Một số giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình nhập khẩu tại Công ty TNHH Thanh Phong

Më ®Çu Trong giai ®o¹n hiÖn nay, khi mµ xu thÕ toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang diÔn ra hÕt søc s«i ®éng, c¸c quèc gia trong ®ã cã ViÖt nam ®ang lç lùc hÕt m×nh ®Ó héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi th× ho¹t ®éng Th­¬ng m¹i Quèc tÕ cã vai trß hÕt søc to lín trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña ®Êt n­íc vµ sù lín m¹nh cña c¸c doanh nghiÖp. NhËp khÈu cïng víi xuÊt khÈu lµ hai mÆt cÊu thµnh ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ. NhËp khÈu gióp: bæ xung nguyªn vËt liÖu, hµng ho¸ cho c¸c doanh nghiÖp; më réng kh¶ n¨ng tiªu dïng trong n­íc b»ng viÖc cung cÊp c¸c hµng ho¸ mµ trong thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh c¸c doanh nghiÖp trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc, s¶n xuÊt kh«ng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu, hoÆc s¶n xuÊt víi chi phÝ cao; gãp phÇn vµo sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Lý do chän ®Ò tµi Lµ mét sinh viªn Chuyªn ngµnh Th­¬ng m¹i Quèc tÕ, ®­îc thùc tËp t¹i C«ng ty Tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n Thanh Phong- mét c«ng ty kinh doanh ®a ngµnh trong ®ã ho¹t ®éng nhËp khÈu gi÷ vai trß chÝnh, tuy nhiªn ho¹t ®éng nhËp khÈu cña C«ng ty cßn cã nhiÒu h¹n chÕ. ChÝnh v× vËy em ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi “Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn quy tr×nh nhËp khÈu t¹i C«ng ty TNHH Thanh Phong ” lµm luËn v¨n cña m×nh. Em hi väng r»ng ®Ò tµi nµy sÏ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cho C«ng ty, nhÊt lµ trong ho¹t ®éng nhËp khÈu. Môc ®Ých nghiªn cøu Tæng hîp, ®¸nh gi¸ nh÷ng c¬ së luËn vÒ quy tr×nh nhËp khÈu ®Ó ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu hiÖn nay. Ph©n tÝch thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty TNHH Thanh phong, quy tr×nh nhËp khÈu t¹i C«ng ty. Tõ ®ã, ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó hoµn thiÖn quy tr×nh nhËp khÈu cho C«ng ty. §èi t­îng, ph¹m vi nghiªn cøu Nghiªn cøu quy tr×nh ho¹t ®éng nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ thùc tr¹ng ho¹t ®éng nhËp khÈu t¹i C«ng ty TNHH Thanh phong nãi riªng. Cô thÓ lµ c¸c c«ng viÖc: nghiªn cøu thÞ tr­êng; giao dÞch, ®µm ph¸n, kÝ kÕt hîp ®ång nhËp khÈu; tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu trong giai ®o¹n tõ n¨m 2001 ®Õn nay. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu §Ó nghiªn cøu ®Ò tµi nµy, trong qu¸ tr×nh thu thËp th«ng tin ®Ó ph©n tÝch lµm râ vÊn ®Ò, em ®· sö dông mét sè ph­¬ng ph¸p sau: Ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra pháng vÊn, ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tæng hîp, ph­¬ng ph¸p so s¸nh… KÕt cÊu cña luËn v¨n Ngoµi phÇn më ®Çu vµ phÇn kÕt luËn, luËn v¨n ®­îc chia lµm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ quy tr×nh nhËp khÈu Ch­¬ng nµy ®­a ra c¸c c¬ së lý luËn chung nhÊt vÒ ho¹t ®éng nhËp khÈu vµ quy tr×nh cña ho¹t ®éng nhËp khÈu. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng quy tr×nh nhËp khÈu t¹i C«ng ty TNHH Thanh Phong Ch­¬ng nµy kh¸i qu¸t vÒ C«ng ty TNHH Thanh Phong; ph©n tÝch thùc tr¹ng ho¹t nhËp khÈu cña C«ng ty th«ng qua viÖc vËn dông c¬ së lý luËn ®· tr×nh bµy ë Ch­¬ng I; ®­a nhËn xÐt vÒ quy tr×nh nhËp khÈu cña C«ng ty, nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i. Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn quy tr×nh nhËp khÈu t¹i C«ng ty TNHH Thanh Phong Ch­¬ng nµy ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn quy tr×nh nhËp khÈu t¹i C«ng ty. C¸c gi¶i ph¸p ®­îc ®­a ra dùa trªn c¬ së ph©n tÝch thùc tr¹ng ho¹t ®éng nhËp khÈu cña C«ng ty ë Ch­¬ng II, ®ång thêi dùa trªn ®Þnh h­íng ph¸t triÓn cña C«ng ty trong thêi gian tíi. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o, TiÕn sü NguyÔn ThÞ M·o ®· tËn t×nh h­íng dÉn em thùc hiÖn luËn v¨n nµy. §ång thêi, em còng xin c¶m ¬n Ban Gi¸m ®èc, c¸c anh chÞ nh©n viªn trong C«ng ty TNHH Thanh Phong ®· gióp em rÊt nhiÒu trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i C«ng ty vµ trong viÖc thu thËp sè liÖu cho bµi luËn v¨n nµy. Ch­¬ng I Lý luËn chung vÒ quy tr×nh nhËp khÈu Vai trß cña nhËp khÈu víi nÒn kinh tÕ quèc d©n Kh¸i niÖm NhËp khÈu lµ ho¹t ®éng mua hµng ho¸ vµ dÞch vô tõ n­íc ngoµi ®Ó phôc vô cho nhu cÇu trong n­íc hoÆc t¸i xuÊt khÈu nh»m môc ®Ých thu lîi. Ho¹t ®éng nhËp khÈu cã c¸c ®Æc ®iÓm sau: Mét lµ, thÞ tr­êng nhËp khÈu rÊt ®a d¹ng. Mçi quèc gia cã lîi thÕ vÒ s¶n xuÊt mét sè lo¹i hµng ho¸ nhÊt ®Þnh, do ®ã nhµ nhËp khÈu cã thÓ lùa chän nhËp khÈu hµng ho¸ tõ nh÷ng quèc gia ®em l¹i lîi Ých cao nhÊt cho ho¹t ®éng nhËp khÈu cña m×nh. Hai lµ, kh¸ch hµng ®Çu vµo (nguån cung øng), ®Çu ra (kh¸ch hµng) cña doanh nghiÖp rÊt ®a d¹ng nã ®­îc thay ®æi theo nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc. Nguån cung øng hoÆc kh¸ch hµng ®Çu ra cã thÓ æn ®Þnh hoÆc biÕn ®æi, tËp trung hoÆc ®a d¹ng phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn kinh doanh cña doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng thÝch nghi vµ ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng còng nh­ nh÷ng biÕn ®éng cña nguån cung øng. Víi ®Æc ®iÓm nµy doanh nghiÖp cã thÓ cã c¬ héi lùa chän c¸c ®èi t¸c kinh doanh phï hîp ®Ó ®em l¹i lîi nhuËn cao nhÊt cho doanh nghiÖp cña m×nh. Ba lµ, cã nhiÒu ph­¬ng thøc thanh to¸n. Cã nhiÒu ph­¬ng thøc thanh to¸n trong kinh doanh nhËp khÈu gi÷a c¸c bªn nh­ : ph­¬ng thøc nhê thu ( Collection), ph­¬ng thøc chuyÓn tiÒn ( Remitance), ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ( Documentary credit),… ViÖc sö dông ph­¬ng thøc thanh to¸n nµo lµ do hai bªn tù tho¶ thuËn vµ ®­îc quy ®Þnh trong ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång. Do vËy, nhµ nhËp khÈu cÇn chó ý ®Ó lùa chän ph­¬ng thøc thanh to¸n phï hîp nhÊt víi ®iÒu kiÖn cña m×nh. Bèn lµ, ho¹t ®éng nhËp khÈu chÞu sù chi phèi cña nhiÒu hÖ thèng luËt ph¸p, tËp qu¸n. NhËp khÈu lµ ho¹t ®éng cã sù tham gia cña c¸c ®èi t¸c cã quèc tÞch kh¸c nhau nªn chÞu sù chi phèi cña c¸c hÖ thèng luËt ph¸p nh­ luËt quèc tÕ, tËp qu¸n bu«n b¸n quèc tÕ, luËt quèc gia. N¨m lµ, cã nhiÒu ph­¬ng thøc vËn chuyÓn. Ho¹t ®éng nhËp khÈu liªn quan trùc tiÕp ®Õn yÕu tè n­íc ngoµi, hµng hãa ®­îc vËn chuyÓn qua biªn giíi c¸c quèc gia, hµng ho¸ th­êng cã khèi l­îng lín vµ ®­îc vËn chuyÓn qua ®­êng biÓn, ®­êng hµng kh«ng, ®­êng s¾t, hay ®a ph­¬ng thøc. 2. Vai trß cña ho¹t ®éng nhËp khÈu §èi víi doanh nghiÖp: Ho¹t ®éng nhËp khÈu lµm ®a d¹ng ho¸ ®Çu vµo cho c¸c doanh nghiÖp, gãp phÇn gióp doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶ h¬n. §Çu vµo ë ®©y cã thÓ lµ m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, nguyªn phô liÖu, linh kiÖn cÇn thiÕt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, l¾p r¸p; lµ hµng ho¸, dÞch vô ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho ®éi ngò c¸n bé, nh©n viªn cña doanh nghiÖp ®­îc n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n cña m×nh, ®Æc biÖt lµ trong viÖc giao dÞch, ®µm ph¸n, kÝ kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång th­¬ng m¹i quèc tÕ. NhËp khÈu cã hiÖu qu¶ sÏ mang l¹i lîi nhuËn cho doanh, gióp doanh nghiÖp cã thÓ ®Çu t­ kinh doanh vµo nh÷ng lÜnh vùc kh¸c, më réng ph¹m vi kinh doanh cña m×nh. §èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n: Thø nhÊt, nhËp khÈu gióp tËn dông n¨ng lùc s¶n xuÊt cña quèc gia kh¸c, lµm cho thÞ tr­êng hµng ho¸ dÞch vô trong n­íc thªm phong phó. Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ hiÖn nay, ®Æc biÖt lµ trong xu thÕ héi nhËp vµ ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ th× nhu cÇu vÒ hµng ho¸, dÞch vô phôc vô cho s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t cña ng­êi d©n lµ rÊt lín vµ th­êng xuyªn biÕn ®æi, s¶n xuÊt trong n­íc tÊt nhiªn kh«ng thÓ ®¸p øng ®Çy ®ñ cho tÊt c¶ c¸c nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ, chÝnh v× vËy nhËp khÈu cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc bæ xung nh÷ng hµng ho¸ mµ trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc, s¶n xuÊt ®­îc nh­ng ch­a ®ñ ®¸p øng nhu cÇu, hoÆc s¶n xuÊt víi chi phÝ qu¸ cao. NhËp khÈu gióp cho cung cÇu trë lªn trïng khíp h¬n, n©ng cao sù lùa chän cho ng­êi d©n. MÆt kh¸c, viÖc nhËp khÈu sÏ lµm cho tÝnh c¹nh tranh trong viÖc cung øng hµng ho¸ dich vô t¨ng lªn, thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp trong n­íc ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt l­îng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh, ®iÒu nµy lµm t¨ng lîi Ých cho ng­êi tiªu dïng. Thø hai, nhËp khÈu gióp chóng ta cã thÓ chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, thay thÕ c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ l¹c hËu b»ng c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, gãp phÇn vµo qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Trong ®iÒu kiÖn cña n­íc ta hiÖn nay, viÖc nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, nhËp khÈu c«ng nghÖ lµ rÊt cÇn thiÕt. Bëi lÏ, n­íc ta lµ mét n­íc chËm ph¸t triÓn, ®ang trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ tham gia vµo qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, chóng ta rÊt cÇn c¸c m¸y mãc hiÖn ®¹i, nguyªn vËt liÖu, linh kiÖn ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Cïng víi viÖc nhËp khÈu c¸c s¶n phÈm hµng hãa, dÞch vô ®¬n thuÇn lµ viÖc nhËp khÈu c«ng nghÖ, chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ kinh nghiÖm s¶n xuÊt. Thø ba, nhËp khÈu gióp lµm l¹nh m¹nh ho¸ thÞ tr­êng trong n­íc, n©ng cao tÝnh c¹nh tranh, gi¶m ®éc quyÒn. ViÖt nam hiÖn nay vÉn ®ang trong qu¸ tr×nh ®æi míi, do ®ã vÉn cßn kh¸ nhiÒu tµn d­ mµ thêi bao cÊp ®Ó l¹i nh­ lµ t×nh tr¹ng ®éc quyÒn cña mét sè tæng c«ng ty, doanh nghiÖp nhµ n­íc, t¸c phong qu¶n lý mÖnh lÖnh tËp trung vµ quan liªu, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt thÊp. Ho¹t ®éng nhËp khÈu sÏ gióp cho hµng ho¸ dÞch vô ë thÞ tr­êng trong n­íc trë lªn phong phó h¬n, lµm cho c¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i th× ph¶i n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh vÒ chÊt l­îng, gi¸ c¶, th¸i ®é phôc vô kh¸ch hµng. Cuèi cïng, nhËp khÈu gióp c©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, mét quèc gia kh«ng thÓ chØ cã xuÊt khÈu mµ kh«ng nhËp khÈu. NhËp khÈu lµ mét trong hai ho¹t ®éng chÝnh cña ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng, nã mét mÆt lµm c©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, mét mÆt thóc ®Èy xuÊt khÈu ph¸t triÓn, ®©y lµ hai ho¹t ®éng kh«ng thÓ t¸ch rêi nhau cña mét nÒn kinh tÕ. C¸c ph­¬ng thøc nhËp khÈu Cã nhiÒu ph­¬ng thøc nhËp khÈu kh¸c nhau. Mçi doanh nghiÖp thùc hiÖn kinh doanh nhËp khÈu theo mét hay mét sè ph­¬ng thøc x¸c ®Þnh phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ môc tiªu cô thÓ cña m×nh. D­íi ®©y, lµ c¸c ph­¬ng thøc nhËp khÈu chñ yÕu: NhËp khÈu trùc tiÕp Hµng ho¸ ®­îc mua trùc tiÕp cña n­íc ngoµi kh«ng th«ng qua trung gian. Bªn xuÊt khÈu giao hµng trùc tiÕp cho bªn nhËp khÈu. Trong ph­¬ng thøc nµy, doanh nghiÖp kinh doanh nhËp khÈu ph¶i trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng t×m kiÕm ®èi t¸c, ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång ... vµ ph¶i tù bá vèn ®Ó tæ chøc kinh doanh hµng nhËp khÈu, ph¶i chÞu mäi chi phÝ giao dÞch, nghiªn cøu thÞ tr­êng, giao nhËn, l­u kho b·i, nép thuÕ, tiªu thô hµng ho¸. Trªn c¬ së nghiªn cøu kÜ thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ, tÝnh to¸n chÝnh x¸c chi phÝ, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh doanh nhËp khÈu, tu©n thñ ®óng chÝnh s¸ch, luËt ph¸p quèc gia vµ ph¸p luËt quèc tÕ. C¸c doanh nghiÖp kinh doanh nhËp khÈu ph¶i hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi c¸c ho¹t ®éng cña m×nh. Møc ®é rñi ro cña ho¹t ®éng nhËp khÈu trùc tiÕp cao h¬n so víi nhËp khÈu uû th¸c nh­ng nã ®em ®Õn sù chñ ®éng h¬n cho nhµ nhËp khÈu, gi¶m thiÓu nh÷ng hiÓu lÇm kh«ng ®¸ng cã, gi¶m ®­îc chi phÝ trung gian. NhËp khÈu uû th¸c Lµ h×nh thøc nhËp khÈu gi¸n tiÕp th«ng qua trung gian th­¬ng m¹i, bªn nhê uû th¸c sÏ ph¶i tr¶ mét kho¶n tiÒn cho bªn nhËn uû th¸c d­íi h×nh thøc lµ phÝ uû th¸c, cßn bªn nhËn uû th¸c cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn ®óng nh­ néi dung cña hîp ®ång uû th¸c ®· ®­îc ký kÕt gi÷a c¸c bªn. Doanh nghiÖp kinh doanh nhËp khÈu nhËn uû th¸c sÏ kh«ng ph¶i bá vèn, kh«ng ph¶i xin h¹n ng¹ch, kh«ng cÇn quan t©m nhiÒu ®Õn thÞ tr­êng tiªu thô cho hµng ho¸ mµ chØ nhËn ®¹i diÖn cho bªn uû th¸c tiÕn hµnh giao dÞch, ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång, lµm thñ tôc nhËp hµng còng nh­ thay mÆt bªn uû th¸c khiÕu n¹i, ®ßi båi th­êng víi ®èi t¸c n­íc ngoµi khi cã tæn thÊt. Khi tiÕn hµnh nhËp khÈu uû th¸c, doanh nghiÖp kinh doanh nhËp khÈu nhËn uû th¸c sÏ ph¶i lËp hai hîp ®ång lµ hîp ®ång nhËp khÈu ký víi ®èi t¸c n­íc ngoµi vµ mét hîp ®ång nhËn uû th¸c nhËp khÈu víi bªn uû th¸c. NhËp khÈu liªn doanh NhËp khÈu liªn doanh lµ ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸ trªn c¬ së liªn kÕt kinh tÕ mét c¸ch tù nguyÖn gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong ®ã cã Ýt nhÊt mét bªn lµ doanh nghiÖp kinh doanh nhËp khÈu trùc tiÕp nh»m phèi hîp c¸c kÜ n¨ng ®Ó cïng giao dÞch vµ ®Ò ra c¸c chñ tr­¬ng, biÖn ph¸p cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu, h­íng ho¹t ®éng nµy sao cho cã lîi nhÊt cho tÊt c¶ c¸c bªn tham gia, cïng chia lîi nhuËn vµ cïng chÞu lç theo tû lÖ vèn gãp trong liªn doanh. So víi h×nh thøc nhËp khÈu trùc tiÕp th× doanh nghiÖp sÏ bít rñi ro v× mçi doanh nghiÖp tham gia liªn doanh nhËp khÈu sÏ ph¶i gãp mét phÇn vèn nhÊt ®Þnh. QuyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña mçi bªn tû lÖ theo vèn ®ãng gãp. ViÖc ph©n chia chi phÝ, nép thuÕ hay chia lç l·i ®Òu dù trªn tû lÖ vèn ®ãng gãp ®· ®­îc tho¶ thuËn. Doanh nghiÖp kinh doanh nhËp khÈu trùc tiÕp trong liªn doanh ph¶i ký hai lo¹i hîp ®ång, mét hîp ®ång víi ®èi t¸c b¸n hµng n­íc ngoµi vµ hîp ®ång liªn doanh víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. NhËp khÈu hµng ®æi hµng NhËp khÈu hµng ®æi hµng cïng víi trao ®æi bï trõ lµ hai lo¹i nghiÖp vô chñ yÕu cña bu«n b¸n ®èi l­u, nã lµ h×nh thøc nhËp khÈu ®i ®«i víi xuÊt khÈu, thanh to¸n cho ho¹t ®éng nµy kh«ng dïng tiÒn mµ chÝnh lµ hµng ho¸. Môc ®Ých cña nhËp khÈu ®æi hµng lµ võa thu l·i tõ ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu vµ võa xuÊt khÈu ®­îc hµng ho¸ trong n­íc ra n­íc ngoµi. H×nh thøc nµy rÊt cã lîi v× cïng mét lóc võa nhËp khÈu l¹i cã thÓ xuÊt khÈu hµng ho¸. Hµng ho¸ nhËp khÈu vµ xuÊt khÈu cã gi¸ trÞ t­¬ng ®­¬ng nhau, c©n b»ng vÒ mÆt hµng, gi¸ c¶, ®iÒu kiÖn giao hµng còng nh­ tæng gi¸ trÞ trao ®æi hµng ho¸. Trong h×nh thøc nµy th× ng­êi mua còng ®ång thêi lµ ng­êi b¸n . NhËp khÈu t¸i xuÊt §©y lµ ph­¬ng thøc mµ theo NghÞ ®Þnh 57/1998/N§-CP vµ QuyÕt ®Þnh 1311/1998/Q§-BTM quy ®Þnh: “ t¹m nhËp t¸i xuÊt lµ viÖc th­¬ng nh©n ViÖt nam mua hµng cña mét sè n­íc råi b¸n cho mét n­íc kh¸c, cã lµm thñ tôc nhËp khÈu hµng ho¸ vµo ViÖt nam vµ lµm thñ tôc xuÊt khÈu chÝnh hµng ho¸ ®ã ra khái ViÖt nam”. Giao dÞch nµy lµ nh»m thu vÒ mét l­îng ngo¹i tÖ lín h¬n so víi sè vãn bá ra ban ®Çu. Quy tr×nh nhËp khÈu t¹i c¸c doanh nghiÖp Ho¹t ®éng nhËp khÈu nãi riªng vµ ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ nãi chung lµ nh÷ng ho¹t ®éng rÊt phøc t¹p, hµm chøa nhiÒu rñi ro ®ßi hái ng­êi thùc hiÖn ph¶i cã tr×nh ®é nghiÖp vô, n¨ng lùc chuyªn m«n cao. Do ®ã, ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng ho¸ muèn cã hiÖu qu¶ th× ph¶i tu©n thñ mét quy tr×nh khoa häc, néi dung tõng nghiÖp vô trong quy tr×nh ph¶i ®­îc thùc hiÖn thËt tèt. Tuy nhiªn, sè l­îng vµ néi dung c¸c nghiÖp vô trong quy tr×nh mµ c¸c nhµ nhËp khÈu ¸p dông kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i gièng nhau. Bëi lÏ, sè l­îng vµ néi dung c«ng viÖc mµ nhµ nhËp khÈu ph¶i lµm chÞu ¶nh h­ëng vµ phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau nh­: Phô thuéc vµo sù qu¶n lý cña nhµ n­íc ®èi víi mÆt hµng mµ doanh nghiÖp nhËp khÈu; theo ®ã, cã nh÷ng mÆt hµng ph¶i xin giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu, cã nh÷ng mÆt hµng kh«ng cÇn xin giÊy phÐp. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn râ trong quyÕt ®Þnh 46/2001/Q§-TTg ngµy 04 th¸ng 4 n¨m 2001 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ, quy ®Þnh râ nh÷ng mÆt hµng nµo thuéc diÖn: CÊm nhËp, cÊm xuÊt; nhËp, xuÊt cã ®iÒu kiÖn. Phô thuéc vµo ph­¬ng thøc vµ ®iÒu kiÖn thanh to¸n quèc tÕ : Mçi ph­¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ ®ßi hái nhµ nhËp khÈu ph¶i thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc kh¸c nhau vµo c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau ®Ó ®¶m b¶o viÖc thanh to¸n ®­îc diÔn ra tr«i ch¶y. 1. Nghiªn cøu thÞ tr­êng Nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ mét kh©u rÊt quan träng trong quy tr×nh nhËp khÈu. Nghiªn cøu thÞ tr­êng sÏ lµ nÒn t¶ng, c¬ së ®Ó tõ ®ã c«ng ty cã kÕ ho¹ch, chiÕn l­îc nhËp khÈu hµng hãa. Khi nghiªn cøu thÞ tr­êng, nhµ nhËp khÈu ph¶i tr¶ lêi ®­îc c¸c c©u hái sau: NhËp khÈu mÆt hµng g×? NhËp vµo thêi ®iÓm nµo th× tèt nhÊt? Dung l­îng cña thÞ tr­êng , thÞ phÇn cña C«ng ty lµ bao nhiªu? ViÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng trong ho¹t ®éng nhËp khÈu kh«ng nh÷ng ®ßi hßi ph¶i nghiªn cøu thÞ tr­êng trong n­íc ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu mµ cßn ph¶i nghiªn cøu thÞ tr­êng ngoµi n­íc ®Ó tõ ®ã lùa chän nguån cung øng tèt nhÊt. Nghiªn cøu thÞ tr­êng trong n­íc Nghiªn cøu thÞ tr­êng trong n­íc lµ b­íc ®Çu tiªn mµ doanh nghiÖp cÇn ph¶i lµm tr­íc tiÕn hµnh ho¹t ®éng khÈu hµng hãa. ViÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng trong n­íc gióp cho doanh nghiÖp x¸c ®Þnh nhu cÇu thÞ tr­êng, mÆt hµng cÇn nhËp khÈu vµ gi¸ c¶, møc ®é c¹nh tranh trong viÖc cung øng hµng ho¸ mµ doanh nghiÖp muèn nhËp khÈu. Khi nghiªn cøu thÞ tr­êng trong n­íc, nhµ nhËp khÈu cÇn c¨n cø vµo: t×nh h×nh tiªu thô mÆt hµng ®ã ë trong n­íc; t×nh h×nh gi¸ c¶ mÆt hµng ®ã trong n­íc; t×nh h×nh s¶n xuÊt mÆt hµng ®ã ë trong n­íc; kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu. 1.2 Nghiªn cøu thÞ tr­êng n­íc ngoµi Nghiªn cøu thÞ tr­êng n­íc ngoµi lµ c«ng viÖc gióp nhµ nhËp khÈu x¸c ®Þnh ®­îc nguån hµng, gi¸ c¶ vµ chÊt l­îng nguån hµng, lùa chän ®­îc nhµ cung øng…Nghiªn cøu thÞ tr­êng n­íc ngoµi lµ c«ng viÖc rÊt khã kh¨n vµ phøc t¹p do sù kh¸c biÖt lín gi÷a c¸c n­íc vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, ®Þa lý. Nghiªn cøu thÞ tr­êng n­íc ngoµi bao gåm nh÷ng néi dung sau: Nghiªn cøu ®èi t¸c kinh doanh n­íc ngoµi: §©y lµ mét kh©u quan träng ®ßi hái nhµ nhËp khÈu ph¶i tiÕn hµnh nghiªn cøu thËn träng vµ chÝnh x¸c. CÇn tiÕn hµnh nghiªn cøu x¸c ®Þnh xem t×nh h×nh s¶n xuÊt, cung øng mÆt hµng nµy trªn thÞ tr­êng quèc tÕ nh­ thÕ nµo. Cã bao nhiªu ®èi t¸c cã thÓ cung øng mÆt hµng nµy. CÇn ph¶i nghiªn cøu kü c¸c ®èi t¸c vÒ: t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, kh¶ n¨ng cung øng hµng hãa, uy tÝn trong kinh doanh, chÊt l­îng vµ gi¸ c¶ hµng hãa. Tõ ®ã, nhµ nhËp khÈu sÏ lùa chän mét ®èi t¸c thÝch hîp nhÊt cho m×nh. Nghiªn cøu vÒ gi¸ c¶ hµng hãa: ViÖc x¸c ®Þnh ®óng gi¸ hµng hãa nhËp khÈu cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña nhµ nhËp khÈu. Gi¸ c¶ trong ho¹t ®éng nhËp khÈu lµ gi¸ c¶ quèc tÕ, gi¸ quèc tÕ cã tÝnh chÊt ®¹i diÖn ®èi víi mét lo¹i hµng hãa trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Gi¸ ®ã ph¶i lµ gi¸ giao dÞch th­¬ng m¹i th«ng th­êng, kh«ng kÌm theo mét ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt nµo vµ thanh to¸n b»ng ngo¹i tÖ tù do chuyÓn ®æi ®­îc. Gi¸ c¶ cña hµng ho¸ phô thuéc vµo c¸c nh©n tè : nh©n tè chu kú; nh©n tè c¹nh tranh; quan hÖ cung cÇu; sù biÕn ®éng cña tØ gi¸ hèi ®o¸i. Trªn c¬ së ph©n tÝch ®óng ®¾n c¸c nh©n tè lµm ¶nh h­ëng tíi gi¸ c¶, nhµ nhËp khÈu n¾m ®­îc xu h­íng biÕn ®éng cña chóng. Tõ ®ã, nhµ nhËp khÈu tiÕn hµnh viÖc x¸c ®Þnh møc gi¸ cho lo¹i hµng mµ hä cã chñ tr­¬ng nhËp khÈu. 2. Giao dÞch, ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång ViÖc giao dÞch, ®µm ph¸n, kÝ kÕt hîp ®ång lµ hÕt søc quan träng ®èi víi nhµ nhËp khÈu, nã ¶nh h­ëng lín ®Õn hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng nhËp khÈu vµ c¸c nghiÖp vô tiÕp theo trong quy tr×nh. Do vËy, nhµ nhËp khÈu cÇn nghiªn cøu kü cµng tr­íc khi thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô nµy, nã bao gåm c¸c c«ng viÖc chÝnh sau: 2.1 Giao dÞch Giao dÞch trong th­¬ng m¹i quèc tÕ ®­îc hiÓu lµ viÖc trao ®æi th«ng tin vÒ c¸c ®iÒu kiÖn th­¬ng m¹i gi÷a c¸c bªn tham gia. 2.1.1 C¸c b­íc giao dÞch Hái gi¸ ( Inquiry ) Hái gi¸ lµ viÖc ng­êi mua ®Ò nghÞ ng­êi b¸n cho biÕt gi¸ c¶ vµ c¸c ®iÒu kiÖn th­¬ng m¹i cÇn thiÕt kh¸c ®Ó mua hµng; viÖc hái gi¸ kh«ng rµng buéc tr¸ch nhiÖm ph¸p lý nªn ng­êi mua cã thÓ göi hái gi¸ ®Õn nhiÒu n¬i kh¸c nhau. Trªn c¬ së th«ng tin thu ®­îc, ng­êi mua sÏ quyÕt ®Þnh lùa chän ng­êi cung cÊp. Chµo hµng, b¸o gi¸ ( Offer ) Chµo hµng lµ mét ®Ò nghÞ kÝ kÕt hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸ víi néi dung quy ®Þnh vÒ: Tªn hµng, sè l­îng, chÊt l­îng, gi¸ c¶, ph­¬ng thøc thanh to¸n…Chµo hµng cã thÓ do ng­êi b¸n hoÆc ng­êi mua ®­a ra, khi ng­êi b¸n ®­a ra th× gäi lµ chµo b¸n hµng, khi ng­êi mua ®ua ra th× gäi lµ chµo mua hµng. Cã hai lo¹i chµo hµng lµ: chµo hµng cè ®Þnh ( Firm offer ), vµ chµo hµng tù do ( Free offer ). Trong th­ chµo hµng cÇn giíi thiÖu vÒ ho¹t ®éng cña c«ng ty m×nh, kh¶ n¨ng bu«n b¸n kinh doanh mÆt hµng g× vµ uy tÝn cña c«ng ty ®Ó bªn b¸n, bªn mua cã sù hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ ®èi t¸c kinh doanh. Tõ ®ã t¹o ®­îc lßng tin vµ më ra kh¶ n¨ng giao dÞch bu«n b¸n cao h¬n. Th­ chµo hµng cÇn x¸c ®Þnh gi¸ giao dÞch hîp lý, bao gåm tÊt c¶ chi phÝ ph¸t sinh cïng c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c trong giao dÞch bu«n b¸n. §Æt hµng ( Order ) §Æt hµng lµ lêi ®Ò nghÞ kÝ kÕt hîp ®ång th­¬ng m¹i cña ng­êi mua, vÒ nguyªn t¾c nã ph¶i ®¶m b¶o ®Çy ®ñ néi dung cÇn thiÕt cho viÖc kÝ kÕt hîp ®ång. Trªn thùc tÕ, ng­êi ta chØ ®Æt hµng víi c¸c kh¸ch hµng cã quan hÖ th­êng xuyªn. Do vËy, ®Æt hµng chØ nªu: tªn hµng, quy c¸ch, phÈm chÊt, sè l­îng, thêi gian giao hµng. Nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c, hai bªn ¸p dông ®iÒu kiÖn chung ®· tháa thuËn hoÆc theo hîp ®ång ®· ký trong giao dÞch tr­íc. Hoµn gi¸ ( Counter- offer ) Khi ng­êi nhËn chµo hµng kh«ng chÊp thuËn hoµn toµn chµo hµng ®ã, ®­a ra ®Ò nghÞ míi, th× ®Ò nghÞ nµy ®­îc gäi lµ hoµn gi¸. Khi cã hoµn gi¸, chµo hµng tr­íc ®ã coi nh­ hñy bá. ChÊp nhËn ( Acceptance ) ChÊ