kỹ thuật cơ bản :
Công suất tối đa : 7.600KW/110RPM
Tiêu hao nhiên liệu : 170g/KWh
3.Máy phát điện chính tàu 34.000T
Tàu SAN-FILICE 34.000T được trang bị 3 tổ hợp D-G,máy phát xoay chiều 3 pha
không chổi than.
Diesel : 600KW/900rpm
Máy phát :
Model : FE547A-8
Công suất biểu kiến : 750KVA
Tần số : 60Hz
Điện áp định mức : 450V
Dòng điện định mức : 962A
Điện áp kích từ : 87,3V
Dòng kích từ : 83,4A
Đăng kiểm : DNV
5
Hệ số công suất : 0,8
Nhiệt độ làm việc : 45C
Cấp cách điện : A
Trọng lượng : 3100kg
Máy phát kích từ :
Công suất biểu kiến : 7,66KVA
Điện áp : 64,6V
Dòng điện : 68,4A
Điện áp kích từ : 63,2V
Dòng điện kích từ : 6,9A
Hệ số kích từ : 0,95
4.Máy phát điện sự cố.
Diesel : 100KW/1800rpm
Máy phát sự cố :
Công suất : 125KVA
Điện áp : 450V
Tấn số : 60Hz
Dòng điện : 272A
Hệ số công suất : 0.8
6
PHẦN 1: TỔNG QUAN TRANG THIẾT BỊ ĐIỆN TÀU SAN-FILCE.
CHƯƠNG I : MỘT SỐ HỆ THỐNG TRUYỀN ĐỘNG ĐIỆN ĐIỂN HÌNH
1.1.Hệ thống bơm ballast.
1.1.1.Nhiệm vụ.
Nâng cao tính ổn định cho con tàu đảm bảo cho con tàu luôn cân bằng, không bị
lệch, bị nghiêng.
Nâng cao hiệu suất đối với hệ lực đẩy.Hệ thống ballast dùng khi xếp hàng không
đều,khi tàu không chở hàng hoặc khi có ngoại lực tác dụng lên (sóng , gió,… )
Hệ thống ballast là hệ thống rất quan trọng trên tàu ,do đó nó được điều khiển bởi
sỹ quan boong,thường là Đại phó ( Chief Officer) khi đã nghiên cứu tính ổn định của tàu
trong điều kiện khai thác thực tế.Sau khi nhận được lệnh bơm nước ballast vào các két
dằn hoặc hút khô một vài két nước dằn thì sỹ quan máy sẽ thực hiện các thao tác cần
thiết.
1.1.2.Giới thiệu phần tử.(tập bản vẽ bơm ballast)
Tàu 34.000T được trang bị 2 bơm ballast,được lai bởi hai động cơ điện dị bộ ba
pha roto lồng sóc có công suất 95KW/1động cơ. Hệ thống có thể được điều khiển từ ba
vị trí khác nhau.
- QF : Aptomat chính khống chế nguồn cho động cơ lai bơm và mạch điều khiển.
- KM1, KM2, KM3: Các contactor điều khiển.
- TA : Các biến dòng.
- FT: Rơle nhiệt bảo vệ quá tải cho động cơ lai bơm.
- TC : Biến áp cấp nguồn cho mạch điều khiển.
- FU1,FU2,…. : các cầu chì bảo vệ ngắn mạch cho mạch điều khiển.
- PMS MODUL : modul điều khiển từ máy tính.
- PA 1 : Đồng hồ ampe kế để đo dòng điện chạy qua động cơ lai bơm.
- K1, K2, K3, K4, K5: Các rơle trung gian.
- SA1 : Công tắc lựa chọn vị trí điều khiển.
- SB1 : Nút ấn khởi động bơm Balast.
- SB2 : Nút ấn dừng bơm Balast .
- HL1 : Đèn báo bơm đang hoạt động.
- HL2 : Đèn báo nguồn.
- HL3 : Đèn báo bơm bị quá tải.
- R : Điện trở sấy.
- HR : Đồng hồ đếm thời gian hoạt động của bơm.
- SA2 : Công tắc khống chế nguồn cho điện trở sấy.
1.1.3. Nguyên lý hoạt động của hệ thống:
7
Đóng aptomat chính QF vào sẵn sàng cấp nguồn cho bơm hoạt động và cấp nguồn
cho mạch điều khiển làm cho đèn báo nguồn HL2 sáng. Bơm Ballast có 3 vị trí điều
khiển: Tại bơm, tại bảng điện chính, từ máy tính tại buồng điều khiển máy.
a.Chế độ điều khiển tại chỗ:
+ Đưa công tắc lựa chọn chế độ điều khiển SA1 sang vị trí LOCAL làm cho tiếp điểm 1-
13/SA1/289 đóng vào.Tiếp điểm 2-16&2-19/SA1/289 mở, khóa chế độ điều khiển từ xa.
+ Ấn nút khởi động PB1 làm cho rơ le trung gian K4 có điện đóng tiếp điểm 6-10/K4/289
cấp điện cho rơle K1. Tiếp điểm tự nuôi 6-10/K1 /289 =1. Tiếp điểm 7-11/K1/290 =1,
sẵn sàng cấp điện cho mạch contactor chính.
- Tiếp điểm 8-12/K1/289 đóng lại, đưa tín hiệu đến khối PMS. Khi đó PMS sẽ kiểm
tra công suất của trạm phát, nếu còn đủ công suất dự trữ để khởi động bơm ballast,máy
tính sẽ tự động đóng tiếp điểm 27-28/PMS MODUL/289 cấp nguồn cho rơ le trung gian
K2.
Tiếp điểm 6-10/K2/291 đóng,đèn HL4 sáng báo cho phép khởi động bơm ballast.
Tiếp điểm 7-11/K2/290 đóng lại, cấp nguồn cho mạch contactor chính. Contactor
KM3 có điện.
- Tiếp điểm 13-14/KM3/290 đóng lại, cấp điện cho KM1. Tiếp điểm 163-
164/KM1/290 đóng lại, duy trì cho KM1 khi KM3 mất điện. Tiếp điểm chính của
KM1&KM3 đóng lại cấp điện cho động cơ lai bơm khởi động ở chế độ nối sao (Y).
- Sau một thời gian trễ đặt trước(15÷20s), tiếp điểm thời gian 67-68/KM1/290 đóng
lại làm cho 55-56/KM1/290 mở ra (do liên động cơ khí) , đồng thời cấp điện cho KM2.
Động cơ chuyển sang công tác ổn định tại chế độ tam giác.
Tiếp điểm 61-62/KM2 /290 khóa không cho cấp điện cho K3.
Tiếp điểm 53-54/KM2/290 đóng lại duy trì cho KM1&KM2 sau khi K2 mất điện.
Tiếp điểm 61-62/KM2/289 mở ra, ngắt tín hiệu xin khởi động đến PMS.
Các tiếp điểm 53-54&71-72&83-84/KM2/291 cấp điện cho đèn sáng báo bơm đang
hoạt động, cấp điện cho đồng hồ đếm thời gian hoạt động của bơm và khóa không cho
điện trở sấy R hoạt động.
- Tiếp điểm 153-154/KM1/289 đưa tín hiệu lên khối PMS báo bơm đang hoạt động.
+ Dừng bơm BALLAST :
Khi bơm đang hoạt động để dừng bơm ta ấn nút dừng PB3 làm cho rơle trung gian K5
có điện, mở tiếp điểm 2-10/K5/289 làm K1 mất điện, tiếp điểm 7-11 mở ra, ngắt nguồn
vào cuộn hút của các contactor chính, làm mở tiếp điểm của chúng ở mạch động lực ,ngắt
nguồn cấp vào động cơ lai bơm.
b. Chế độ điều khiển từ xa :
Ta bật công tắc lựa chọn chế độ điều khiển SA1 sang vị trí REMOTE làm cho tiếp
điểm 1-13/SA1/289 mở ra, tiếp điểm 2-16&2-19/SA1/289 đóng vào đưa tín hiệu khởi
động từ xa tới máy tính và sẵn sàng cho chế độ điều khiển từ xa.
8
+ Điều khiển tại bảng điện chính : ấn nút khởi động SB1. Khi muốn dừng bơm, ấn nút
stop SB2. Các quá trình tiếp theo hoàn toàn tương tự như trường hợp điều khiển tại chỗ.
+ Điều khiển từ máy tính : Khi SA1 ở vị trí REMOTE, phát lệnh khởi động từ máy tính,
máy tính sẽ tự động kiểm tra điều kiện khởi động. Nếu công suất dự trữ của trạm phát đủ
để khởi động thì các tiếp điểm 15-16&27-28/PMS/289 =1.Các rơ le trung gian K1 và K2
được cấp nguồn.Quá trình tiếp theo như khi ta ấn nút khởi động tại chỗ.
Khi phát lệnh dừng bơm, máy tính sẽ đóng tiếp điểm 17-18/PMS/290. Quá trình
tiếp theo như khi ấn STOP trong chế độ điều khiển tại chỗ.
c. Hoạt động của mạch sấy :
- Bật công tắc SA2 sang vị trí ON. Nếu bơm đang không hoạt động ( KM2 không
có điện) thì điện trở sấy sẽ được đưa vào hoạt động .Khi bơm đang hoạt động thì nguồn
cấp cho điện trở sấy sẽ bị khóa (nhờ tiếp điểm phụ thường đóng của KM2).
- Nếu SA2 luôn ở vị trí ON thì điện trở sấy sẽ tự động được cấp nguồn ngay khi
dừng bơm.
d. Các mạch báo động và bảo vệ cho hệ thống :
+ Bảo vệ ngắn mạch cho mạch động lực của động cơ lai bơm bằng aptomat chính QF.
+ Bảo vệ ngắn mạch cho mạch điều khiển và mạch sấy bằng các cầu chì FU1, FU2,
FU3,FU4.
+ Mạch bảo vệ quá tải cho động cơ lai bơm được thực hiện bởi rơle nhiệt FT. Khi
động cơ lai bơm bị quá tải thì rơle nhiệt FT sẽ hoạt động. Tiếp điểm 95-96/FT/289 mở ra
làm cho rơ le trung gian K1 mất điện, động cơ lai bơm sẽ ngừng hoạt động giống như khi
ta ấn nút dừng STOP. Tiếp điểm 97-98/289 sẽ đóng vào cấp điện cho rơ le trung gian K3
Tiếp điểm 6-10/K3/289 đưa tín hiệu bơm ballast quá tải đến PMS.Tiếp điểm 7-
11/K3/291 đóng lại,đèn HL3 sáng báo động cơ lai bơm bị quá tải.
1.1.4.Nhận xét,đánh giá :
Hệ thống bơm ballast trên tàu 34.000T là một hệ thống truyền động điện điển
hình. Động cơ lai bơm được điều khiển từ 3 vị trí khác nhau ,có thể điều khiển tại chỗ
hoặc từ xa, bằng tay hoặc tự động. Hệ thống điều khiển động cơ lai bơm được trang bị
đầy đủ các loại bảo vệ cần thiết ( bằng cầu chì và aptomat),có khối kiểm tra điều kiện
khởi động .Đây là hệ thống có công suất lớn, dòng khởi động và dòng ngắn mạch rất lớn
đòi hỏi các thiết bị bảo vệ phải có độ tin cậy và tính chính xác cao, cần phải thường
xuyên kiểm tra bảo dưỡng định kỳ, bên cạnh đó người vận hành cũng phải có trình độ
chuyên môn nhất định.
1.2.Hệ thống cứu hỏa phun sương.
1.2.1.Nhiệm vụ.
Trên tàu thủy nguy cơ xảy ra hỏa hoạn là rất cao. Nếu không được phát hiện và xử
lý kịp thời thì hậu quả sẽ rất lớn,có thể ảnh hưởng đến tính mạng của toàn bộ thuyền viên
cũng như của con tàu. Do đó cứu hỏa là một hệ thống đặc biệt quan trọng trên tàu. Nó có
9
nhiệm vụ phát hiện, báo động và xử lý những sự cố cháy nổ một cách sớm và nhanh nhất
có thể.
Cứu hỏa phun sương là hệ thống cứu hỏa có tính chính xác và hiệu quả cao .Nước
được phun vào khu vực cháy dưới dạng sương mù làm cách ly đám cháy với khí cháy(oxi
trong không khí), làm giảm nhiệt độ của đám cháy. Hệ thống này hiện nay được ứng
dụng rất rộng rãi trên tàu thủy.
1.2.2.Giới thiệu phần tử.
- 3Q1 : cầu dao cấp nguồn cho toàn bộ hệ thống.
- 3M3 : bơm phun sương
- 3P2 : Ampe kế đo dòng điện chạy qua bơm.
- 3Q3 : aptomat cấp nguồn cho bơm.
- 3Q7,3F8,4F6 : các cầu chì
- 3T7 : biến áp 450/230V cấp nguồn cho mạch điều khiển.
- 4K1 : contactor chính cấp nguồn cho bơm.
- 4S1 : contac chọn chế độ điều khiển, có hai chế độ auto và manu
- 4K2,5K9 : các rơ le trung gian.
- 4P3,4P4 : đèn báo bơm đang hoạt động và đồng hồ đếm thời gian hoạt động
của bơm.
- 4P5 : đèn báo nguồn của toàn bộ hệ thống.
- 4P8 : đèn báo bơm bị sự cố ( quá tải)
- 5K8 : rơ le thời gian.
- 4Q9 : van xả không khí
- PRESSURE SWITCH : cảm biến áp lực.
- SOLENOIDE VALVE : các van điện từ.
1.2.3.Nguyên lý hoạt động:
Đóng cầu dao 3Q1 cấp để cấp nguồn cho toàn bộ hệ thống. Đóng aptomat 3Q3 sẵn
sàng cấp nguồn cho động cơ lai bơm phun sương 3M3 hoạt động. Khi đó tiếp điểm 13-
14/3Q3/4 đóng lại,đồng thời đèn 4P5 sáng báo đã có nguồn.
a.Chế độ điều khiển bằng tay.
Để công tắc chọn chế độ 4S1 ở vị trí MANU. Khi đó nguồn sẽ được cấp đến 5.7
qua tiếp điểm 13-14 làm rơle thời gian 5K8 có điện . Tiếp điểm 25-28/5K8/4 đóng, cấp
điện cho van điện từ 4Q9,van này đảo trạng thái xả không khí ra ngoài (để tăng áp lực khi
phun) .Tiếp điểm 15-18/5K8/5 = 1, nguồn được cấp đến 5K9 và 4.1.
- 5K9 có điện đóng 21-24/5K9/5 để tự nuôi, mở 11-12/5K9/5 làm rơ le thời gian
5K8 mất điện, mở tiếp điểm của nó ngắt nguồn vào van xả không khí
- Nguồn được đưa đến 4.1 làm cho contactor 4.1 có điện, đóng tiếp điểm của nó ở
3.3 lại, cấp nguồn cho động cơ lai bơm phun sương hoạt động.Tiếp điểm 4K1 ở 4.4 đóng,
đưa tín hiệu đến máy tính. Nếu xảy ra cháy ở khu vực nào máy tính sẽ cấp nguồn cho van
10
điện từ ở khu vực đó làm các van điện từ đảo trạng thái, nước được phun ra dưới dạng
sương mù.
Tiếp điểm của 4K1 ở 4.6 mở ra, ngắt nguồn vào mạch sấy của động cơ.
Tiếp điểm của nó ở 4.3 đóng lại, cấp nguồn cho đèn 4P3 sáng báo hệ thống đang
hoạt động, đồng hồ 4P4 bắt đầu đếm thời gian hoạt động của bơm.
b.Chế độ tự động.
Để contact 4S1 ở vị trí AUTO. Khi đó rơ le 4K2 có điện mở tiếp điểm 11-12 ngắt
tín hiệu vào hệ thống điều khiển tại chỗ.
Nếu có tín hiệu cháy hoặc lệnh khởi động từ máy tính tiếp điểm 81-84 của khối
A1 đóng lại, cấp nguồn đến contactor chính 4K1.Quá trình tiếp theo xảy ra như trường
hợp MANU.
+ Khi hệ thống đang hoạt động muốn dừng lại thì ngắt aptomat 3Q3 hoặc cầu dao 3Q1
ngắt nguồn toàn bộ hệ thống.
c.Các loại bảo vệ .
+ Động cơ lai bơm được bảo vệ quá tải bằng aptomat 3Q3.
+ Mạch điều khiển được bảo vệ bằng các cầu chì
d. Nhận xét, đánh giá.
Hệ thống cứu hỏa phun sương vì cấu tạo đơn giản nên độ tin cậy cao, đồng thời
cũng có hiệu quả cao nên được ứng dụng rất nhiều dưới tàu thủy.
1.3.Hệ thống neo.
Đây là hệ thống neo điện - thủy lực do hãng ROLLS-ROYCE thiết kế gồm hai
động cơ chính lai bơm thủy lực.
1.3.1.Giới thiệu phần tử.
- 1Q1,2Q2 : aptomat cấp nguồn cho toàn bộ hệ thống.
- 1T2 ,2T2 : Biến dòng lấy tín hiệu dòng cấp cho ampe kế A
- 1F