Luận văn Nâng cao chất lượng tăng trưởng ngành công nghiệp dệt may Việt Nam giai đoạn 2006-2010

LỜI MỞ ĐẦU Bước vào thế kỷ XXI, nền kinh tế Việt Nam có nhiều khởi sắc sau 20 năm tiến hành công cuộc đổi mới. Từ chỗ nền kinh tế không đáp ứng đủ nhu cầu cho nhân dân, đến nay Việt Nam được đánh giá là nước có mức tăng trưởng kinh tế cao nhất khu vực Đông Nam Á và đứng thứ hai thế giới sau Trung Quốc. Thành tựu to lớn trên có được một phần xuất phát từ đường lối đúng đắn của Đảng và Nhà nước trong việc tập trung mọi nguồn lực cho đầu tư phát triển các ngành trọng điểm, mũi nhọn, trong đó có ngành công nghiệp Dệt - May. Với lợi thế về lao động cùng các chính sách khuyến khích đầu tư trong nước, đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam…ngành Dệt May Việt Nam đã có những bước phát triển khá nhanh. Trong hơn 5 năm qua, Dệt May Việt Nam đã đạt được những kết quả đáng khích lệ với tốc độ phát triển bình quân ở mức hai con số và trở thành một trong những ngành kinh tế xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Các sản phẩm dệt may Việt Nam đã bước đầu tạo được vị thế trên thị trường trong và ngoài nước. Dệt May hiện đang sử dụng gần 5% lao động toàn quốc (hơn 20% lao động trong khu vực công nghiệp), đóng góp 8% GDP, kim ngạch xuất khẩu luôn đứng thứ hai (sau xuất khẩu dầu thô) và đóng góp hơn 16 % trong kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Tuy nhiên đằng sau tốc độ tăng trưởng cao trong suốt những năm qua, ngành công nghiệp Dệt May Việt Nam đã và đang mắc phải rất nhiều những hạn chế. Nguyên phụ liệu dệt may nhập khẩu đến 90%, năng suất lao động thấp, vốn đầu tư sử dụng không hiệu quả trong khi hai ngành Dệt và May phát triển thiếu cân đối một cách trầm trọng làm cho chất lượng tăng trưởng yếu kém. Hơn nữa, hiện nay Việt Nam đang trên chặng nước rút gia nhập WTO, Dệt May Việt Nam đứng trước nhiều cơ hội mới nhưng cũng rất nhiều những thách thức khi mà nội lực không thể đảm bảo cho một sự tăng trưởng có chất lượng cao. Mục tiêu phát triển ngành Công nghiệp Dệt May đến năm 2010 của Chính phủ là nâng cao khả năng cạnh tranh, hội nhập kinh tế khu vực và thế giới, từng bước đưa ngành công nghiệp Dệt May Việt Nam thành ngành công nghiệp trọng điểm, mũi nhọn về xuất khẩu, tăng nguồn ngoại tệ, góp phẩn tăng trưởng kinh tế, thoả mãn ngày càng cao nhu cầu tiêu dùng trong nước, tạo nhiều việc làm cho xã hội, thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Để thực hiện những mục tiêu nói trên thì việc nghiên cứu thực trạng chất lượng tăng trưởng ngành Dệt May Việt Nam đồng thời đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tăng trưởng ngành Dệt May đóng một vai trò quan trọng. Nó phù hợp với yêu cầu thực tế của ngành, trong bối cảnh Việt Nam chuẩn bị bước vào một giai đoạn lịch sử mới của quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, gia nhập WTO. Xuất phát từ thực tế yêu cầu đó, Luận văn Tốt nghiệp này đã tập trung nghiên cứu đề tài “ Nâng cao chất lượng tăng trưởng ngành Công nghiệp Dệt May Việt Nam giai đoạn 2006 – 2010 ”. Đề tài được thực hiện với mục đích nghiên cứu lý luận và ứng dụng vào thực tiễn ngành Dệt May Việt Nam, từ đó đề xuất các quan điểm, phương hướng và giải pháp để nâng cao chất lượng tăng trưởng cho ngành Dệt May trong thời gian tới. Các phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong Chuyên đề bao gồm phương pháp phân tích, tổng hợp, thống kê mô tả, suy luận logic… Kết cấu Luận văn bao gồm những phần sau: Chương I: Đánh giá chất lượng tăng trưởng ngành Dệt May Chương II: Thực trạng chất lượng tăng trưởng ngành Dệt May Việt Nam giai đoạn 2001 – 2005 Chương III: Phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tăng trưởng ngành Dệt May Việt Nam giai đoạn 2006 – 2010. Chuyên đề được hoàn thành với sự giúp đỡ nhiệt tình của cô giáo GS.TS Vũ Thị Ngọc Phùng, giảng viên Khoa Kế hoạch và Phát triển - trường Đại học Kinh tế Quốc dân và chú Hà Ngọc Quang, Trưởng Phòng Kinh tế Ngành - Vụ Tổng hợp Kinh tế quốc dân - Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Hà Nội, ngày…tháng…năm… Sinh viên Lê Thị Nhật Phương CHƯƠNG I. ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG TĂNG TRƯỞNG NGÀNH DỆT MAY VAI TRÒ VÀ VỊ TRÍ CỦA NGÀNH DỆT MAY TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI Vai trò của ngành Dệt May Dệt May là một ngành sản xuất vật chất thuộc nhóm ngành công nghiệp nhẹ sản xuất các sản phẩm đáp ứng nhu cầu may mặc của con người như sợi, vải, quần áo. Ngành Dệt May gắn liền với nhu cầu thiết yếu của mỗi người. Vì thế, ngành này đã hình thành và đi lên cùng với sự phát triển ban đầu của chủ nghĩa tư bản. Đây cũng là ngành yêu cầu vốn đầu tư không lớn, thu hút nhiều lao động với kỹ năng trung bình và có điều kiện mở rộng thương mại quốc tế…Do vậy, trong quá trình công nghiệp hoá các nước tư bản đầu tiên như Anh, Pháp, Italia…đến các nước Nics (Hàn Quốc, Đài Loan…) ngành Dệt may đều có vị trí quan trọng. Năm 1994, tổng kim ngạch xuất khẩu ngành Dệt May thế giới đạt 250 tỷ USD và trong 10 năm tới sẽ tăng 60% đối với may mặc và 34% đối với hàng dệt (theo dự báo của WTO), trong đó châu Á chiếm khoảng 40% giá trị xuất khẩu. Ngành Dệt May đã và đang đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế của nhiều nước, đặc biệt là các nước đang phát triển. Song hiện nay, do nhiều yếu tố như thiếu lao động, tiền công cao…dẫn đến hiệu quả sản xuất thấp ở các nước phát triển nên các nước này đã và đang chuyển ngành công nghiệp Dệt May sang các nước đang phát triển. Đối với một nước đang phát triển như Việt Nam, ngành Dệt May giữ một vai trò then chốt trong nền kinh tế. Thứ nhất, ngành Dệt May khai thác những lợi thế vốn có của Vịêt Nam. Truyền thống sản xuất hàng dệt may lâu đời trải qua nhiều thế hệ đã đúc rút cho người lao động Việt Nam nhiều kinh nghiệm quý báu trong quá trình tạo ra một sản phẩm dệt may. Nguồn lao động rẻ, dồi dào cộng với bản chất bền bỉ, cần cù, cẩn thẩn rất phù hợp với đặc trưng của ngành dệt may. Thứ hai, ngành Dệt May tạo ra một khối lượng lớn công ăn việc làm cho người lao động, chủ yếu là lao động phổ thông. Nó góp phần thu hút một số lượng lao động dư thừa trong nền kinh tế (chủ yếu là lao động ở nông thôn), giải quyết phần nào nạn thất nghiệp mà kéo theo đó là các tệ nạn xã hội, những bất ổn về an ninh trật tự. Ngày nay, hầu hết các nước phát triển nắm giữ những khâu quan trọng đòi hỏi trình độ công nghệ cao trong ngành công nghiệp dệt may. Theo sự phân công lao động quốc tế, các nước đang phát triển đảm nhiệm phần gia công, ráp nối nguyên phụ liệu, những công việc không đòi hỏi trình độ kỹ thuật cao nhưng cần một lượng lao động lớn. Tính đến năm 2000, hơn 100.000 doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế đang hoạt động trong lĩnh vực Dệt May Việt Nam đang tạo việc làm cho gần 2 triệu lao động và năm 2005 là gần 5 triệu lao động. Tương lai, ngành Dệt sẽ thu hút đầu tư, tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho người lao động, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống nhân dân và tăng thu nhập quốc dân. Thứ ba, ngành Dệt May hiện là thị trường tiêu thụ vải và phụ liệu rất lớn cho ngành Dệt Việt Nam với nhu cầu khoảng trên 500 triệu mét vải mỗi năm. Trong khi đó sản xuất vải nội địa chưa đáp ứng được yêu cầu về chất lượng và chủng loại mẫu mã nên phải nhập khẩu từ bên ngoài. Thứ tư, Dệt May là ngành có đóng góp lớn vào việc tăng kim ngạch xuất khẩu, thu hút ngoại tệ cho đất nước. Từ năm 1992 đến nay, kim ngạch xuất khẩu của ngành Dệt may liên tục tăng với tốc độ cao và là một trong 10 mặt hàng xuất khẩu chủ lực của cả nước và đứng thứ hai về giá trị sau dầu thô. Năm 1995 kim ngạch xuất khẩu hàng Dệt May Việt Nam mới đạt 800 triệu USD, đến 2001 con số này tăng lên gần 2 tỷ USD (chiếm 24% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước), năm 2002 xuất khẩu đạt trên 2,7 tỷ USD. Thứ năm, ngành dệt may góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Dệt May là một ngành, một bộ phận cấu thành của nền công nghiệp Việt Nam. Sự phát triển của công nghiệp Dệt May có tác động tích cực đến sự chuyển dịch cơ cấu ngành, cơ cấu vùng kinh tế Việt Nam. Ngành Dệt May phát triển kéo theo sự phát triển của nhiều ngành kinh tế khác. Trước tiên là việc chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng ở một số vùng trồng nguyên liệu phục vụ cho dệt may như đay, bông, dâu, tằm…Do đó, nó đòi hỏi ngành nông nghiệp phát triển theo chiều hướng phá vỡ thế độc canh, chỉ trồng cây lương thực, hoa màu. Sau đó là tác động đến việc phát triển những ngành sản xuất nguyên phụ liệu cho ngành may, và ngành cơ khí cung cấp máy móc thiết bị cho ngành Dệt May. Từ đó góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế các vùng. Vùng có ngành sản xuất Dệt May phát triển sẽ kéo theo sự phát triển của các ngành sản xuất phụ trợ cho ngành Dệt May và cả những ngành sử dụng sản phẩm của ngành Dệt May như giày da, nội thất, xây dựng…từ đó tăng tỷ trọng công nghiệp trong cơ cấu nền kinh tế. Thứ sáu, với kim ngạch xuất khẩu hàng Dệt May năm 2002 đạt trên 2,7 tỷ USD, ngành Dệt May Việt Nam đang góp phần thúc đẩy quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam. Có thể khẳng định: Với lợi thế sử dụng được nhiều lao động, giải quyết công ăn việc làm cho người lao động, khả năng đóng góp lớn vào xuất khẩu, tạo điều kiện quân bình cán cân thu chi ngoại tệ theo hướng tích cực, ngành Dệt May đã giữ một vai trò then chốt, chẳng những trong nền kinh tế các nước đang phát triển mà vẫn tiếp tục giữ vai trò quan trọng cả trong những nước phát triển. Đặc biệt góp phần chuyển dịch cơ cấu và tăng trưởng kinh tế ổn định kinh tế, chính trị, xã hội. Vị trí của ngành Dệt May Trong đường lối phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam, Công nghiệp Dệt May luôn được Đảng và Nhà nước Việt Nam quan tâm và đặt vào vị trí quan trọng trong các chính sách phát triển chung của công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng. Trước hết Dệt May Việt Nam được khẳng định là ngành giữ vị trí hàng đầu, một trong những ngành công nghiệp mũi nhọn của nước ta trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Để đạt được mục tiêu đưa nước ta trở thành một nước công nghiệp vào năm 2020 cần phải có tỷ lệ tích luỹ lớn, tạo điều kiện cho quá trình đổi mới công nghệ. Và Dệt May là một trong những ngành mang trọng trách đáp ứng yêu cầu đó. Lịch sử quá trình công nghiệp hoá của các nước trên thế giới đã cho thấy rõ vị trí quan trọng của ngành Dệt May trong thời kỳ đầu của quá trình công nghiệp hoá, bắt đầu từ công nghiệp Dệt May nước Anh. Các nước công nghiệp lớn đều dùng lợi thế sử dụng nhiều lao động của ngành Dệt May làm bàn đạp phát triển công nghiệp. Việt Nam sẽ không phải là một ngoại lệ. Tính chất mũi nhọn của ngành Dệt May được luận giải ở hai tiêu chuẩn chính là năng lực tạo công ăn việc làm cao và khả năng mang lại nguồn thu ngoại tệ lớn. Bên cạnh đó, việc ưu tiên phát triển ngành này còn phù hợp với xu hướng chuyển dịch cơ cấu đang diễn ra trong khu vực. Hiện nay, một số cường quốc xuất khẩu hàng may mặc trong khu vực cũng như trên thế giới như Thái Lan đang từng bước nhường thị trường cạnh tranh này vì chi phí lao động tăng lên. Việt Nam có điều kiện để trở thành cường quốc mới trong lĩnh vực này do chi phí lao động thấp và các cơ sở thị trường đã được chuẩn bị và tiếp cận. Việc lực chọn may gia công xuất khẩu trong bối cảnh đó cho phép thu hút mạnh mẽ nguồn vốn và kỹ thuật của các nước đang có nhu cầu chuyển giao cơ cấu. Ngoài ra ngành Dệt May được coi là ngành giữ vị trí nòng cốt trong chiến lược sản xuất hàng xuất khẩu của Việt Nam. Từ năm 1991 đến nay, kim ngạch xuất khẩu hàng Dệt may không ngừng tăng lên. Tốc độ tăng trưởng bình quân giá trị sản lượng hàng dệt may giai đoạn 1992-1998 là 43,5%/năm. Tỷ trọng hàng dệt may xuất khẩu trong tổng kim ngạch xuất khẩu của nước ta luôn tăng từ 7,6% năm 1991 đến 15% năm 98. Trước tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế không ngừng được nâng cao và mở rộng, đặc biệt trong thời kỳ sắp tới, ngành Dệt May Việt Nam ngày càng khẳng định vai trò là ngành công nghiệp trọng điểm, mũi nhọn về xuất khẩu, góp phần tăng trưởng kinh tế, thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. ĐẶC ĐIỂM NGÀNH DỆT MAY Đặc điểm về sản phẩm Sản phẩm của ngành dệt may không chỉ là quần áo, vải vóc và các vật dụng quen thuộc như khăn bàn, khăn tắm, chăn mền, nệm, rèm, thảm, đệm ghế, ô dù, mũ nón v.v. mà còn cần thiết cho hầu hết các ngành nghề và sinh hoạt: lều, buồm, lưới cá, cần câu, các loại dây nhợ, dây thừng, dây chão, các thiết bị bên trong xe hơi, xe lửa, máy bay, tàu bè (một chiếc xe hơi trung bình dùng đến 17 kí sợi vải), vòng đai cua-roa, vỏ săm lốp, ống dẫn, bao bì, và nói chung mọi vật liệu dùng để đóng gói, bao bọc, để lót, để lọc, để cách nhiệt, cách âm, cách điện, cách thuỷ, và cả những dụng cụ y khoa như chỉ khâu và bông băng. Có thể hiểu tại sao ngành dệt may đã đi liền với sự phát triển của các nước công nghiệp, cùng với sắt thép là hai ngành vừa được ưu tiên thừa hưởng những phát minh kỹ thuật vừa là động cơ chuyển biến cả nền kinh tế từ thủ công sang công nghiệp trong thời kỳ cách mạng kỹ nghệ. Điều này cũng giải thích tại sao các nước công nghiệp vẫn quyết tâm bảo vệ ngành dệt may nội địa trước sự cạnh tranh của các nước nghèo, từ thập niên 1970 trở đi, khi các nước này tập trung xây dựng ngành này thành trọng điểm của chiến lược phát triển. Và tại sao đó cũng là một trong những mối tranh chấp căng thẳng từ nhiều năm trong quan hệ thương mại giữa các nước giàu và nghèo. Đặc điểm về kỹ thuật sản xuất Dệt may là một trong những hoạt động có từ xưa nhất của con người. Sau thời kỳ ăn lông ở lỗ, lấy da thú che thân, từ khi biết canh tác, loài người đã bắt chước thiên nhiên, đan lát các thứ cỏ cây làm thành nguyên liệu. Trải qua 5 nghìn năm hình thành và phát triển, các kỹ thuật may dệt đã mau chóng đạt mức độ tinh vi, có khi thành cả nghệ thuật. Nguyên liệu của ngành dệt may chủ yếu bắt nguồn từ thiên nhiên, lấy từ cây cỏ như các sợi bông, sợi đay (jute), sợi gai dầu (hemp), sợi lanh, hay từ thực vật như da, sợi len, tơ tằm…Ngày nay, với khoa học kỹ thuật hiện đại, con người đã sáng tạo ra nhiều loại sợi nhân tạo, sợi tổng hợp với ưu điểm là có thể sản xuất hàng loạt với giá rẻ. Tuy nhiên vì dầu hoả là nguyên liệu chính của sợi hoá học và do giá dầu hoả ngày càng tăng nên khuynh hướng thay thế các sợi tự nhiên bằng sợi hoá học cũng chậm lại và ngày nay sợi tự nhiên, chủ yếu là bông, vẫn tồn tại trên thị trường, và sợi hóa học chỉ chiếm đa số với khoảng 60% . Công nghiệp dệt may so với các ngành công nghiệp khác, đặc biệt công nghiệp nặng có suất đầu tư thấp hơn nhiều lần, chỉ bằng 1/10 so với ngành điện, 1/15 so với ngành cơ khí và 1/20 so với ngành luyện kim. So sánh ngay trong ngành công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng, để tạo ra một chỗ làm việc mới ngành công nghiệp dệt may chỉ cần đầu tư khoảng 1000 USD, trong khi đó suất đầu tư của ngành giấy là gần 3.000 USD. Bên cạnh đó, do đặc thù sản xuất và tiêu thụ sản phẩm trong thời gian ngắn nên thời hạn thu hồi vốn đối với ngành Dệt là 12-15 năm, ngành May là 5-7 năm, trong khi đó đối với các ngành công nghiệp khác, thời gian thu hồi vốn là 15 năm, thậm chí hàng chục năm như công nghiệp thép chẳng hạn. Do đặc điểm về công nghệ sản xuất không quá phức tạp, lao động của ngành Dệt May lại dễ đào tạo nên việc tổ chức sản xuất các doanh nghiệp vừa và nhỏ rất phù hợp với điều kiện địa lý, kinh tế và xã hội của các quốc gia nhỏ bé như Việt Nam. Đối với ngành Dệt May Việt Nam, truyền thống làng nghề, truyền thống văn hóa là một yếu tố tác động khá lớn đến đặc điểm kỹ thuật sản xuất của ngành. Lịch sử cho thấy, người dân Việt Nam có truyền thống lâu đời về Dệt May. Từ thời phong kiến đã hình thành nên các làng nghề thủ công và các tổ chức công nghiệp. Các làng Dệt ở ven Hồ Tây ngày nay như Trích Sài, Yên Thái, Nghĩa Đô đã nổi tiếng ngay từ triều Lý Công Uẩn (năm 1010). Các vùng nuôi tằm tại Hưng Yên, Thái Bình…; trồng bông tại các vùng cao nguyên miền núi phía Bắc Việt Nam và một số tỉnh như Ninh Thuận, Đồng Nai.. cũng được hình thành từ rất sớm. Năm 1989 đánh dấu sự phát triển chính thức của ngành công nghiệp Dệt tại Việt Nam kể từ khi người Pháp tiến hành xây dựng Khu công nghiệp dệt tại Nam Định. Hiện nay song song với sự phát triển của các công ty dệt may trong nước, các làng nghề Dệt May truyền thống của Việt Nam vẫn không ngừng được bảo tồn và phát triển. Nghề dệt vải không ngừng được cải tiến và phát triển mạnh mẽ. Từ những sản phẩm lụa mộc mạc ban đầu ngày nay đã có những mặt hàng độc đáo, cao cấp như gấm, lụa, the, lĩnh…mịn, óng, mềm mại, với màu sắc và hoa văn sinh động, tinh tế… Mặt hàng vải thổ cẩm dệt thủ công, vải tơ lụa cũng không ngừng được nâng cao về chất lượng, phong phú về chủng loại, màu sắc và hoa văn…được các bạn hàng trong nước cũng như quốc tế ưa thích. ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG TĂNG TRƯỞNG NGÀNH DMVN Khái niệm về chất lượng tăng trưởng Tăng trưởng hiện nay là một trong những mục tiêu hàng đầu của mọi nền kinh tế cũng như của các ngành bộ phận. Tăng trưởng là sự gia tăng về thu nhập của nền kinh tế hay của một bộ phận trong nền kinh tế ấy trong một thời kỳ nhất định, thường là một năm. Tuy nhiên ngày nay người ta nhìn nhận khái niệm tăng trưởng kinh tế không chỉ ở mặt định lượng được biểu hiện ở quy mô, tốc độ, nhịp điệu của sự vận động và phát triển, mà còn nhấn mạnh bản chất của tăng trưởng kinh tế thông qua khái niệm “Chất lượng tăng trưởng”. Hiện nay chưa có một khái niệm chính thống nào về chất lượng tăng trưởng và khái niệm này vẫn gây nhiều tranh cãi. Mặc dù người ta nhắc đến khái niệm chất lượng tăng trưởng ngày một thường xuyên hơn nhưng chưa ai định nghĩa một cách chính xác và cụ thể chất lượng tăng trưởng là gì, cũng như thước đo chất lượng tăng trưởng. Có nhiều cách hiểu chất lượng tăng trưởng khác nhau. Nhiều người muốn dùng đến chỉ số ICOR (hệ số mức gia tăng của đầu vào so với đầu ra) để làm thước đo, tuy nhiên chỉ số này chỉ phản ánh một phần chất lượng tăng trưởng thông qua hiệu quả của đầu tư mà thôi. Ở một thái cực khác, có người nói đến chất lượng tăng trưởng đồng nghĩa với tăng trưởng bền vững bao gồm sự bền vững về xã hội, về kinh tế, về môi trường v.v…Ngoài ra còn có quan điểm cho rằng xem xét chất lượng tăng trưởng phải dựa trên chỉ số phát triển con người (HDI) hay nói đến các vấn đề xã hội kèm theo. Có quan điểm nói chất lượng là phải giữ được bản sắc. Báo cáo chất lượng tăng trưởng năm 1997 của Chương trình Phát triển Liên hiệp quốc (UNDP) còn kèm theo vấn đề về tạo việc làm cho người dân. Luận văn xin đưa ra một cách nhìn khác về khái niệm chất lượng tăng trưởng. Chất lượng tăng trưởng được hiểu theo hai nghĩa, nghĩa rộng và nghĩa hẹp. Chất lượng tăng trưởng theo nghĩa hẹp phản ánh sự biến động về cơ cấu bên trong tạo thành bản chất của sự tăng trưởng và thể hiện được hiệu quả trong sự vận động của quá trình tăng trưởng đó trong một hoàn cảnh, giai đoạn nhất định. Thông qua khái niệm theo nghĩa hẹp này có thể thấy, giống như bao hiện tượng khác, tăng trưởng cũng có mặt lượng và mặt chất. Mặt lượng thể hiện ở tốc độ tăng trưởng trong từng thời kỳ, còn mặt chất thể hiện tính hiệu quả, tính hiện đại, tính bền vững, và tính cân đối bên trong quá trình tăng trưởng. Chất lượng tăng trưởng theo nghĩa rộng hơn còn thể hiện mối liên hệ qua lại giữa ba lĩnh vực: quá trình tăng trưởng về mặt kinh tế, các vấn đề về xã hội và môi trường. Đây chính là cách hiểu chất lượng tăng trưởng đồng nghĩa với tăng trưởng bền vững. Lâu nay ta vẫn nói tốc độ tăng trưởng cao. Nhưng vấn đề đặt ra là duy trì tốc độ này được bao lâu, nguồn tăng trưởng ấy do đâu mà có và suy cho đến cùng, liệu tốc độ tăng trưởng cao có đảm bảo một cuộc sống no đủ cho người dân. Từ cách hiểu chất lượng tăng trưởng theo cả nghĩa rộng và nghĩa hẹp, có thể thu hẹp lại khái niệm chất lượng tăng trưởng trong phạm vi từng ngành. Đối với ngành Dệt May, khi xem xét quá trình tăng trưởng, người ta không chỉ quan tâm tới tốc độ tăng của sản lượng, của giá trị sản xuất hay giá trị xuất khẩu; mà còn quan tâm nhiều đến chất lượng tăng trưởng ngành dệt may, tức xem xét sự vận động của các yếu tố nội tại bên trong như tỷ trọng chi phí trung gian trong giá trị sản xuất, việc sử dụng lao động hay nguồn vốn đầu tư, tương quan giữa hai ngành Dệt và May; hay theo nghĩa rộng là tác động của quá trình tăng trưởng tới môi trường và tới cuộc sống của người lao động. Một số tiêu chí đánh giá chất lượng tăng trưởng ngành Dệt May Hiệu quả trong sử dụng chi phí