Ebook Kinh tế môi trường

KINH TẾ MÔI TRƯỜNG TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN GIẢNG DẠY Chương trình Đại học ĐẠI HỌC VIỆT NAM Tháng 8, 2005 Chương trình Kinh tế và Môi trường Đông Nam Á LỜI MỞ ĐẦU Tài liệu này được biên soạn nhằm đáp ứng yêu cầu do các nghiên cứu viên có kinh nghiệm của Chương trình Kinh tế môi trường Đông Nam Á (EEPSEA) đề xuất năm 2003. Tiếp đó, yêu cầu này được xúc tiến bởi quy định Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc môn học Kinh tế Môi trường trở thành môn học bắt buộc trong chương trình đào tạo Đại học khối ngành Kinh tế và Quản trị Kinh doanh ở tất cả các trường Đại học Việt Nam. Nhận thức rằng năng lực giảng dạy môn Kinh tế môi trường của các trường Đại học là khác nhau do các giảng viên đang và sẽ giảng môn học này được đào tạo về Kinh tế môi trường hoặc thông qua hình thức tự học, đào tạo ngắn hạn, hoặc qua các khóa học chính thức bậc Đại học, sau Đại học ở các trường đại học trong nước hay nước ngoài, EEPSEA tán thành với đề nghị trên và thực hiện khóa đào tạo vào tháng 8 năm 2005. Khóa đào tạo đã được thiết kế để giảng nội dung môn học trong chương trình kinh tế môi trường bậc Đại học tương đương tầm quốc tế và để nâng cao các kĩ năng giảng dạy môn học này của giảng viên. Tài liệu hướng dẫn giảng dạy được phát triển để hỗ trợ cho việc giảng dạy khóa học, nhưng mục đích sử dụng chính là nhằm giúp đỡ giảng viên dạy Kinh tế Môi trường. Tài liệu hướng dẫn giảng dạy được bổ sung hoàn thiện trong suốt khóa học dựa trên ý kiến đóng góp của học viên – các giảng viên tham gia khóa hoc. Tài liệu hướng dẫn giảng dạy này soạn theo đề cương Kinh tế Môi trường; và đề cương này cũng là một phần của tài liệu hướng dẫn giảng dạy. Cho mỗi chủ đề bài giảng, mục tiêu của chủ đề được chỉ rõ cùng với những điểm chính mà giảng viên cần nhấn manh trong quá trình giảng bài, và đề cương chủ đề đề xuất. Mỗi chương được bổ sung một tập hợp các câu hỏi, bài tập cùng với lời giải. Đề cương môn học có khối lượng bốn đơn vị học trình (60 tiết giảng). Đề cương có thể điều chỉnh để có được chương trình giảng với ba đơn vị học trình theo hai cách: bỏ phần Kinh tê Tài nguyên Thiên nhiên hoặc phần Phân tích Chi phí Lợi ích, đặc biệt trong trường hợp trong chương trình đào tạo có môn học riêng Kinh tế Tài nguyên Thiên nhiên hoặc Phân tích Chi phí - Lợi ích. Cần hiểu rằng cuốn sách này không cho sinh viên sử dụng bất kỳ lúc nào mà chỉ giành cho giảng viên giảng dạy môn học. Tài liệu hướng dẫn giảng dạy này này chủ yếu dựa vào tài liệu hướng dẫn giảng dạy do Forsdyke, Field và Olewiler viết (2002) được dùng để hỗ cho việc sử dụng cuốn sách giáo khoa Kinh tế môi trường của Field B. và N. Olewier, xuất bản năm 2005, phiên bản Canada tái bản lần thứ hai có cập nhật, nhà xuất bản McGraw- Hill Ryerson Limited, Canada. Nhiều chương trong cuốn sách này được sử dụng làm tài liệu giảng dạy trong khóa học này, cùng với các cuốn sách của Pearce, Turner và Bateman (1995) và các tài liệu tham khảo khác (xem Đề cương môn học), tất cả đã được dịch sang tiếng Việt. Một số câu hỏi thảo luận và bài tập được biên soạn từ cuốn Kinh tế Tài nguyên Môi trường (tái bản lần 3 năm 2003) của Perman, Ma, McGilvray, và Common, tải xuống từ internet. Các chương thích hợp của những cuốn sách về kinh tế tài nguyên môi trường khác cũng như các báo cáo nghiên cứu của EEPSEA sử dụng làm tài liệu nghiên cứu trường hợp cũng đã được dịch sang tiết Việt. Khóa tập huấn này, việc phát triển tài liệu hướng dẫn giảng dạy, và dịch thuật tài liệu được EEPSEA hỗ trợ tài chính. Xin chân thành cảm ơn tiến sĩ Nancy Olewier đã hướng dẫn kỹ thuật để phát triển đề cương khóa học, góp ý xem xét lại tài liệu hương dẫn giảng dạy và cho phép sử dụng tài liệu hướng dẫn giảng dạy của Forsdyke, Field, và Olewiler (2002). Tài liệu hướng dấn giảng dạy Kinh tế môi trường này do Herminia A. Francisco, Bùi Dũng Thể và Phạm Khánh Nam phát triển, với đóng góp của Phan Thị Giác Tâm cho một số phần nhất định. Chương trình EEPSEA MỤC LỤC ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC......................................................................................................... 1 BÀI 1: GIỚI THIỆU ................................................................................................................. 8 BÀI 2: MỐI QUAN HỆ GIỮA MÔI TRƯỜNG VÀ NỀN KINH TẾ VÀ TỔNG QUAN VỀ NHỮNG VẤN ĐỀ TÀI NGUYÊN, MÔI TRƯỜNG............................................................. 10 BÀI 3: NGUYÊN NHÂN CỦA CÁC VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG.......................................... 13 BÀI 4: TÓM LƯỢC CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN TRONG KINH TẾ HỌC PHÚC LỢI.... 17 BÀI 5: KINH TẾ Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG........................................................................ 22 BÀI 6: ĐỊNH GIÁ GIÁ TRỊ MÔI TRƯỜNG ........................................................................ 36 BÀI 7: PHÂN TÍCH LỢI ÍCH – CHI PHÍ: ............................................................................ 52 BÀI 8: KINH TẾ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN................................................................. 56 BÀI 9: CHÍNH SÁCH MÔI TRƯỜNG Ở VIỆT NAM. ........................................................ 65 1 ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC Kinh tế môi trường Đại học Việt Nam I. Mô tả môn học và điều kiện tiên quyết Kinh tế môi trường nhằm giúp sinh viên hiểu được các mối quan hệ giữa hoạt động kinh tế với môi trường và ngược lại. Môn học thảo luận lý thuyết và các công cụ có thể được sử dụng để hiểu và đo lường được các mối quan hệ đó để có những quyết định đúng đắn làm thế nào để quản lí các nguồn tài nguyên môi trường một cách tốt nhất. Điều kiện tiên quyết: Kinh tế vi mô II. Mục tiêu của môn học Khi học xong môn học, các sinh viên: 1. Hiểu được các mối liên hệ giữa các vấn đề tài nguyên và môi trường khác nhau với các hoạt động kinh tế có tác động đến chúng; 2. Hiểu rõ các vấn đề tài nguyên môi trường này có thể được giải quyết như thế nào sử dụng các công cụ kinh tế thích hợp và các cải cách về thể chế/quyền tài sản; 3. Hiểu rõ các kỹ thuật đánh giá giá trị khác nhau có thể sử dụng để xác đánh giá trị tiền tệ của các tác động môi trường của các hoạt động/chương trình/chính sách; và 4. Hiểu được phân tích lợi ích chi phí có thể áp dụng như thế nào trong đánh giá những chọn lựa quản lí tài nguyên/môi trường khác nhau. III. Nội dung môn học Thời lượng Bài 1: Giới thiệu: Kinh tế môi trường là gì ..................................... 2 giờ A. Đối tượng nghiên cứu của kinh tế môi trường B. Nguyên nhân các vấn đề môi trường từ giác độ kinh tế C. Vai trò của kích khích trong việc giải thích vấn đề môi trường D. Vai trò của quyền tài sản E. Các biểu hiện kinh tế của suy thoái môi trường F. Khái niệm tăng trưởng và phát triển bền vững G. Phân tích lợi ích chi phí như là một phương pháp Tài liệu tham khảo chính Field B. và N. Olewiler. 2005. Kinh tế môi trường. Phiên bản Canada tái bản lần 2 có cập nhật, nhà xuất bản McGraw-Hill Ryerson Limited, Canada. Chương 1 Tài liệu đọc thêm: Panayotou, T. 1993. Thị trường xanh: Kinh tế phát triển bền vững. Chương 1. Quy mô của vấn đề. trang 1-38. 2 Bài 2: Mối liên hệ giữa Kinh tế- Môi trường và tổng quan về các vấn đề tài nguyên/ môi trường Chủ đề 1: Mối liên hệ giữa Kinh tế- Môi trường ..................................... 1 giờ Chủ đề 2: Tổng quan về vấn đề tài nguyên môi trường ở Việt Nam ...…… 3 giờ A. Ô nhiễm nước và không khí B. Thoái hóa đất C. Cạn kiệt tài nguyên: Rừng, Thủy sản, và Khoáng sản D. Những quan tâm toàn cầu: Thay đổi khí hậu và đa dạng sinh học E. Phát triển bền vững Tài liệu tham khảo chính: Field B. và N. Olewiler. 2005. Kinh tế môi trường. Phiên bản Canada tái bản lần 2 có cập nhật, nhà xuất bản Mc Graw-Hill Ryerson Limited, Canada. Chương 2. Ngân hàng Thế giới (WB). 2001. Báo cáo Việt Nam. Chương 4: Xu hướng môi trường. Tài liệu đọc thêm: Tietenberg, T. 2003. Kinh tế tài nguyên môi trường. Xuất bản lần thứ 6. Chương 1 & 2: trang 1-19 Bài 3: Những nguyên nhân của các vấn đề môi trường ............................ 3 giờ A. Thất bại thị trường B. Quyền tài sản C. Thất bại chính sách D. Những hàm ý về phương pháp kiểm soát suy thoái môi trường Tài liệu tham khảo chính: Turner, Pearce và Bateman. 1994. Kinh tế môi trường: Giới thiệu căn bản. Chương 5, 6, 15 (Khung 15.3) và 23 Field B. và N. Olewiler. 2005. Kinh tế môi trường. Phiên bản Canada tái bản lần 2 có cập nhật, nhà xuất bản McGraw-Hill Ryerson Limited, Canada. Chương 3 & 4. Panayotou, T. 1993. Thị trường xanh: Kinh tế phát triển bền vững. Chương 2 & 3. Bài 4: Tóm lược các khái niệm Kinh tế Phúc lợi Chủ đề 1: Hiệu quả kinh tế và thị trường: Lợi ích (Cầu) và Chi phí (Cung) ...................................................... 3 giờ 3 Tài liệu tham khảo chính: Field B. và N. Olewiler. 2005. Kinh tế môi trường. Phiên bản Canada tái bản lần 2 có cập nhật, nhà xuất bản Mc Graw- Hill Ryerson Limited, Canada. Chương 3 Chủ đề 2: Xác định và đo lường thay đổi phúc lợi ............................. 3 giờ Tài liệu tham khảo chính: Freeman, Myrick. A. 2003. Đo lường giá trị tài nguyên và môi trường: Lý thuyết và phương pháp. Xuất bản lần 2. Chương 3. “Định nghĩa và đo lường các thay đổi phúc lợi, thuyết căn bản”, trang 43-70, 85-90. Bài 5: Kinh tế ô nhiễm môi trường Chủ đề 1: Mức ô nhiễm tối ưu.............................................................................. 3 giờ Tài liệu tham khảo chính: Turner, R. K, D. Pearce, và I. Bateman. 1994. Kinh tế môi trường: Giới thiệu căn bản. Nhà xuất bản Havester Wheatsheaf. Chương 5. Field B. và N. Olewiler. 2005. Kinh tế môi trường, Phiên bản Canada tái bản lần 2 có cập nhật, nhà xuất bản Mc Graw- Hill Ryerson Limited, Canada. Chương 5 Chủ đề 2: Định lý Coase và quyền tài sản ....................................................... 2 giờ Tài liệu tham khảo chính: Turner, R. K, D. Pearce, và I. Bateman. 1994. Kinh tế môi trường: Giới thiệu sơ lược. Nhà xuất bản Havester Wheatsheaf. Chương 10. Field B. và N. Olewiler. 2005. Kinh tế môi trường. Phiên bản Canada tái bản lần 2 có cập nhật, nhà xuất bản Mc Graw- Hill Ryerson Limited, Canada. Chương 10 Chủ đề 3: Tiêu chuẩn môi trường ................................................................... 2 giờ Tài liệu tham khảo chính: Field B. và N. Olewiler. 2005. Kinh tế môi trường. Phiên bản Canada tái bản lần 2 có cập nhật, nhà xuất bản Mc Graw- Hill Ryerson Limited, Canada. Chương 11. Chủ đề 4: Thuế và trợ cấp ................................................................………. 2 giờ Tài liệu tham khảo chính: 4 Field B. và N. Olewiler. 2005. Kinh tế môi trường. Phiên bản Canada tái bản lần 2 có cập nhật, nhà xuất bản Mc Graw- Hill Ryerson Limited, Canada. Chương 12 Turner, R. K, D. Pearce, và I. Bateman. 1994. Kinh tế môi trường: Giới thiệu căn bản. Nhà xuất bản Havester Wheatsheaf. Chương 12. Chủ đề 5: Giấy phép thải có thể chuyển nhượng ……………………… 2 giờ Tài liệu tham khảo chính: Field B. và N. Olewiler. 2005. Kinh tế môi trường, Phiên bản Canada tái bản lần 2 có cập nạât, nhà xuất bản McGraw- Hill Ryerson Limited, Canada. Chương 13. Chủ đề 6: Đánh giá các công cụ chính sách môi trường .............................. 2 giờ Tài liệu tham khảo chính: Field B. và N. Olewiler. 2005. Kinh tế môi trường, Phiên bản Canada tái bản lần 2 có cập nhật, nhà xuất bản Mc Graw- Hill Ryerson Limited, Canada. Chương 9 và 14. Bài 6: Đánh giá giá trị môi trường Chủ đề 1: Tại sao phải định giá giá trị môi trường và khái niệm tổng giá trị kinh tế ................................................. ... 1 giờ Tài liệu tham khảo chính: Winpeny J.T. Giá trị môi trường. 1991. Chương 1: Giới thiệu: Tại sao phải đánh giá giá trị môi trường? OECD. 1995. Đánh giá kinh tế các dự án và các chính sách môi trường: Hướng dẫn thực hành. Chương 1: Giới thiệu Turner, R. K, D. Pearce, và I. Bateman. 1994. Kinh tế môi trường: Giới thiệu căn bản. Nhà xuất bản Havester Wheatsheaf. Chương 8. Chủ đề 2: Các bước trong đánh giá giá trị và tổng quan các kỹ thuật đánh giá trị ........................................... 1.5 giờ Tài liệu tham khảo chính: OECD. 1995. Đánh giá kinh tế các dự án và các chính sách môi trường: Hướng dẫn thực hành. Chương 3 & 4 5 Field B. và N. Olewiler. 2005. Kinh tế môi trường. Phiên Canada tái bản lần 2 có cập nhật, Mc Graw- Hill Ryerson Limited, Canada. Chương 8. Ngân hàng Phát triển Á châu (ADB). 1996. Đánh giá kinh tế ảnh hưởng môi trường - Sách bài tập. Phòng môi trường, Ngân hàng Phát triển Á châu. Manila. Tài liệu đọc thêm: Dixon, John A., Louise Fallon Scura, Richard A. Carpenter và Paul B. Sherman. 1994. Phân tích kinh tế các tác động môi trường. Chương 1, 3 và 4. Chủ đề 3: Các kỹ thuật đánh giá dựa vào thị trường ................................ 2 giờ Tài liệu tham khảo chính: Turner, R. K., D. Pearce, và I. Bateman. 1994. Kinh tế môi trường: Giới thiệu căn bản. Nhà xuất bản Havester Wheatsheaf. Chương 7. Field B. và N. Olewiler. 2005. Kinh tế môi trường, Phiên bản Canada tái bản lần 2 có cập nhật, McGraw-Hill Ryerson Limited, Canada. Chương 7 Sindẹn J. and Thampapillai, DJ. 1995. Giới thiệu phân tích chi phí -lợi ích. Longman. Melbourne. Chương 6 Chủ đề 4: Phương pháp chi phí du hành (TCM)……………………………………... 2 giờ Tài liệu tham khảo chính: Field B. và N. Olewiler. 2005. Kinh tế môi trường. Phiên bản Canada tái bản lần 2 có cập nhật, McGraw-Hill Ryerson Limited, Canada. Chương 7 Turner, R. K, D. Pearce, và I. Bateman. 1994. Kinh tế môi trường: Giới thiệu sơ lược. Nhà xuất bản Havester Wheatsheaf. Chương 6. Sindẹn J. and Thampapillai, DJ. 1995. Giới thiệu phân tích chi phí -lợi ích. Longman. Melbourne. Chương 6 Chủ đề 5: Phương pháp đánh giá hưởng thụ (HPM) .............................................. 2 tiết Tài liệu tham khảo chính: Turner, R. K, D. Pearce, và I. Bateman. 1994. Kinh tế môi trường: Giới thiệu sơ lược. Nhà xuất bản Havester Wheatsheaf. Chương 8. 6 Sinden J. and Thampapillai, DJ. 1995. Giới thiệu phân tích chi phí - lợi ích. Longman. Melbourne. Chương 6 Markandya A, Harou, P., Bellu, L. and Citulli, V. 2002. Kinh tế môi trường cho phát triển bền vững: Cẩm nang cho người thực hành. Edward Elgar. Chương 11. Chủ đề 6: Phương pháp đánh giá ngẫu nhiên (CVM) ................................. 2 giờ Tài liệu tham khảo chính: Field B. và N. Olewiler. 2005. Kinh tế môi trường, Phiên bản Canada tái bản lần 2, Nhà xuất bản McGraw-Hill Ryerson Limited, Canada. Chương 7 Tài liệu đoc thêm: Callan, Scott J., và Janet M. Thomas. 2000. Kinh tế và quản lý môi trường. Lý thuyết, chính sách và ứng dụng. Chương 8. Dixon, John A.; Louise Fallon Scura, Richard A. Carpenter và Paul B. Sherman. 1994. Phân tích kinh tế các tác động môi trường. Chương 5. Bateman, I.J, Carson, R, Day, B., Hanemann, N, Hett, T. Hanley, N., Jones-Lee, M. Loomis,G., Mourato, S., Ece Ozdemiroglu. 2004. Đánh giá giá trị kinh tế với kỹ thuật phát biểu sở thích: Sách hướng dẫn. Nhà xuất bản Edward Elgar . Vương Quốc Anh. Chủ đề 7: Phương pháp chuyển giao lợi ích .......................................... 0.5 giờ Tài liệu tham khảo chính: Stale Navrud. 1996. Phương pháp chuyển giao lợi ích trong đánh giá giá trị môi trường. Báo cáo EEPSEA Bài 7: Phân tích lợi ích- chi phí như là một công cụ trong quản lý môi trường và tài nguyên thiên nhiên ............................................................. 8 giờ A. Tổng quát về phân tích lợi ích – chi phí B. Các bước trong phân tích lợi ích – chi phí C. Các vấn đề trong phân tích lợi ích – chi phí Tài liệu tham khảo chính: Field B. và N. Olewiler. 2005. Kinh tế môi trường học. Phiên bản Canada tái bản lần 2 có cập nhật, Nhà xuất bản Mc Graw- Hill Ryerson Limited, Canada, Chương 6, trang 106-122 7 Sindẹn. and Thampapillai, DJ. 1995. Giới thiệu phân tích chi phí -lợi ích. Longman. Melbourne. Chương 8 Boardman, A.E., Greenberg, D.H., Vining, A.R., and D.L. Weimer. 1996. Phân tích chi phí- lợi ích: Lý thuyết và thực hành. Prentice Hall. New York. Chương 1. Bài 8: Kinh tế tài nguyên thiên nhiên Chủ đề: Giới thiệu về sử dụng tài nguyên thiên nhiên, quyền tài sản, tô và giá trị đất ..................................................................…… 1 giờ Hartwick, J. và N. Olewiler. 1998. Kinh tế sử dụng tài nguyên thiên nhiên. Xuất bản lần 2: Chương 1 và 3 (trang 57-73). Chủ đề: Các nguồn tài nguyên không thể tái tạo ………………………… 2 giờ Turner, R. K, D. Pearce, và I. Bateman. 1994. Kinh tế môi trường: Giới thiệu căn bản. Nhà xuất bản Havester Wheatsheaf. Chương 16 Hartwick, J. và N. Olewiler. 1998. Kinh tế sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên. Xuất bản lần 2: Chương 8 Chủ đề 3: Tài nguyên có thể tái tạo: Ngư nghiệp và lâm nghiệp......………… 6 giờ A. Ngư nghiệp B. Lâm nghiệp : Mô hình giản đơn Turner, R. K, D. Pearce, và I. Bateman. 1994. Kinh tế môi trường: Giới thiệu căn bản. Nhà xuất bản Harvester Wheatsheaf. Chương 15 Hartwick, J. và N. Olewiler. 1998. Kinh tế sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên. Xuất bản lần 2. Chương 4 và 10 Bài 9: Thực thi chính sách môi trường ở Việt Nam ................................ 4 tiết A. Luật về bảo vệ môi trường và các điều khoản ở Việt Nam B. Những dàn xếp thể chế: Cơ cấu tổ chức chính phủ; các tổ chức môi trường, các pháp chế môi trường C. Việc áp dụng các pháp chế môi trường ở Việt Nam: thành tựu và hạn chế D. Các vấn đề môi trường trong đó các công cụ kinh tế có thể phát huy tác dụng. Tài liệu tham khảo chính: Các địa chỉ website tham khảo chính: www.luatvietnam.com.vn; www.monre.gov.vn; www.nea.gov.vn 8 HƯỚNG DẪN GIẢNG DẠY MÔN HỌC BÀI 1: GIỚI THIỆU CHỦ ĐỀ: Kinh tế Môi trường là gì? Mục đích: Giới thiệu cho sinh viên tổng quan về những vấn đề mà các nhà kinh tế môi trường đang đương đầu và các vấn đề đó có thể được gải quyết như thế nào sử dụng các công cụ phân tích kinh tế vi mô cơ bản. Sinh viên sẽ lướt qua các chủ đề khác nhau của kinh tế môi trường trong bài học đầu tiên. Những điểm chính: Ba ý tưởng chính cần giảng cho sinh viên trong chủ đề này là: 1) Vai trò của kích thích và quyền tài sản (hoặc thiếu những cái đó) trong việc gây suy thoái môi trường và trong việc thiết kế chính sách môi trường. 2) Những đánh đổi giữa tăng trưởng kinh tế và chất lượng môi trường, cả trong ngắn hạn và dài hạn. 3) Sự cần thiết phải phân tích lợi ích - chi phí ngắn hạn và dài hạn của các cải thiện môi trường và phân tích lợi ích - chi phí có thể đóng vai trò như thế nào trong các phân tích đó. Thời lượng: 2 giờ Đề cương đề xuất cho chủ đề: A. Kinh tế môi trường là gì và môn học này tương tự và khác các môn học kinh tế khác như thế nào? B. Phương pháp tiếp cận kinh tế để giải thích nguyên nhân của các vấn đề môi trường. C. Vai trò của khuyến khích trong việc giải thích các vấn đề môi trường thông qua các ví dụ ở cấp hộ và cấp doanh nghiệp. D. Quyền tài sản có thể được sử dụng như thế nào để giải thích sự tồn tại của các vấn đề môi trường. E. Biểu hiện kinh tế của suy thoái môi trường. F. Giới thiệu khái niệm Phát triển Bền vững bằng cách chỉ rõ những đánh đổi trong quan hệ giữa môi trường và kinh tế. G. Phát triển bền vững và tăng trưởng. Trình bày khái niệm đường cong Kuznetz về môi trường. H. Phân tích lợi ích – chi phí là phương pháp để phân tích đánh đổi giữa kinh tế và môi trường và được sử dụng trong phân tích chính sách. Giới thiệu vai trò của đánh giá 9 Gợi ý giảng dạy: • Phần này cần tạo ra thái độ tích cực rằng kinh tế môi trường không phải là chống lại môi trường, điều mà các nhà môi trường thường có thể nghĩ như vậy về các nhà kinh tế môi trường nói chung. Giảng viên cần nhấn mạnh kinh tế môi trường thực sự có thể được sử dụng như thế nào để thiết kế các chính sách môi trường phù hợp. Cũng cần làm nổi bật những ích lợi của kinh tế môi trường trong đánh giá các chính sách môi tr