Giáo trình Chương 10: Giảng viên hướng dẫn Cổ phiếu ưu tiên của công ty con, Doanh lợi hợp nhất, Thuế lợi tức hợp nhất

Chương 10: Giảng viên hướng dẫn Cổ phiếu ưu tiên của Cty con, Doanh lợi hợp nhất, Thuế lợi tức hợp nhất GS. TS Bùi Văn Dương Nhóm 8 – Kế toán Kiểm toán Ngày 1 K20 Trang 1 / 52 Phần 1: HỢP NHẤT CỦA MỘT CÔNG TY CON CÓ CỔ PHIẾU ƯU TIÊN (ƯU ĐÃI) TRONG CƠ CẤU VỐN 1. HỢP NHẤT CỦA MỘT CÔNG TY CON CÓ CỔ PHIẾU ƯU TIÊN (ƯU ĐÃI) TRONG CƠ CẤU VỐN 1.1. Tổng quan về cổ phiếu ưu đãi: 1.1.1. Khái niệm cổ phiếu ưu đãi: Cổ phiếu ưu đãi là một loại chứng khoán vừa có những đặc điểm giống cổ phiếu thường, vừa giống trái phiếu. Cũng giống như cổ phiếu thường, người mua cổ phiếu ưu đãi được xem là cổ đông trong công ty. Tuy nhiên, khác với cổ phiếu thường, cổ phiếu ưu đãi trả một lượng cổ tức nhất định cho cổ đông nắm giữ. Giống như trái phiếu, mệnh giá của cổ phiếu ưu đãi khác với mệnh giá cổ phiếu thường chỉ có giá trị danh nghĩa, mệnh giá cổ phiếu ưu đãi rất quan trọng, có ý nghĩa trong việc chia cổ tức cố định và cổ tức của cổ phiếu ưu đãi được ấn định theo một tỷ lệ cố định trên mệnh giá. Có thể nói, lợi ích lớn nhất khi sở hữu cổ phiếu ưu đãi là nhà đầu tư có khả năng thu hồi phần tài sản của công ty lớn hơn cổ đông thường. Cổ đông nắm cổ phiếu ưu đãi luôn được nhận cổ tức đầu tiên và khi công ty bị phá sản thì họ cũng là những người được công ty trả trước phần tài sản còn lại, sau đó mới đến cổ đông thường. Hơn nữa, cổ phiếu phổ thông không thể chuyển đổi thành cổ phiếu ưu đãi, trong khi cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông theo quyết định của Đại Hội Cổ Đông (ĐHCĐ). Cổ đông nắm giữ cổ phiếu ưu đãi được gọi là cổ đông ưu đãi 1.1.2. Phân loại: Có 3 loại cổ phiếu ưu đãi 1.1.2.1. Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết: Là cổ phiếu có số phiếu biểu quyết nhiều hơn so với cổ phiếu phổ thông. Số phiếu biểu quyết của một cổ phần ưu đãi biểu quyết do điều lệ công ty quy định. Quyền của cổ đông ưu đãi biểu quyết:  Biểu quyết về các vấn đề thuộc thẩm quyền của ĐHCĐ.  Các quyền khác như cổ đông phổ thông, trừ việc chuyển nhượng cổ phiếu đó cho người khác. 1.1.2.2. Cổ phiếu ưu đãi cổ tức: Là cổ phiếu được trả cổ tức với mức cao hơn so với mức cổ tức của cổ phiếu phổ thông hoặc mức ổn định hàng năm. Cổ tức được chia hàng năm gồm cổ tức cố định và cổ tức thưởng. Cổ tức cố Chương 10: Giảng viên hướng dẫn Cổ phiếu ưu tiên của Cty con, Doanh lợi hợp nhất, Thuế lợi tức hợp nhất GS. TS Bùi Văn Dương Nhóm 8 – Kế toán Kiểm toán Ngày 1 K20 Trang 2 / 52 định không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty. Mức cổ tức cố định cụ thể và phương thức xác định cổ tức thưởng được ghi trên cổ phiếu ưu đãi cổ tức. Quyền của cổ đông ưu đãi cổ tức:  Nhận cổ tức với mức theo quy định.  Được nhận lại một phần tài sản còn lại tương ứng với số cổ phiếu góp vốn vào công ty, sau khi công ty đã thanh toán hết các khoản nợ, cổ phiếu ưu đãi hoàn lại khi công ty giải thể hoặc phá sản.  Các quyền khác như cổ đông phổ thông, trừ quyền biểu quyết, dự họp ĐHCĐ, đề cử người vào HĐQT và Ban kiểm soát. 1.1.2.3. Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại: Là cổ phiếu được công ty hoàn lại vốn góp bất cứ khi nào theo yêu cầu của người sở hữu hoặc theo các điều kiện được ghi tại cổ phiếu ưu đãi hoàn lại. Quyền của cổ đông ưu đãi hoàn lại:  Cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi hoàn lại có các quyền khác như cổ đông phổ thông, trừ quyền biểu quyết, dự họp ĐHCĐ, đề cử người vào HĐQT và Ban kiểm soát. Tóm lại:  Hầu hết các cổ phiếu ưu đãi là tích luỹ (cumulative), không có quyền chia lãi (non- participating), và không quyền biểu quyết (non-voting). Tuy nhiên cổ phiếu ưu đãi thường có quyền ưu tiên trong thanh lý (liquidation), và được thu hồi (callable) theo giá cao hơn mệnh giá hay giá trị thanh lý.  Lợi tức ròng của một công ty có cổ phiếu ưu đãi lưu hành được phân bổ đầu tiên cho cổ đông ưu đãi căn cứ trên hợp đồng cổ phiếu ưu đãi, và số còn lại thì phân bổ cho cổ đông thường.  Vốn cổ đông của công ty có cổ phiếu ưu đãi thì phân bổ đầu tiên cho cổ đông ưu đãi căn cứ trên hợp đồng cổ phiếu ưu đãi, và phần còn lại cho cổ đông thường.  Khi cổ phiếu ưu đãi có một giá huy động (call) hay giá hoàn lại (redemption), thì giá trị này được dùng để phân bố vốn của công ty phát hành cổ phiếu ưu đãi cho cổ đông ưu đãi. Vì không có điều khoản về hoàn vốn, nên vốn được phân bổ cho cổ đông ưu đãi sẽ mệnh giá của cổ phiếu cộng bất cứ chênh lệch nào do thanh lý (liquidation premium).  Bất cứ cổ tức nào trong nợ còn thiếu (arrears) trên cổ phiếu ưu đãi tích luỹ phải được gồm trong vốn phân bổ cho cổ đông ưu đãi.  Đối với cổ phiếu ưu đãi không chia lãi, lợi tức được giao cho cổ đông ưu đãi trên mức phí hay số ưu đãi. Nếu cổ phiếu ưu đãi được tích luỹ và không chia lãi, lợi tức của năm hiện phải tính cho cổ đông ưu đãi không cần biết là các giám đốc có hay không công bố cổ tức năm hiện hành, cộng với Chương 10: Giảng viên hướng dẫn Cổ phiếu ưu tiên của Cty con, Doanh lợi hợp nhất, Thuế lợi tức hợp nhất GS. TS Bùi Văn Dương Nhóm 8 – Kế toán Kiểm toán Ngày 1 K20 Trang 3 / 52 tiền nợ thiếu năm trước. Lợi tức được giao cho cổ phiếu ưu tiên không chia lời, không tích luỹ chỉ khi cổ phiếu được công bố và chỉ trong số được công bố. 1.2. Công ty con với cổ phiếu ưu đãi: 1.2.1. Công ty con với cổ phiếu ưu đãi trong trường hợp công ty mẹ không nắm giữ cổ phiếu ưu đãi của công ty con: 1.2.1.1. Trường hợp kinh doanh trong năm có lãi: Trước tiên ta xét ví dụ sau :  Vào 1-1-20X2 Công ty Poe mua 90% cổ phiếu thường lưu hành của công ty Sol với giá $395.500, vốn cổ đông của công ty Sol vào 31-12-20X1 như sau:  Cổ phiếu ưu tiên mệnh giá $10, giá phát hành $100, tích luỹ, không chia lãi, giá thu hồi $105 mỗi cổ phiếu $ 100.000  Cổ phiếu thường, mệnh giá $10 $ 200.000  Vốn góp khác $ 40.000  Doanh lợi giữ lại $ 160.000 Tổng vốn cổ đông $ 500.000  Không có cổ tức ưu tiên trong các món nợ còn thiếu (arrears) kể từ 1-1-20X2.  Trong 20X2, Sol báo cáo lợi tức ròng là $50.000 và trả cổ tức $30.000 ($20.000 cho cổ phiếu thường và $10.000 cho cổ phiếu ưu tiên).  Tài sản và nợ của Sol được định theo giá trị hợp lý khi Poe mua cổ quyền của nó, vì thế, bất cứ số vượt nào của phí tổn đầu tư trên giá trị sổ sách mua là lợi thế thương mại và được khấu trừ trong 10 năm.  Khi so sánh giá mua 90% cổ quyền trong Sol với giá trị sổ sách của cổ quyền mua được, vốn ngày 31-12-20X1 của Sol được phân ra thành các bộ phận cổ phiếu thường và ưu tiên như sau :  Vốn cổ đông của Sol $ 500.000  Trừ: Vốn cổ đông ưu tiên (1.000 cổ phần x $105 giá thu hồi mỗi cổ phần) $ 105.000  Vốn cổ đông thường $ 395.000 Chương 10: Giảng viên hướng dẫn Cổ phiếu ưu tiên của Cty con, Doanh lợi hợp nhất, Thuế lợi tức hợp nhất GS. TS Bùi Văn Dương Nhóm 8 – Kế toán Kiểm toán Ngày 1 K20 Trang 4 / 52  LTTM cho khoản đầu tư 90% cổ phiếu thường của Poe trong Sol là :  Giá mua $ 395.000  Trừ: Giá trị sổ sách và giá trị hợp lý mua được ($395.000 x 90%) $ 355.000  Lợi thế thương mại $ 40.000  Lợi tức ròng của Sol $50.000 cho 20X2 được phân bổ $10.000 cho cổ phiếu ưu tiên (1.000 cổ phần x $10 mỗi cổ phần ) và $40.000 cho cổ phiếu thường.  Các bút toán Công ty Poe ghi nhận trên báo cáo riêng 90% khoản đầu tư vào Sol cho năm 20X2 như sau : Tại ngày 1-1-20X2 : Vào sổ mua 90% cổ phiếu thường của Sol) Đầu tư vào cổ phiếu thường của Sol $ 395.500 Tiền mặt $ 395.500 Trong năm 20X2: Giảm đầu tư vào Sol vì cổ tức nhận được : $20.000 x 90% Tiền mặt $ 18.000 Đầu tư vào cổ phiếu thường của Sol $ 18.000 Tại ngày 31-12-20X2: Vào sổ vốn trong lợi tức của Sol trừ khấu trừ LTTM [($40.000 x 90%) - $4.000] Đầu tư vào cổ phiếu thường của Sol $ 32.000 Lợi tức từ Sol $ 32.000  Các bút toán trên văn kiện hợp nhất cho năm 20X2 như sau : Chú ý:  Ngoại trừ bút toán văn kiện làm việc a, các bút toán văn kiện làm việc còn lại đều giống như những bút toán gặp ở những chương trước.  Bút toán a xem vốn cổ đông ưu đãi thành cổ quyền thiểu số. Vốn ưu đãi $105.000 vào đầu kỳ vượt hơn $100.000 mệnh giá, vì thế $5.000 vượt được ghi bên nợ cho doanh lợi giữ lại của Sol. Việc ghi giảm doanh lợi giữ lại của Sol cho khoản chênh lệch này vì cổ đông ưu đãi có một khoản bồi hoàn tối đa (maximum claim) trên doanh lợi giữ lại khi mua lại cổ phiếu. Chương 10: Giảng viên hướng dẫn Cổ phiếu ưu tiên của Cty con, Doanh lợi hợp nhất, Thuế lợi tức hợp nhất GS. TS Bùi Văn Dương Nhóm 8 – Kế toán Kiểm toán Ngày 1 K20 Trang 5 / 52 a. Cổ phiếu ưu đãi – Sol $ 100.000 Doanh lợi giữ lại – Sol $ 5.000 Cổ quyền thiểu số - ưu đãi $ 105.000 b. Lợi tức từ Sol (cổ phiếu thường) $ 32.000 Cổ tức (cổ phiếu thường) $ 18.000 Đầu tư vào Sol (cổ phiếu thường) $ 14.000 Loại trừ lợi tức và cổ tức từ Soe và trả tài khoản đầu tư cho cân đối đầu kỳ của nó c. Doanh lợi giữ lại Sol $ 155.000 Cổ phiếu thường $ 200.000 Vốn góp khác $ 40.000 Lợi thế TM $ 40.000 Cổ quyền thiểu số thường $ 39.500 Đầu tư vào Sol (cổ phiếu thường) $ 395.500 Loại trừ các cân đối vốn và đầu tư tương quan nhau, lập cổ quyền thiểu số bắt đầu, và nhập LTTM d. Các chi phí $ 4.000 Lợi thế TM $ 4.000 Nhập khấu trừ hiện hành của LTTM Chương 10: Giảng viên hướng dẫn Cổ phiếu ưu tiên của Cty con, Doanh lợi hợp nhất, Thuế lợi tức hợp nhất GS. TS Bùi Văn Dương Nhóm 8 – Kế toán Kiểm toán Ngày 1 K20 Trang 6 / 52 CÔNG TY POE VÀ CÔNG TY CON VĂN KIỆN LÀM VIỆC HỢP NHẤT CHO NĂM CHẤM DỨT 31-12-20X2 Poe 90%Sol Điều chỉnh và loại trừ Cổ quyền thiểu số Báo cáo hợp nhất Báo cáo lợi tức Số bán $ 618.000 $ 300.000 $ 918.000 Lợi tức từ Sol (thường) $ 32.000 b. 32.000 Chi phí - gồm phí tổn Hàng bán $ (450.000) $ (250.000) d. 4.000 $ (704.000) Lợi tức cổ quyền thiểu số (thường) ($40.000 x 10%) $ 4.000 (4.000) Lợi tức cổ quyền thiểu số (ưu đãi) ($10.000x 100%) 10.000 (10.000) Lợi tức ròng $ 200.000 $ 50.000 $ 200.000 Doanh lợi giữ lại Doanh lợi giữ lại – Poe $ 300.000 $ 300.000 Doanh lợi giữ lại- Sol $ 160.000 a. 5.000 c. 155.000 Lợi tức ròng 200.000 50.000 200.000 Cổ tức (thường) (100.000) (20.000) b. 18.000 (2.000) (100.000) Cổ tức (ưu đãi) (10.000) (10.000) Doanh lợi giữ lại 31-12- 20X2 $ 400.000 $ 180.000 $ 400.000 Bảng cân đối Tài sản khác $1.290.500 $600.000 $1.890.500 Đầu tư vào Sol (thường) 409.500 b. 14.000 c. 395.500 Lợi thế thương mại c. 40.000 d. 4.000 36.000 $1.700.000 $600.000 $1.926.500 Chương 10: Giảng viên hướng dẫn Cổ phiếu ưu tiên của Cty con, Doanh lợi hợp nhất, Thuế lợi tức hợp nhất GS. TS Bùi Văn Dương Nhóm 8 – Kế toán Kiểm toán Ngày 1 K20 Trang 7 / 52 Nợ $ 200.000 $ 80.000 $ 280.000 Cổ phiếu ưu đãi – Sol 100.000 a.100.000 Cổ phiếu thường 1.000.000 200.000 c.200.000 1.000.000 Vốn góp khác 100.000 40.000 c. 40.000 100.000 Doanh lợi giữ lại 400.000 180.000 400.000 $1.700.000 $600.000 Cổ quyền thiểu số (ưu đãi) 1-1-20X2 a.105.000 105.000 Cổ quyền thiểu số (thường) 1-1-20X2 c. 39.500 39.500 Cổ quyền thiểu số 31-12-20X2 $ 146.500 146.500 $1.926.500  Vốn cổ phần tại ngày 31-12-20X2 của Sol được phân ra thành các bộ phận cổ phiếu thường và ưu đãi như sau :  Tổng vốn cổ đông $ 520.000  Trừ: vốn cổ đông ưu đãi (1.000 cổ phấn x $105 giá thu hồi mỗi cổ phiếu) $ 105.000  Vốn cổ đông thường $ 415.000  Cổ quyền thiểu số vào ngày 31-12-20X2 của Sol được phân tích như sau :  Cổ đông ưu đãi ($105.000 x 100%) $ 105.000  Cổ đông thường ($415.000 x 10%) $ 41.500  Cổ quyền thiểu số : $ 146.500  Giá trị khoản đầu tư 90% của Pol vào Sol tại ngày 31-12-20X2 như sau :  Giá mua ban đầu tại 01/01/20x2: $ 395.500  Cộng lợi tức từ Sol năm 20x2 ($40.000x90%) $ 36.000  Trừ cổ tức đã nhận ($20.000x90%) $ 18.000  Trừ khấu hao LTTM (40.000/10 năm) $ 4.000  Vậy giá trị khoản đầu tư vào Sol tại 31/12/20X2 là: $ 409.500 1.2.1.2. Trường hợp kinh doanh trong năm bị lỗ: Chương 10: Giảng viên hướng dẫn Cổ phiếu ưu tiên của Cty con, Doanh lợi hợp nhất, Thuế lợi tức hợp nhất GS. TS Bùi Văn Dương Nhóm 8 – Kế toán Kiểm toán Ngày 1 K20 Trang 8 / 52 Ví dụ:  Trong năm 20X3 Công ty Sol phải chịu một món lỗ $40.000 và không trả được cổ tức. Vốn cổ đông của nó giảm từ $520.000 vào 31-12-20X2 xuống còn $480.000 vào 31-12-20X3, Poe đầu tư 90% vào Sol giảm từ $409.500 vào cuối năm 20X2 xuống $360.500 vào cuối năm 20X3. Giảm $49.000 đầu tư của Poe trong tài khoản thường của Sol được tính toán như sau:  Lỗ ròng của Sol $ 40.000  Cộng: Lợi tức trả cho cổ phiếu ưu đãi (1.000 cổ phần x $10) $ 10.000  Lỗ tính cho cổ phiếu thường $ 50.000  Cổ quyền sở hữu của Poe 90 %  Vốn giảm vì lỗ của Sol $ 45.000  Cộng: khấu trừ LTTM ($40.000 -:- 10 năm) $ 4.000  Lỗ từ Sol cho năm 20X3 $ 49.000  Số $360.500 đầu tư vào cổ phiếu thường của Sol vào 31-12-20X3 được kiểm tra như sau:  Vốn cổ đông của Sol, 31-12-20X3 ($520.000- $40.000) $ 480.000  Trừ: vốn cổ đông ưu đãi [1.000 cổ phần x ($105 giá thu hồi mỗi cổ phần + $10 tiền nợ cổ tức cho mỗi cổ phiếu)] $ 115.000  Vốn cổ đông thường, 31-12-20X3 $ 365.000  Cổ quyền sở hữu của Poe 90 %  Phần chia từ vốn cổ đông thường của Sol $ 328.000  Cộng: LTTM chưa khấu trừ ($40.000 - $8.000) $ 32.000  Giá trị khoản đầu tư vào cổ phiếu thường của Sol, 31-12- 20X3 $ 360.500 1.2.2. Công ty con với cổ phiếu ưu đãi trong trường hợp công ty mẹ mua lại cổ phiếu ưu đãi của công ty con: Ví dụ:  Vào 1-1-20X4, Công ty Poe mua 800 cổ phiếu ưu đãi của Sol (cổ quyền 80%) với $100 mỗi cỗ phần. Giá mua $80.000 thấp hơn $12.000 giá trị sổ sách của cổ phiếu thanh lý suy định (giá trị cổ phiếu thanh lý suy định là: $115.000 x 80%= $92.000). Sol báo cáo lợi tức ròng là $20.000 cho năm 20X4, nhưng nó lại không chia cổ tức cho năm nầy. Chương 10: Giảng viên hướng dẫn Cổ phiếu ưu tiên của Cty con, Doanh lợi hợp nhất, Thuế lợi tức hợp nhất GS. TS Bùi Văn Dương Nhóm 8 – Kế toán Kiểm toán Ngày 1 K20 Trang 9 / 52  Công ty Poe ghi sổ khoản đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi của Sol như sau: Vào sổ mua 80% cổ phiếu ưu tiên của Sol Đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi của Sol $ 80.000 Tiền mặt $ 80.000 Điều chỉnh vốn góp khác để phản ánh sự thanh lý suy định Đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi của Sol $ 12.000 Tiền mặt $ 12.000  Công ty Poe tính toán và ghi nhận giá trị các khoản đầu tư vào Sol trong năm 20X4 như sau: Vào sổ 80% của $10.000 tăng trong tiền nợ cổ tức ưu đãi của Sol Đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi của Sol $ 8.000 Lợi tức từ cổ phiếu ưu đãi của Sol $ 8.000 Vào sổ vốn trong lợi tức của Sol trả cho cổ phiếu thường trừ khấu trừ LTTM [($20.000 lợi tức ròng - $10.000 lợi tức ưu đãi) x 90%] - $4.000) Đầu tư vào cổ phiếu thường của Sol $ 5.000 Lợi tức từ cổ phiếu thường cùa Sol $ 5.000  Bảng tóm tắt các cân đối vốn cổ đông ưu đãi, cổ đông thường của Sol và tài khoản đầu tư của Poe vào cuối năm 20X4 : Vốn cổ đông của Sol , 31-12-20X4  Tổng vốn cổ đông ($480.000 vào 1-1-20X4 cộng $20.000 lợi tức ròng cho 20X4) $ 500.000  Trừ: Vốn cổ đông ưu đãi [1.000 cổ phần x ($105 giá thu hồi + $20 cổ tức trong tiền nợ)] $ 125.000  Vốn cổ đông thường $ 375.000 Tài khoản đầu tư của Poe, 31-12-20X4 Chương 10: Giảng viên hướng dẫn Cổ phiếu ưu tiên của Cty con, Doanh lợi hợp nhất, Thuế lợi tức hợp nhất GS. TS Bùi Văn Dương Nhóm 8 – Kế toán Kiểm toán Ngày 1 K20 Trang 10 / 52  Đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi của Sol ($125.000 vốn ưu đãi x 80% sở hữu) $ 100.000  Đầu tư vào cổ phiếu thường của Sol ($375.000 vốn thường x 90% sở hữu + $28.000 LTTM chưa khấu trừ) $ 365.000  Các bút toán điều chỉnh trên văn kiện hợp nhất cho năm 20X4 như sau : a. Ghi giảm đầu tư trong cổ phiếu ưu đãi của Sol xuống cân đối điều chỉnh $92.000 vào 1-1- 20X4. a. Lợi tức từ cổ phiếu ưu đãi của Sol $ 8.000 Đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi của Sol $ 8.000 b. Loại trừ khoản đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi, vốn ưu đãi của Sol và nhập cổ quyền thiểu số ưu đãi tại ngày 1-1-20X4 b. Cổ phiếu ưu đãi- Sol $ 100.000 Doanh lợi giữ lại- Sol $ 15.000 Đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi của Sol $ 92.000 Cổ quyền thiểu số trong cổ phiếu ưu đãi của Sol $ 23.000 c. Loại trừ lợi tức và trả khoản đầu tư cho cân đối đầu kỳ của nó: c. Lợi từc từ Sol (cổ phiếu thường) $ 5.000 Đầu tư vào Sol (cổ phiếu thường) $ 5.000 d. Loại trừ các cân đối vốn và đầu tư tương quan nhau, lập cổ quyền thiểu số và nhập LTTM chưa khấu trừ Chương 10: Giảng viên hướng dẫn Cổ phiếu ưu tiên của Cty con, Doanh lợi hợp nhất, Thuế lợi tức hợp nhất GS. TS Bùi Văn Dương Nhóm 8 – Kế toán Kiểm toán Ngày 1 K20 Trang 11 / 52 d. Doanh lợi giữ lại -Sol $ 125.000 Cổ phiếu thường $ 200.000 Vốn góp khác $ 40.000 Lợi thế TM $ 32.000 Cổ quyền thiểu số thường $ 36.500 Đầu tư vào Sol (cổ phiếu thường) $ 360.500 e. Nhập khấu trừ lợi thế thương mại hiện hành e. Các chi phí $ 4.000 Lợi thế TM $ 4.000 Chương 10: Giảng viên hướng dẫn Cổ phiếu ưu tiên của Cty con, Doanh lợi hợp nhất, Thuế lợi tức hợp nhất GS. TS Bùi Văn Dương Nhóm 8 – Kế toán Kiểm toán Ngày 1 K20 Trang 12 / 52 VĂN KIỆN HỢP NHẤT CHO NĂM TÀI CHÍNH 20X4 CÔNG TY POE VÀ CÔNG TY CON VĂN KIỆN LÀM VIỆC HỢP NHẤT CHO NĂM CHẤM DỨT 31-12-20X4 Poe 90% Sol Điều chỉnh và loại trừ Cổ quyền thiểu số Báo cáo hợp nhất Báo cáo lợi tức Số bán $ 690.000 $ 280.000 $ 970.000 Lợi tức từ Sol (thường) 5.000 c. 5.000 Lợi tức từ Sol (ưu đãi) 8.000 a. 8.000 Chi phí - gồm phí tổn Hàng bán (583.000) (260.000) e. 4.000 (847.000) Lợi tức cổ quyền thiểu số (thường) ($10.000 x 10%) $ 1.000 (1.000) Lợi tức cổ quyền thiểu số (ưu đãi) ($10.000x 20%) 2.000 (2.000) Lợi tức ròng $ 120.000 $ 20.000 $ 120.000 Doanh lợi giữ lại Doanh lợi giữ lại – Poe $ 450.000 $ 450.000 Doanh lợi giữ lại - Sol $140.000 d.125.000 b. 15.000 Lợi tức ròng 120.000 20.000 120.000 Cổ tức (70.000) (70.000) Doanh lợi giữ lại 31-12- $ 500.000 $160.000 $ 500.000 Chương 10: Giảng viên hướng dẫn Cổ phiếu ưu tiên của Cty con, Doanh lợi hợp nhất, Thuế lợi tức hợp nhất GS. TS Bùi Văn Dương Nhóm 8 – Kế toán Kiểm toán Ngày 1 K20 Trang 13 / 52 20X2 Bảng cân đối Tài sản khác $1.334.500 $600.000 $1.934.500 Đầu tư vào Sol (ưu đãi) 100.000 a. 8.000 b. 92.000 Đầu tư vào Sol (thường) 365.500 c. 5000 d.360.500 Lợi thế thương mại d. 32.000 e. 4.000 28.000 $1.800.000 $600.000 $1.962.500 Nợ $ 188.000 $100.000 $ 288.000 Cổ phiếu ưu đãi – Sol 100.000 b.100.000 Cổ phiếu thường 1.000.000 200.000 d.200.000 1.000.000 Vốn góp khác 112.000 40.000 d. 40.000 112.000 Doanh lợi giữ lại 500.000 160.000 500.000 $1.800.000 $600.000 Cổ quyền thiểu số (ưu đãi) 1-1-20X4 ($115.000 x 20%) b. 23.000 23.000 Cổ quyền thiểu số (thường) 1-1-20X4 ($365.000 x 10%) d. 36.500 36.500 Cổ quyền thiểu số 31-12-20X4 $62.500 62.500 $1.962.500 Ghi chú :  Trên văn kiện hợp nhất ta thấy lợi tức của công ty Poe bằng lợi tức ròng hợp nhất và vốn cổ đông của nó bằng vốn cổ đông hợp nhất. Kết quả bằng nhau này là do các bút toán công ty mẹ Chương 10: Giảng viên hướng dẫn Cổ phiếu ưu tiên của Cty con, Doanh lợi hợp nhất, Thuế lợi tức hợp nhất GS. TS Bùi Văn Dương Nhóm 8 – Kế toán Kiểm toán Ngày 1 K20 Trang 14 / 52 điều chỉnh tài khoản đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi theo vốn chính yếu của nó vào lúc mua và dồn các tiền nợ thiếu cổ tức lại trên cổ phiếu ưu đãi tích luỹ.  Nếu giá thanh lý suy định không được công ty mẹ Poe vào sổ vào thời điểm mua thì đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi của Sol sẽ giữ ở mức phí tổn $80.000 suốt năm 20X4, không có lợi tức ưu tiên được công nhận. Trong trường hợp nầy, bút toán văn kiện làm việc hợp nhất loại trừ các số đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi và vốn sẽ là: Doanh lợi giữ lại – Sol $ 15.000 Cổ phiếu ưu đãi – Sol $ 100.000 Đầu tư vào cổ phiếu ưu tiên của Sol $ 80.000 Cổ quyền thiểu số trong cổ phiếu ưu tiên của Sol $ 23.000 Vốn góp khác – Poe $ 12.000 Loại trừ các vốn và đầu tư ưu đãi tương quan, lậ