Hàng hoá, giá cả và giá trị

Một trong những vấn đề trung tâm của phần thứ 1, quyển thứ nhất, bộ Tư Bản mà Mác đã phát hiện ra là vấn đề tính chất hai mặt của lao động kết tinh trong hàng hoá, Mác viết: “Tôi là người đầu tiên đã chứng minh một cách có phê phán tính chất hai mặt đó của lao động chứa đựng trong hàng hoávà toàn bộ khoa Kinh tế chính trị xoay quanh vấn đề này”. Trước Mác, các nhà kinh tế chính trị học Tư sản cổ điển đã góp phần lớn vào việc phát triển lý luận lao động tạo ra giá trị và đã trực tiếp xây dựng nên lý luận đó nhưng họ không hiểu được thực chất của giá trị. Mác đã cải tạo di sản nhận được và phát hiện ra rằng hai thuộc tính của hàng hoá (giá trị sử dụng và giá trị trao đổi) có mâu thuẫn và khẳng định được hàng hoá là sự thống nhất biện chứng của hai thuộc tính giá trị sử dụng và giá trị. Chính ông là người đầu tiên phát hiện ra tính hai mặt của lao động sản xuất hàng hoá: lao động cụ thể và lao động trừu tượng, lao động tư nhân và lao động xã hội. Nhờ phát hiện này, lần đầu tiên trong lịch sử học thuyết kinh tế chính trị, Mác đã xây dựng được học thuyết giá trị - lao động một cách hệ thống và hoàn chỉnh. Đồng thời dựa vào phát hiện này, Mác đã trình bày một cách khoa học và hệ thống các phạm trù kinh tế chính trị tư bản chủ nghĩa mà trước đó chưa ai có thể làm được. Và đây cũng chính là chìa khoá để giải quyết một loạt các vấn đề khác trong kinh tế chính trị như chất và lượng giá trị hàng hoá; nguồn gốc của giá trị và giá trị sử dụng;. Mác đã khắc phục những hạn chế của các nhà kinh tế chính trị học cổ điển, thực hiện một cuộc cách mạng trong lĩnh vực kinh tế chính trị để đưa nó trở thành một môn khoa học. Học thuyết kinh tế cổ điển xuất hiện ở Anh và Pháp vào cuối thế kỷ XVIII. Học thuyết này là tư tưởng kinh tế tư sản phát sinh trong thời kỳ hình thành phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa. Các nhà kinh tế học của trường phái này lần đầu tiên chuyển đối tượng nghiên cứu từ lĩnh vực lưu thông sang lĩnh vực sản xuất, nghiên cứu các vấn đề của nền sản xuất tư bản chủ nghĩa đặt ra. Các nhà kinh tế chính trị học cổ điển Anh như W. Petty, A. Smith và D. Ricardo cũng đã nghiên cứu về giá trị lao động. Nhưng Mác đã bác bỏ những tư tưởng sai lầm, kế thừa và phát triển những tư tưởng tiến bộ của các nhà kinh tế chính trị học cổ điển Anh.Việc phát hiện ra tính hai mặt của lao động trước hết là sự phát triển lý luận giá trị lao động của trường phái kinh tế chính trị học cổ điển Anh được bắt đầu ở W. Petty và kết thúc ở D. Ricardo.