Luận văn Một số yếu tố liên quan ung thư dương vật và kết quả chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật ung thư dương vật

1 ĐẶT VẤN ĐỀ Cho đến nay ung thƣ dƣơng vật vẫn còn là một vấn đề của y học vì tính chất ác tính của bệnh xảy ra ở cơ quan rất quan trọng của con ngƣời. Trên thế giới tỷ lệ bệnh tùy thuộc vào từng quốc gia, ở các nƣớc Tây Âu bệnh gặp 1% trong tổng số các bệnh ác tính ở nam, ở các nƣớc châu Á, châu Phi và nam Mỹ tỷ lệ bệnh 10,0% - 20,0% trong tổng số các bệnh ác tính ở nam [27]. Theo Nguyễn Văn Hiếu [4] và Đoàn Hữu Nghị [5] tỷ lệ mắc ung thƣ dƣơng vật ở Hà Nội là 2,1/100.000 dân, ở Thành phố Hồ Chí Minh là 3,4% các loại ung thƣ. Trên thế giới cũng nhƣ một số trung tâm điều trị ung thƣ ở Việt Nam đã áp dụng các kỹ thuật hiện đại để chẩn đoán và theo dõi bệnh nhƣ: chụp cắt lớp, chụp PET scan để chẩn đoán và theo dõi di căn, định lƣợng Nucleotidaze và gamma- Glutamyl Transpeptidaze để xác định khả năng di căn gan, xƣơng Về điều trị: y học đã sử dụng nhiều phƣơng pháp điều trị nhƣ xạ trị hoặc phẫu thuật Mohs cho các thƣơng tổn nhỏ nông lồi, bôi 5-FU cho thƣơng tổn xâm lấn tại chỗ, phẫu thuật cắt đoạn dƣơng vật kết hợp với vét hạch bẹn cho thƣơng tổn T2-4 hoặc thƣơng tổn loét, kết hợp phẫu thuật với xạ trị hoặc hóa chất cho những trƣờng hợp ung thƣ dƣơng vật có di căn hạch bẹn [2][27] Tuy nhiên phẫu thuật vẫn là phƣơng pháp điều trị ung thƣ dƣơng vật chủ yếu vì so với các phƣơng pháp khác nhƣ xạ trị hoặc hóa chất thì phẫu thuật mang lại hiệu quả cao nhất với thời gian điều trị ngắn nhất. Xạ trị hoặc hóa chất chủ yếu để hỗ trợ điều trị ở những bệnh nhân không thể phẫu thuật hoặc có di căn để hạn chế sự phát triển của bệnh và để kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân [4]. Sau mỗi cuộc phẫu thuật cơ thể có rất nhiều thay đổi về tâm lý ngƣời bệnh, các dấu hiệu sinh tồn, da niêm mạc. Để đạt kết quả tốt nhất cho bệnh nhân thì việc theo dõi, chăm sóc phát hiện những dấu hiệu bất thƣờng để kịp thời xử lý cũng góp phần rất quan trọng trong việc thành công của quá trình điều trị. Tìm một số yếu tố liên quan với ung thƣ dƣơng vật dể có những định hƣớng, phòng tránh và hạn chế tỷ lệ bệnh nhân mắc bệnh ung thƣ dƣơng vật tại cộng đồng. Tuy nhiên chƣa có nghiên cứu nào về đánh giá kết quả chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật ung thƣ dƣơng vật. 2 Do đó chúng tôi nghiên cứu đề tài “Một số yếu tố liên quan ung thƣ dƣơng vật và kết quả chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật ung thƣ dƣơng vật” nhằm mục tiêu: 1. Khảo sát một số yếu tố liên quan với ung thư dương vật . 2. Mô tả kết quả theo dõi, chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật cắt bỏ ung thư dương vật và vét hạch bẹn 2 bên tại Bệnh viện Da liễu Trung ương từ 02/2013- 11/2013. Thang Long University Library 3 Chƣơng 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1. GIẢI PHẪU VÀ SINH LÝ DƢƠNG VẬT 1.1.1. Sinh lý dƣơng vật: Sinh lý sinh dục nam đƣợc điều hòa bởi cơ chế thần kinh – thể dịch. Quá trình cƣơng trải qua các giai đoạn hƣng phấn, cƣơng, thăng bằng, thoái lui. 1.1.2. Giải phẫu dƣơng vật • Cấu tạo dƣơng vật Dƣơng vật thuộc phần sinh dục ngoài đảm nhận cả hai chức năng tiểu tiện và tình dục. Dƣơng vật có hai phần, phần sau cố định, phần trƣớc di động. Dƣơng vật đƣợc cấu tạo bởi các thành phần sau: da, cân nông, cân Buck, lớp trắng, thể hang và thể xốp. Hình 1.1: Thiết đồ cắt ngang dương vật. (Theo Davis JW, Schellhammer PF (2001)[24]) • Giải phẫu niệu đạo nam Niệu đạo nam vừa là ống dẫn nƣớc tiểu vừa là đƣờng xuất tinh. - Giải phẫu phân niệu đạo nam làm 3 đoạn: đoạn tiền liệt, đoạn màng và đoạn xốp. 4 - Kích thƣớc: khi dƣơng vật mềm niệu đạo dài khoảng 16 cm. Trong đó đoạn tiền liệt dài khoảng 2,5-3 cm, đoạn màng khoảng 1,2 cm, và đoạn xốp khoảng 12 cm. - Mạch máu thần kinh Động mạch: đoạn tiền liệt đƣợc nuôi dƣỡng bởi động mạch bàng quang dƣới và động mạch trực tràng giữa. Đoạn màng đƣợc nuôi dƣỡng bởi động mạch dƣơng vật. Đoạn xốp đƣợc nuôi dƣỡng bởi động mạch niệu đạo. - Tĩnh mạch: tĩnh mạch đổ về đám rối tĩnh mạch tuyến tiền liệt và tĩnh mạch thẹn trong. - Bạch mạch: đổ về hạch bẹn rồi đổ về hạch chậu [6]. 1.2. GIẢI PHẪU HẠCH BẸN 1.2.1. Hạch bẹn - Hạch bẹn nông: hạch bẹn nông nằm trên cân đùi, có từ 8 - 25 hạch. Hạch bẹn nông có thể đƣợc phân làm 4 hoặc 5 nhóm. Frank H. Netter (1996) phân hạch bẹn nông làm 4 nhóm gồm: nhóm tĩnh mạch hiển lớn, nhóm tĩnh mạch mũ chậu nông, nhóm tĩnh mạch thẹn ngoài nông, nhóm tĩnh mạch thƣợng vị nông [1]. -Hạch bẹn sâu: hạch bẹn sâu nằm dƣới cân đùi, sát mặt trƣớc trong tĩnh mạch đùi, có 3-5 hạch bẹn sâu. Hạch to nhất, hằng định nhất, nằm dƣới cân đùi gọi là hạch quận trƣởng hay hạch Cloquet. Hạch bẹn sâu nhận bạch huyết từ hạch bẹn nông rồi đổ vào hạch chậu [13]. Hình 1.2: Thiết đồ hạch bẹn chậu. (Theo Frank H. Netter 1996 [1]) Thang Long University Library 5 1.2.2. Hạch chậu Hạch chậu bao gồm các hạch nằm xung quanh mạch chậu và trong hố bịt. Có 12 – 20 hạch. 1.3. UNG THƢ DƢƠNG VẬT 1.3.1. Dịch tễ - Trên thế giới: ung thƣ dƣơng vật (P.SCC: penile squamous cell carcinoma) ít gặp ở các nƣớc phát triển, nhƣng thƣờng gặp ở các nƣớc chậm phát triển hoặc đang phát triển. - Ở Mỹ và các nƣớc Phƣơng Tây tỷ lệ ung thƣ dƣơng vật từ 0,4-0,6% các bệnh ác tính. Ở các vùng khác nhƣ châu Á, châu Phi, và Nam Mỹ tỷ lệ ung thƣ dƣơng vật từ 20,0% - 30,0%. Tại Brazil tỷ lệ ung thƣ dƣơng vật là 8,3/100.000 dân. Tại Uganda 1% đàn ông bị ung thƣ dƣơng vật. - Việt Nam: Ung thƣ dƣơng vật vẫn thƣờng gặp ở Việt Nam, theo tỷ lệ mắc ung thƣ dƣơng vật ở Hà Nội là 2,1/100.000 dân, ở Thành phố Hồ Chí Minh là 3,4% các loại ung thƣ [4][5]. - Tuổi: Việt Nam cũng nhƣ các nƣớc khác trên thế giới tỷ lệ ung thƣ dƣơng vật gặp nhiều ở ngƣời cao tuổi, ít gặp ở ngƣời trẻ tuổi [2]. 1.3.2. Các thƣơng tổn tiền ung thƣ dƣơng vật Các bệnh ung thƣ dƣơng vật xâm lấn tại chỗ gồm - Bệnh Bowen. - Hồng sản Queyrat. - Sẩn dạng Bowen (Bowenoid papulosis). - Bạch sản. - Nhiễm Human Papillomavirus (HPV). - Lichen xơ hóa dươn. - Viêm quy đầu mica, sừng hóa, giả biểu mô (Pseudoepitheliomatous, keratotic, and micaceous balanitis. - Sừng dương vật (Penile horn). 6 1.3.3. Nguyên nhân gây ung thƣ dƣơng vật Nguyên nhân gây P.SCC không rõ ràng [28], tuy nhiên những yếu tố sau đây có liên quan tới P.SCC - Hẹp hẹp bao quy đầu. - Viêm quy đầu: Theo Dan Hellberg (1987) có 45,0% bệnh nhân P.SCC có ít nhất một lần viêm quy đầu [25]. - Nhiễm human papillomavirus (HPV) [35]. 1.3.4. Lâm sàng ung thƣ dƣơng vật • Tiền sử Dấu hiệu sớm nhất là ngứa hoặc cảm giác rát bỏng ở dƣới bao quy đầu, loét quy đầu hoặc bao quy đầu. Thƣơng tổn này nếu không điều trị sẽ tiến triển thành mảng lớn. Theo thời gian thƣơng tổn này phá hủy quy đầu, bao da quy đầu rồi lan xuống vật hang. Khi xâm lấn vào niệu đạo nó có thể làm tắc hoặc rò niệu đạo. Di căn hạch theo thứ tự hạch bẹn nông, hạch bẹn sâu, rồi hạch tiểu khung. Di căn xa (muộn và hiếm) theo dòng máu tới phổi, gan, xƣơng, não và da. • Lâm sàng - Thƣơng tổn có biểu hiện lâm sàng là một tổ chức hơi nổi cao trên mặt da, sần sùi, màu đỏ, có vảy, phát triển và xâm lấn gây cụt dƣơng vật. - Nhiễm khuẩn thứ phát sinh mủ, mùi thối, đau nhẹ. - Hạch bẹn sƣng là hậu quả của nhiễm khuẩn thứ phát hoặc di căn. Phân biệt giữa hạch di căn và hạch viêm trên lâm sàng bằng cách sử dụng kháng sinh, nếu là hạch viêm thì hạch sẽ nhỏ đi, còn nếu là hạch di căn thì hạch không nhỏ đi. Tuy nhiên sinh thiết hạch vẫn là câu trả lời chính xác nhất cho vấn đề di căn hạch [27][28]. 1.3.5. Cận lâm sàng - Chẩn đoán hình ảnh: MRI, siêu âm, và CT scan giúp theo dõi định kỳ khối u, và cho hình ảnh chính xác về sự xâm lấn của ung thƣ. - Giải phẫu bệnh: Giải phẫu bệnh giúp cho chẩn đoán bệnh và góp phần đánh giá mức độ xâm lấn của khối u. Thang Long University Library 7 1.4. CÁC DẤU HIỆU SINH LÝ CƠ THỂ NGƢỜI 1.4.1. Tâm lý ngƣời bệnh Bệnh tật có thể gây rối loạn tâm sinh lý ngƣời bệnh. Đối với bệnh nhân ngoại khoa, sự biến đổi tâm lý đó cũng rõ rệt vì họ phải trải qua một thử thách lớn, đó là cuộc phẫu thuật. Có rất nhiều tác động ảnh hƣởng đến tâm lý ngƣời bệnh trƣớc khi họ trải qua cuộc phẫu thuật. Những vấn đề về bệnh tật nhƣ bệnh có nặng không, ai là ngƣời phẫu thuật cho mình, phẫu thuật có thành công không, sau phẫu thuật có nhanh hồi phục khôngCác vấn đề khác ngoài bệnh tật nhƣ kinh tế có đủ chi trả cho bệnh viện không, ngƣời chăm sóc mình sẽ ăn, ở nhƣ thế nào, có ảnh hƣởng đến công việc của họ không Mức độ lo lắng của mỗi bệnh nhân là khác nhau. Diễn biến tâm lý đó có tác động hai chiều tới sự thành công của cuộc phẫu thuật. Tâm lý ổn định có thể giúp họ hồi phục nhanh hơn, ngƣợc lại bệnh nhân quá lo lắng làm ảnh hƣởng xấu đến quá trình điều trị đặc biệt là quá trình gây mê hồi sức. Mặt khác ngay sau phẫu thuật những khó chịu của bệnh nhân có tác hại lớn trên hệ tim mạch nhƣ tăng huyết áp, tăng tần số tim, tăng tiêu thụ oxy cơ tim do tăng tiết catecholamin. Do vậy nó làm ảnh hƣởng không tốt đến quá trình hồi phục của bệnh nhân. Trƣớc khi xuất viện tâm lý đƣợc giải tỏa, bệnh đƣợc chữa khỏi lúc đó tâm lý đƣợc thoải mái, bệnh nhân sẽ yên tâm và lạc quan hơn trong cuộc sống. 1.4.2. Dâu hiệu sinh tồn - Trƣớc khi lấy dấu hiệu sinh tồn phải để bệnh nhân nghỉ ngơi ít nhất 15 phút. - Kiểm tra phƣơng tiện dụng cụ trƣớc khi thực hiện kỹ thuật. - Khi đang lấy dấu hiệu sinh tồn không đƣợc tiến hành bất cứ thủ thuật nào trên ngƣời bệnh. - Bình thƣờng mỗi ngày theo dõi dấu sinh hiệu 2 lần: Sáng và chiều cách nhau 8 giờ. Những trƣờng hợp đặc biệt theo dõi theo y lệnh của bác sĩ, có thể 15 phút, 1 giờ, 2 giờ, 3 giờ. / lần. - Khi thấy kết quả dấu hiệu sinh tồn của bệnh nhân bất thƣờng phải báo cho bác sĩ để kịp thời xử lý. 8 • Nhiệt độ (Temperature = T)[8] - Nhiệt độ bình thƣờng ở ngƣời lớn là: 37 oC. - Giới hạn bình thƣờng của nhiệt độ là : 36,1 oC – 37,5 o[7]. - Nhiệt độ bất thƣờng: + Sốt: Là tình trạng nhiệt độ của cơ thể lên cao quá mức bình thƣờng (>37,5oC). + Hạ thân nhiệt: Là tình trạng thân nhiệt xuống dƣới bình thƣờng (< 36 oC ). Giảm thân nhiệt sinh lý: Ngƣời già yếu hay trẻ đẻ thiếu tháng. Giảm thân nhiệt bệnh lý: Do nhiệt độ của môi trƣờng thấp hoặc do trạng thái bệnh lý (Thƣờng gặp trong các trƣờng hợp bệnh lý do rối loạn chuyển hóa nghiêm trọng nhƣ ở các bệnh tiểu đƣờng, xơ gan, suy dinh dƣỡng ). • Mạch (Pulse = P): Mạch là cảm giác đập nảy nhịp nhàng theo nhịp tim khi ta đặt tay lên trên một động mạch[8] - Chỉ số bình thƣờng của mạch ở ngƣời lớn: 70 – 80 lần/phút, ngƣời già: 60 – 70 lần/phút. - Thay đổi bệnh lý: Mạch nhanh: ≥ 100 lần/phút thƣờng gặp trong bệnh nhiễm khuẩn, bệnh basedow hoặc dùng Atropin sulfat[7] Mạch chậm: ≤ 60 lần/phút thƣờng gặp trong bệnh tim, ngộ độc digitalin • Huyết áp: Huyết áp động mạch là áp lực máu trên thành động mạch. Khi tim co bóp huyết áp trong động mạch lên mức cao nhất gọi là huyết áp tối đa hay huyết áp tâm thu, khi tim giãn ra, áp lực xuống tới mức thấp nhất gọi là huyết áp tối thiểu hay huyết áp tâm trƣơng[8]. - Chỉ số bình thƣờng của huyết áp: + Giới hạn bình thƣờng của huyết áp tối đa (huyết p tm thu): 90 – 140 mmHg. + Giới hạn bình thƣờng của huyết áp tối thiểu (huyết áp tâm trƣơng) từ : 60 – 90 mmHg[7] - Thay đổi bệnh lý: Thang Long University Library 9 + Huyết áp cao: Huyết áp tối đa ≥140 mmHg; huyết áp tối thiểu ≥ 90 mmHg. +Huyết áp thấp: Huyết áp tối đa ≤ 90 mmHg; huyết áp tối thiểu ≤ 60mmHg. + Huyết áp kẹt: Hiệu số giữa huyết áp tối đa và huyết áp tối thiểu ≤ 20 mmHg. 1.4.3. Xác định mức độ đau của bệnh nhân "Pain scale” là thƣớc đo mức độ hoặc tính chất đau của bệnh nhân. “Pain scale” có thể đƣợc đánh giá dựa trên một bản báo cáo, hành vi, hay dựa vào cơ sở sinh lý. Ngày nay, cùng với mạch, huyết áp, nhiệt độ, nhịp thở“pain score”đƣợc nhiều ngƣời xem nhƣ là dấu hiệu sinh tồn thứ 5 (the Fifth Vital Sign). Thang điểm đau của từng lứa tuổi là khác nhau. Đối với trẻ em ta dùng “Wong-Baker FACES Pain Rating Scale”, ngƣời lớn dùng VAS (Visual Analog Scale). Thang điểm đánh giá mức độ đau của ngƣời bệnh (Visual Analog Scale). 0- Không đau. 1- Đau rất nhẹ, hầu nhƣ không cảm nhận và nghĩ đến nó, thỉnh thoảng thấy đau nhẹ. 2- Đau nhẹ, thỉnh thoảng đau nhói mạnh. 3- Đau làm ngƣời bệnh chú ý, mất tập trung trong công việc, có thể thích ứng với nó. 4- Đau vừa phải, bệnh nhân có thể quên đi cơn đau nếu đang làm việc. 5- Đau nhiều hơn, bệnh nhân không thể quên đau sau nhiều phút, bệnh nhân vẫn có thể làm việc. 6- Đau vừa phải nhiều hơn, ảnh hƣởng đến các sinh hoạt hàng ngày, khó tập trung. 7- Đau nặng, ảnh hƣởng đến các giác quan và hạn chế nhiều đến sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân. Ảnh hƣởng đến giấc ngủ. 8- Đau dữ dội, hạn chế nhiều hoạt động, cần phải nỗ lực rất nhiều. 9- Đau kinh khủng, kêu khóc, rên rỉ không kiểm soát đƣợc. 10- Đau không thể nói chuyện đƣợc, nằm liệt giƣờng và có thể mê sảng. 1.4.4. Dẫn lƣu - Tiêu chuẩn đặt dẫn lƣu + Nơi thấp nhất theo trọng lực của cơ thể, thấp nhất của ổ dịch, không đặt ở vùng cọ xát dễ gây loét, hạn chế xuyên qua khớp, thần kinh, mạch máu. 10 + Dẫn lƣu không nên đặt ngay trên vết mổ. + Đƣờng đƣa ra da gần nhất. Đƣờng vào cơ thể ngắn nhất. + Phải có biên bản và mô tả kỹ bằng sơ đồ. + Dẫn lƣu đặt ở vị trí dễ chăm sóc. - Nguyên tắc chăm sóc dẫn lƣu + Bảo đảm vô khuẩn tuyệt đối hệ thống dẫn lƣu. + Tƣ thế ngƣời bệnh giúp dịch dẫn lƣu thông tốt. + Hệ thống thông, dây câu nối nên có đƣờng kính lớn hơn ống dẫn lƣu. + Bình hứng luôn đặt thấp hơn vị trí dẫn lƣu 60cm. + Hút dịch liên tục hay ngắt quãng tùy mục đích điều trị. + Theo dõi số lƣợng, màu sắc, tính chất của dịch dẫn lƣu, ghi hồ sơ. + Bơm rửa ống dẫn lƣu tùy mục đích điều trị và thời gian cho phép. + Theo dõi nƣớc xuất nhập. + Chăm sóc chân da chung quanh ống dẫn lƣu. + Rút dẫn lƣu ngay khi đạt mục đích điều trị. + Hƣớng dẫn ngƣời bệnh tham gia tự chăm sóc: cách ngồi dậy, di chuyển, xoay trở. + Đề phòng tụt dẫn lƣu, phòng ngừa biến chứng. - Biến chứng + Nhiễm trùng ngƣợc dòng. + Nhiễm trùng chân dẫn lƣu. + Xì dò dịch sau khi rút dẫn lƣu. + Tổn thƣơng các cơ quan xung quanh. - Rút dẫn lƣu bẹn: Rút dẫn lƣu khi không còn mục đích điều trị [2]. Thƣờng dịch ra màu trong, số lƣợng dƣới <5ml/24 giờ hoặc dẫn lƣu không còn hoạt động thì thƣờng có y lệnh rút. 1.4.5. Biến chứng phẫu thuật Biến chứng của phẫu thuật P.SCC gồm: Chảy máu, tụ dịch, nhiễm khuẩn, phù bạch huyết [2][18]. Thang Long University Library 11 Chƣơng 2 ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU Đối tƣợng nghiên cứu là 55 bệnh nhân đƣợc chẩn đoán P.SCC đến điều trị bằng phẫu thuật và đƣợc theo dõi chăm sóc tại Bệnh viện Da liễu Trung ƣơng từ 02/2013 – 11/2013. 2.1.1. Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân Bệnh nhân có chẩn đoán lâm sàng là P.SCC. Bệnh nhân có chẩn đoán mô bệnh học là P.SCC. Bệnh nhân đƣợc phẫu thuật điều trị ung thƣ triệt căn. 2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ Bệnh nhân đƣợc chẩn đoán mô bệnh học không phải là P.SCC. Bệnh nhân không đồng ý phẫu thuật. 2.2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.2.1. Phƣơng pháp nghiên cứu: nghiên cứu mô tả cắt ngang. Chúng tôi theo dõi, chăm sóc sau phẫu thuật điều trị ung thƣ dƣơng vật. Sau đó quan sát, thống kê, tổng hợp để rút ra những nhận xét chung và kết luận. Thu thập số liệu theo mẫu bệnh án nghiên cứu. 2.2.2. Cỡ mẫu: chọn mẫu thuận tiện. 2.2.3. Cách thức tiến hành Áp dụng quy trình chăm sóc điều dƣỡng 5 bƣớc  Bƣớc 1: Nhận định tình trạng bệnh nhân - Khai thác bệnh sử + Tuổi, thời gian mắc bệnh, các phƣơng pháp đã điều trị. + Các yếu tố liên quan. + Theo dõi các dấu hiệu sinh tồn. - Đánh giá tâm lý bệnh nhân trƣớc phẫu thuật và trƣớc khi xuất viện. - Đáng giá mức độ đau sau phẫu thuật 24h, 48h,72h. - Theo dõi và đáng giá thông tiểu (số lƣợng, màu sắc nƣớc tiểu trong 24h). 12 - Theo dõi đánh giá mỏm cụt dƣơng vật, vết mổ hai bẹn (tình trạng chảy máu, nhiễm khuẩn). - Theo dõi và đánh giá dẫn lƣu dịch bẹn hàng ngày (Số lƣợng dịch mỗi ngày, màu sắc dịch, chân dẫn lƣu, thời gian rút dẫn lƣu). - Đánh gia vết thƣơng hàng ngày sau khi thăy băng (màu sắc vết thƣơng, mức độ nhiễm khuẩn, thời gian cắt chỉ).  Bƣớc 2: Chẩn đoán điều dƣỡng - Đƣa ra các chẩn đoán dựa vào nhận định bệnh nhân. - Các chẩn đoán về phản ứng của bệnh nhân phải can thiệp đƣợc và tìm các yếu tố liên quan.  Bƣớc 3: Lập kế hoạch theo dõi và chăm sóc bệnh nhân - Đo dấu hiệu sinh tồn ngày 2 lần [7]. Theo dõi da và niêm mạc. - Thay băng ngày 1 lần, có thể nhiều lần nếu băng thấm nhiều dịch. Đo số lƣợng, đánh gia màu sắc, chân dẫn lƣu, nếu dịch trong và < 5 ml/24h thì kẹp thử rồi rút dẫn lƣu. Nếu hai bẹn đỏ, nóng, phù nề thì rạch vết mổ để hở. - Can thiệp y lệnh thuốc theo chỉ định của bác sỹ. - Theo dõi nƣớc tiểu qua sông tiểu: Màu sắc, số lƣợng/24h, kẹp sông tiểu khi buồn tiểu thì xả nƣớc tiểu. - Đánh giá mức độ đau sau phẫu thuật 24h, 48h, 72h ghi phiếu theo dõi. - Đánh giá tâm lý bệnh nhân trƣớc phẫu thuật và trƣớc khi xuất viện. - Theo dõi giấc ngủ, ăn uống, tâm lý, vệ sinh cá nhân. - Theo dõi các biến chứng nếu có. - Tƣ vấn giáo dục sức khỏe cho bệnh nhân và ngƣời nhà.  Bƣớc 4: Thực hiện kế hoạch theo dõi và chăm sóc bệnh nhân - Đánh giá tâm lý của bệnh nhân trƣớc phẫu thuật và ngay trƣớc khi xuất viện. - Đo dấu hiệu sinh tồn lúc 8h, 14h và lúc có dấu hiệu bất thƣờng. - 8h30 phút thăy băng vết thƣơng, đổ dịch dẫn lƣu bẹn, dẫn lƣu nƣớc tiểu. Rút dẫn lƣu khi có chỉ định. - 8h40 phút thực hiện thuốc truyền, tiêm, uống theo y lệnh. Thang Long University Library 13 - 9h vật lý trị liệu, hƣớng dẫn cách thay đổi tƣ thế. - 10h tƣ vấn giáo dục sức khỏe, chế độ ăn uống ngủ nghỉ. - 14h30 phút thực hiện thuốc theo y lệnh. - 15h30 phút vệ sinh thân thể cho bệnh nhân.  Bƣớc 5: Lƣợng gia kết quả - Đánh giá kết quả đã thực hiện trong ngày lúc 6h30 phút. - Rút kinh nghiệm những kết quả chƣa thực hiện đƣợc theo kế hoạch để điều chỉnh cho ngày hôm sau. - Các thông tin đƣợc khai thác và ghi chép theo mẫu bệnh án nghiên cứu thống nhất. 2.3. QUY TRÌNH KỸ THUẬT 2.3.1. Đánh giá toàn thân - Đánh giá tâm lý của bệnh nhân trƣớc phẫu thuật và ngay trƣớc khi xuất viện thông qua việc hỏi trực tiếp bệnh nhân, ghi vào phiếu đánh giá. - Quan sát da niêm mạc bệnh nhân sau phẫu thuật nghi vào phiếu theo dõi. - Trƣớc khi lấy dấu hiệu sinh tồn phải để bệnh nhân nghỉ ngơi ít nhất 15 phút. - Bình thƣờng mỗi ngày theo dõi dấu sinh hiệu 2 lần: Sáng và chiều cách nhau 8 giờ. Những trƣờng hợp đặc biệt theo dõi theo y lệnh của bác sĩ, có thể 15 phút, 1 giờ, 2 giờ, 3 giờ. / lần[7]. 2.3.2. Đánh giá mức độ đau Đánh giá mức độ đau sau phẫu thuật trong thời gian 24h, 48h, 72h theo lăm mức độ: Bệnh nhân đau rất ít, đau ít, đau vừa, đau nhiều, đau dữ dội và nghi vào phiếu theo dõi. 2.3.3. Theo dõi dẫn lƣu bẹn - Theo dõi dịch dẫn lƣu bẹn ngày 1 lần bằng việc quan sát màu sắc dịch dẫn lƣu, số lƣợng dịch dẫn lƣu từng ngày. - Theo dõi chân dẫn lƣu, vùng bẹn. - Nếu dịch trong và < 5 ml/24h thì kẹp thử rồi rút dẫn lƣu. Nếu hai bẹn đỏ, nóng, phù nề thì rạch vết mổ để hở. 2.3.4. Theo dõi thông tiểu 14 - Theo dõi số lƣợng nƣớc tiểu trong 24h. - Theo dõi chân song tiểu (có biểu hiện chảy máu không, có chảy mủ không, có sƣng nề không). - Theo dõi thông tiểu có bị tắc không. - Nếu bệnh nhân có biểu hiện buốt, chảy mủ tại chân sông tiểu thì phải rút sông tiểu. Hằng ngày kẹp sông tiểu khi nào buồn tiểu thì xả sông tiểu. Thƣờng rút trƣớc 7 ngày. Đo chiều dài của dƣơng vật khi mềm để để đánh giá mức độ tiểu khó dễ. 2.3.5. Điều trị sau phẫu thuật - Điều trị nội khoa: kháng sinh phổ rộng, giảm phù nề, giảm đau. - Thăy băng ngày 1 lần, nếu dịch vết mổ nhiều, thấm băng nhiều thì có thể thăy băng nhiều lần. 2.4. ĐẠO ĐỨC NGHIÊN CỨU - Nghiên cứu chỉ nhằm mục tiêu nâng cao chất lƣợng chăm sóc cho bệnh nhân. - Đề tài chỉ chọn bệnh nhân đồng ý tham gia nghiên cứu. - Mọi thông tin liên quan tới bệnh nhân đƣợc giữ kín, bện