Nghiên cứu đánh giá tài nguyên du lịch sinh thái thác Trinh Nữ – huyện CưJút tỉnh Đăk Nông và những vấn đề môi trường liên quan

Du lòch ñöôïc xem laø moät ngaønh coâng nghieäp lôùn nhaát vaø coù toác ñoä phaùt trieån nhanh nhaát so vôùi caùc lónh vöïc kinh teá khaùc. Noù mang laïi nhieàu lôïi ích to lôùn vaø laø nguoàn lôïi ñaùng keå cho moät quoác gia hay moät vuøng laõnh thoå. Du lòch ñaùp öùng nhu caàu nghæ ngôi, giaûi trí vaø khaùm phaù, tìm hieåu cuûa con ngöôøi ngaøy caøng taêng cao. Coù nhieàu loaïi hình du lòch maø trong ñoù loaïi hình du lòch sinh thaùi hieän ñang ñöôïc nhieàu ngöôøi öa chuoäng do tính höôùng tôùi thieân nhieân cuûa noù. Du lòch sinh thaùi giuùp con ngöôøi coù theå khaùm phaù vaø hoøa hôïp vôùi nhöõng vuøng thieân nhieân môùi laï, ñoàng thôøi keát noái con ngöôøi laïi gaàn nhau hôn. Maët khaùc, du lòch sinh thaùi laø moät hình thöùc du lòch beàn vöõng maø con ngöôøi ñang coá gaéng höôùng tôùi. Vôùi nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi do thieân nhieân öu ñaõi, ñaõ mang ñeán cho Vieät Nam moät tieàm naêng du lòch raát lôùn. Hoaït ñoäng du lòch coù theå ñöôïc toå chöùc ôû taát caû caùc tænh thaønh vôùi nhöõng neùt ñoäc ñaùo raát rieâng vaø ñaëc saéc. Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa caùc ngaønh kinh teá khaùc, du lòch Vieät Nam ñaõ coù nhöõng böôùc tieán ñaùng keå vaø ñöôïc quoác teá bieát ñeán nhö moät nôi du lòch an toaøn vaø ñoäc ñaùo. Ngaøy caøng nhieàu du khaùch quoác teá choïn Vieät Nam laø moät trong nhöõng ñieåm ñeán ñeå du lòch vaø ñeå quay laïi trong nhöõng laàn du lòch tieáp theo. Ñaêk Noâng – moät tænh raát môùi cuûa nöôùc ta ñöôïc taùch ra töø tænh Ñaêk Laêk töø naêm 2003, cuõng nhanh choùng trôû thaønh moät ñòa ñieåm maø nhieàu du khaùch löïa choïn laøm ñieåm ñeán du lòch. Laø moät trong nhöõng tænh thuoäc vuøng ñaát ñoû basalt Taây Nguyeân truø phuù, Ñaêk Noâng khoâng chæ sôû höõu nhöõng vuøng thieân nhieân coøn mang tính hoang daõ chöa bò quaù trình ñoâ thò hoùa xaâm phaïm maø coøn laø nôi sinh soáng cuûa hôn 30 daân toäc thieåu soá vôùi nhöõng phong tuïc taäp quaùn ñaëc saéc. Hoï laø nhöõng con ngöôøi hieàn hoøa vaø giaøu loøng hieáu khaùch. Moät trong nhöõng tieàm naêng du lòch sinh thaùi raát lôùn ôû Ñaêk Noâng laø nhöõng con thaùc huøng vó nhaát Taây Nguyeân do con soâng Serepok chaûy qua caùc vuøng ñaát maø taïo thaønh. Ñoù laø thaùc Gia Long, Draysap, Trinh Nöõ, Dray Nur,… taïo neân veû ñeïp huyeàn aûo cho vuøng ñaát coøn hoang sô naøy. Thaùc Trinh Nöõ naèm caùch Thò xaõ Gia Nghóa 142 km vaø caùch thaønh phoá Buoân Ma Thuoät 20 km veà phía Nam naèm trong khu vöïc cuïm thaùc Draysap laø moät trong nhöõng ñòa ñieåm coù tieàm naêng du lòch raát lôùn caàn ñöôïc quy hoaïch vaø khai thaùc. Ngoaøi ra, vieäc tieán haønh toå chöùc hoaït ñoäng du lòch ôû ñòa phöông naøy coøn mang yù nghóa raát lôùn cho ngöôøi daân veà maët xaõ hoäi cuõng nhö laø taêng theâm nguoàn thu ñaùng keå cho ngaân saùch. Beân caïnh caùc lôïi ích do du lòch mang laïi nhö: lôïi ích veà kinh teá, lôïi ích veà baûo toàn thieân nhieân vaø ña daïng sinh hoïc, lôïi ích veà nhaân vaên,… caùc vaán ñeà veà oâ nhieãm moâi tröôøng do hoaït ñoäng du lòch gaây ra cuõng khoâng nhoû. Vaø thaäm chí coù theå mang ñeán nhöõng aûnh höôûng naëng neà tröïc tieáp hay giaùn tieáp ñeán moâi tröôøng vaø hoaït ñoäng soáng cuûa con ngöôøi. Do ñoù, coâng taùc nghieân cöùu ñaùnh giaù tieàm naêng du lòch vaø döï baùo nhöõng taùc ñoäng moâi tröôøng do hoaït ñoäng du lòch gaây ra laø moät vieäc khoâng theå thieáu goùp phaàn phaùt trieån du lòch moät caùch beàn vöõng vaø mang laïi hieäu quaû toái ña cho ñòa phöông noùi rieâng vaø quoác gia noùi chung. Ñeå laøm roõ theâm tieàm naêng to lôùn veà maët du lòch sinh thaùi taïi tænh Ñaêk Noâng vaø ñeå nghieân cöùu vaø ñeà xuaát moät soá bieän phaùp nhaèm ñaåy maïnh hình thöùc du lòch sinh thaùi beàn vöõng vaø haïn cheá nhöõng taùc ñoäng moâi tröôøng do hoaït ñoäng du lòch sinh thaùi mang laïi. Ñeà taøi: “ Nghieân cöùu ñaùnh giaù taøi nguyeân du lòch sinh thaùi thaùc Trinh Nöõ – huyeän CöJuùt tænh Ñaêk Noâng vaø nhöõng vaán ñeà moâi tröôøng lieân quan” ñöôïc sinh vieân choïn laøm ñeà taøi khoùa luaän.

doc75 trang | Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 2096 | Lượt tải: 3download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Nghiên cứu đánh giá tài nguyên du lịch sinh thái thác Trinh Nữ – huyện CưJút tỉnh Đăk Nông và những vấn đề môi trường liên quan, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MUÏC LUÏC Muïc luïc 1 Danh saùch caùc baûng 3 Môû ñaàu 4 Phaàn I: Toång quan veà du lòch thaùc 7 Chöông 1: Nhöõng vaán ñeà chung veà du lòch, du lòch sinh thaùi vaø du lòch ñòa chaát 7 Caùc khaùi nieäm chung veà du lòch 7 Lòch söû phaùt trieån du lòch 7 Ñaëc tröng cuûa ngaønh du lòch 12 Caùc loaïi hình du lòch 13 Phaùt trieån du lòch beàn vöõng 14 Du lòch sinh thaùi 16 Du lòch ñòa chaát 25 Chöông 2: Du lòch sinh thaùi thaùc nöôùc 29 Khaùi nieäm thaùc nöôùc 29 Söï hình thaønh thaùc nöôùc 29 Caùc loaïi hình thaùc nöôùc 34 Ñaëc ñieåm cuûa loaïi hình du lòch sinh thaùi thaùc nöôùc 34 Phaàn II: Nghieân cöùu ñaùnh giaù taøi nguyeân du lòch sinh thaùi thaùc Trinh Nöõ 36 Chöông 3: Ñaëc ñieåm moâi tröôøng töï nhieân vaø xaõ hoäi thaùc Trinh Nöõ 36 3.1. Serepok – tieàm naêng du lòch treân soâng cuûa tænh Ñaêk Laêk vaø Ñaêk Noâng 36 3.2. Ñaëc ñieåm moâi tröôøng töï nhieân thaùc Trinh Nöõ 39 Ñaëc ñieåm moâi tröôøng xaõ hoäi khu vöïc Thaùc Trinh Nöõ 42 Ñaùnh giaù hieän traïng du lòch taïi khu du lòch sinh thaùi Thaùc Trinh Nöõ 47 Chöông 4: Ñònh höôùng quy hoaïch phaùt trieån du lòch khu vöïc thaùc Trinh Nöõ 49 Muïc tieâu ñònh höôùng phaùt trieån khu du lòch sinh thaùi thaùc Trinh Nöõ 49 Phöông aùn quy hoaïch phaân khu chöùc naêng 50 Haï taàng kyõ thuaät 51 Nhöõng hieäu quaû cuûa vieäc ñaàu tö phaùt trieån khu du lòch sinh thaùi Trinh Nöõ 52 Chöông 5: Ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng do hoaït ñoäng du lòch sinh thaùi thaùc Trinh Nöõ 55 5.1. Taùc ñoäng moâi tröôøng do hoaït ñoäng du lòch sinh thaùi thaùc Trinh Nöõ 55 5.2. AÛnh höôûng cuûa thuûy ñieän Buoân Kuoâp ñeán hoaït ñoäng cuûa khu du lòch thaùc Trinh Nöõ 63 Chöông 6: Ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp phuïc vuï phaùt trieån du lòch beàn vöõng vuøng CöJuùt 65 Keát luaän 72 Taøi lieäu tham khaûo 74 Caùc phuï luïc DANH SAÙCH HÌNH VAØ BAÛNG Baûng 1.1: Bieåu ñoà theå hieän löôïng khaùch ñi du lòch quoác teá töø naêm 1950 – 2005 Baûng 1.2: Öôùc tính löôït khaùch quoác teá ñeán Vieät Nam trong giai ñoaïn töø 2004 – 2010 Hình 2.1: Moâ hình thaùc ñaù ñoå Trinh Nöõ – Soâng Serepok Hình 3.1: Baûn ñoà ñòa hình vuøng nghieân cöùu – Khu du lòch sinh thaùi thaùc Trinh Nöõ Hình 3.2: Thaùc Trinh Nöõ – huyeän CöJuùt tænh Ñaêk Noâng Hình 3.3: Quaàn theå ñaù Basalt taïi thaùc Trinh Nöõ – Soâng Serepok Hình 3.4: Khoái ñaù Basalt daïng coät taïi thaùc Trinh Nöõ Baûng 4.1: Löôïng khaùch tham quan vaø toång doanh thu taïi khu du lòch thaùc Trinh Nöõ naêm 2006 vaø quyù I naêm 2007 Hình 4.1: Baûn ñoà Quy hoaïch toång theå khu du lòch sinh thaùi thaùc Trinh Nöõ Hình 4.2: Baûn veõ Toaøn caûnh khu du lòch sinh thaùi thaùc Trinh Nöõ Hình 4.3: Baûn veõ Saûnh trung taâm khu du lòch sinh thaùi thaùc Trinh Nöõ Baûng 5.1: Ma traän taùc ñoäng cuûa quaù trình xaây döïng döï aùn ñaàu tö khu du lòch sinh thaùi thaùc Trinh Nöõ Baûng 5.2: Ma traän taùc ñoäng khi ñöa khu du lòch thaùc Trinh Nöõ vaøo hoaït ñoäng Hình 6.1: Baûn ñoà Ñeà xuaát quy hoaïch phaùt trieån coâng vieân ñòa chaát MÔÛ ÑAÀU Ñaët vaán ñeà Du lòch ñöôïc xem laø moät ngaønh coâng nghieäp lôùn nhaát vaø coù toác ñoä phaùt trieån nhanh nhaát so vôùi caùc lónh vöïc kinh teá khaùc. Noù mang laïi nhieàu lôïi ích to lôùn vaø laø nguoàn lôïi ñaùng keå cho moät quoác gia hay moät vuøng laõnh thoå. Du lòch ñaùp öùng nhu caàu nghæ ngôi, giaûi trí vaø khaùm phaù, tìm hieåu cuûa con ngöôøi ngaøy caøng taêng cao. Coù nhieàu loaïi hình du lòch maø trong ñoù loaïi hình du lòch sinh thaùi hieän ñang ñöôïc nhieàu ngöôøi öa chuoäng do tính höôùng tôùi thieân nhieân cuûa noù. Du lòch sinh thaùi giuùp con ngöôøi coù theå khaùm phaù vaø hoøa hôïp vôùi nhöõng vuøng thieân nhieân môùi laï, ñoàng thôøi keát noái con ngöôøi laïi gaàn nhau hôn. Maët khaùc, du lòch sinh thaùi laø moät hình thöùc du lòch beàn vöõng maø con ngöôøi ñang coá gaéng höôùng tôùi. Vôùi nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi do thieân nhieân öu ñaõi, ñaõ mang ñeán cho Vieät Nam moät tieàm naêng du lòch raát lôùn. Hoaït ñoäng du lòch coù theå ñöôïc toå chöùc ôû taát caû caùc tænh thaønh vôùi nhöõng neùt ñoäc ñaùo raát rieâng vaø ñaëc saéc. Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa caùc ngaønh kinh teá khaùc, du lòch Vieät Nam ñaõ coù nhöõng böôùc tieán ñaùng keå vaø ñöôïc quoác teá bieát ñeán nhö moät nôi du lòch an toaøn vaø ñoäc ñaùo. Ngaøy caøng nhieàu du khaùch quoác teá choïn Vieät Nam laø moät trong nhöõng ñieåm ñeán ñeå du lòch vaø ñeå quay laïi trong nhöõng laàn du lòch tieáp theo. Ñaêk Noâng – moät tænh raát môùi cuûa nöôùc ta ñöôïc taùch ra töø tænh Ñaêk Laêk töø naêm 2003, cuõng nhanh choùng trôû thaønh moät ñòa ñieåm maø nhieàu du khaùch löïa choïn laøm ñieåm ñeán du lòch. Laø moät trong nhöõng tænh thuoäc vuøng ñaát ñoû basalt Taây Nguyeân truø phuù, Ñaêk Noâng khoâng chæ sôû höõu nhöõng vuøng thieân nhieân coøn mang tính hoang daõ chöa bò quaù trình ñoâ thò hoùa xaâm phaïm maø coøn laø nôi sinh soáng cuûa hôn 30 daân toäc thieåu soá vôùi nhöõng phong tuïc taäp quaùn ñaëc saéc. Hoï laø nhöõng con ngöôøi hieàn hoøa vaø giaøu loøng hieáu khaùch. Moät trong nhöõng tieàm naêng du lòch sinh thaùi raát lôùn ôû Ñaêk Noâng laø nhöõng con thaùc huøng vó nhaát Taây Nguyeân do con soâng Serepok chaûy qua caùc vuøng ñaát maø taïo thaønh. Ñoù laø thaùc Gia Long, Draysap, Trinh Nöõ, Dray Nur,… taïo neân veû ñeïp huyeàn aûo cho vuøng ñaát coøn hoang sô naøy. Thaùc Trinh Nöõ naèm caùch Thò xaõ Gia Nghóa 142 km vaø caùch thaønh phoá Buoân Ma Thuoät 20 km veà phía Nam naèm trong khu vöïc cuïm thaùc Draysap laø moät trong nhöõng ñòa ñieåm coù tieàm naêng du lòch raát lôùn caàn ñöôïc quy hoaïch vaø khai thaùc. Ngoaøi ra, vieäc tieán haønh toå chöùc hoaït ñoäng du lòch ôû ñòa phöông naøy coøn mang yù nghóa raát lôùn cho ngöôøi daân veà maët xaõ hoäi cuõng nhö laø taêng theâm nguoàn thu ñaùng keå cho ngaân saùch. Beân caïnh caùc lôïi ích do du lòch mang laïi nhö: lôïi ích veà kinh teá, lôïi ích veà baûo toàn thieân nhieân vaø ña daïng sinh hoïc, lôïi ích veà nhaân vaên,… caùc vaán ñeà veà oâ nhieãm moâi tröôøng do hoaït ñoäng du lòch gaây ra cuõng khoâng nhoû. Vaø thaäm chí coù theå mang ñeán nhöõng aûnh höôûng naëng neà tröïc tieáp hay giaùn tieáp ñeán moâi tröôøng vaø hoaït ñoäng soáng cuûa con ngöôøi. Do ñoù, coâng taùc nghieân cöùu ñaùnh giaù tieàm naêng du lòch vaø döï baùo nhöõng taùc ñoäng moâi tröôøng do hoaït ñoäng du lòch gaây ra laø moät vieäc khoâng theå thieáu goùp phaàn phaùt trieån du lòch moät caùch beàn vöõng vaø mang laïi hieäu quaû toái ña cho ñòa phöông noùi rieâng vaø quoác gia noùi chung. Ñeå laøm roõ theâm tieàm naêng to lôùn veà maët du lòch sinh thaùi taïi tænh Ñaêk Noâng vaø ñeå nghieân cöùu vaø ñeà xuaát moät soá bieän phaùp nhaèm ñaåy maïnh hình thöùc du lòch sinh thaùi beàn vöõng vaø haïn cheá nhöõng taùc ñoäng moâi tröôøng do hoaït ñoäng du lòch sinh thaùi mang laïi. Ñeà taøi: “ Nghieân cöùu ñaùnh giaù taøi nguyeân du lòch sinh thaùi thaùc Trinh Nöõ – huyeän CöJuùt tænh Ñaêk Noâng vaø nhöõng vaán ñeà moâi tröôøng lieân quan” ñöôïc sinh vieân choïn laøm ñeà taøi khoùa luaän. Muïc tieâu cuûa khoùa luaän Ñaùnh giaù hieän traïng vaø tieàm naêng du lòch sinh thaùi cuûa khu du lòch sinh thaùi thaùc nöôùc Trinh Nöõ – huyeän CöJuùt tænh Ñaêk Noâng, töø ñoù ñeà ra caùc giaûi phaùp baûo veä moâi tröôøng vaø naâng cao hieäu quaû kinh teá trong khai thaùc du lòch taïi khu vöïc naøy. Noäi dung chính cuûa khoùa luaän Ñaùnh giaù taøi nguyeân du lòch sinh thaùi khu vöïc nghieân cöùu Ñaùnh giaù caùc taùc ñoäng moâi tröôøng do hoaït ñoäng du lòch döïa vaøo caùc döï aùn quy hoaïch chi tieát khu du lòch thaùc Trinh Nöõ – huyeän CöJuùt. Nghieân cöùu vaø xaây döïng caùc giaûi phaùp nhaèm phaùt trieån du lòch sinh thaùi vaø baûo veä moâi tröôøng khu vöïc nghieân cöùu. Phöông phaùp nghieân cöùu Toång hôïp taøi lieäu Thu thaäp caùc taøi lieäu veà döï aùn quy hoaïch chi tieát khu vöïc nghieân cöùu, caùc taøi lieäu lieân quan ñeán hieän traïng moâi tröôøng khu vöïc nghieân cöùu, hoaït ñoäng du lòch dieãn ra taïi khu vöïc, caùc soá lieäu thoáng keâ, quan traéc chaát löôïng moâi tröôøng cuûa khu vöïc nghieân cöùu. Thu thaäp caùc baûn ñoà lieân quan Goàm caùc baûn ñoà haønh chính – du lòch khu vöïc, baûn ñoà quy hoaïch du lòch cuûa döï aùn ñaàu tö xaây döïng khu du lòch. Phöông phaùp thöïc ñòa Tieán haønh ñieàu tra, khaûo saùt hieän traïng moâi tröôøng caùc tuyeán du lòch vaø hoaït ñoäng du lòch taïi khu vöïc nghieân cöùu. PHAÀN I TOÅNG QUAN VEÀ DU LÒCH THAÙC NÖÔÙC ((((((((((((((((((((((((((((( CHÖÔNG 1: NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CHUNG VEÀ DU LÒCH, DU LÒCH SINH THAÙI VAØ DU LÒCH ÑÒA CHAÁT Caùc khaùi nieäm chung veà du lòch Theo toå chöùc du lòch theá giôùi (The World Tourist Organization) ñònh nghóa nhö sau: “Du lòch laø haønh ñoäng rôøi khoûi nôi thöôøng truù ñeå ñi ñeán moät nôi khaùc, moät moâi tröôøng khaùc trong moät thôøi gian ngaén nhaèm muïc ñích tìm hieåu, khaùm phaù, vui chôi, giaûi trí, nghæ döôõng. Du lòch bao goàm taát caû nhöõng hoaït ñoäng cuûa nhöõng ngöôøi du haønh, taïm truù, trong muïc ñích khaùch quan, khaùm phaù vaø tìm hieåu, traûi nghieäm hoaëc trong muïc ñích nghæ ngôi, giaûi trí, thö giaûn; cuõng nhö muïc ñích haønh ngheà vaø nhöõng muïc ñích khaùc nöõa, trong thôøi gian lieân tuïc nhöng khoâng quaù moät naêm, ôû beân ngoaøi moâi tröôøng soáng ñònh cö; nhöng loaïi tröø caùc du haønh coù muïc ñích chính laø laøm tieàn. Du lòch cuõng laø moät daïng nghæ ngôi naêng ñoäng trong moâi tröôøng soáng khaùc haún nôi ñònh cö”. Theo phaùp leänh du lòch, thaùng 2 naêm 1999: “Du lòch laø hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi ngoaøi nôi cö truù thöôøng xuyeân cuûa mình nhaèm thoûa maõn nhöõng nhu caàu tham quan, giaûi trí,nghæ döôõng trong moät khoaûng thôøi gian ngaén nhaát ñònh”. Lòch söû phaùt trieån du lòch Lòch söû phaùt trieån du lòch treân theá giôùi Thôøi kyø Ai Caäp vaø Hy Laïp coå ñaïi: Hieän töôïng ñi du lòch ñaõ xuaát hieän, ñoù laø caùc chuyeán ñi cuûa caùc nhaø chính trò vaø thöông gia. Sau ñoù loaøi ngöôøi ñaõ phaùt hieän ra nguoàn nöôùc khoaùng coù khaû naêng chöõa beänh, thì loaïi hình du lòch chöõa beänh xuaát hieän. Thôøi kyø naøy hoaït ñoäng du lòch coøn mang tính töï phaùt do caùc caù nhaân töï toå chöùc. Thôøi kyø Vaên minh La Maõ: Ngöôøi La Maõ ñaõ töï toå chöùc caùc chuyeán ñi tham quan caùc ngoâi ñeàn vaø kim töï thaùp Ai Caäp, caùc ngoâi ñeàn ven Ñòa Trung Haûi. Thôøi kyø naøy xuaát hieän loaïi hình du lòch coâng vuï vaø tham quan. Ñoù laø cuoäc haønh trình cuûa caùc thöông gia, caùc haàu töôùc, baù töôùc… Thôøi kyø naøy con ngöôøi baét ñaàu coù söï ham muoán caùc chuyeán ñi ñeå thoûa maõn nhu caàu tìm hieåu theá giôùi xung quanh. Do ñoù soá ngöôøi ñi du lòch taêng leân vaø luùc naøy du lòch baét ñaàu trôû thaønh cô hoäi kinh doanh. Thôøi kyø phong kieán: Hoaït ñoäng du lòch hình thaønh roäng raõi hôn, caùc chuyeán ñi nhaèm muïc ñích leã hoäi ngaém caûnh, giaûi trí cuûa caùc taàng lôùp vua chuùa quan laïi phaùt trieån maïnh, caùc khu vöïc coù giaù trò chöõa beänh vaø phuïc hoài söùc khoûe thu huùt ñoâng ñaûo khaùch du lòch. Caùc hoaït ñoäng buoân baùn cuûa caùc thöông gia phaùt trieån nhanh khoâng chæ dieãn ra trong moät nöôùc maø coøn roäng ra caùc nöôùc xung quanh, do ñoù loaïi hình du lòch coâng vuï phaùt trieån. Caùc hoaït ñoäng phuïc vuï aên uoáng, nghæ ngôi, vui chôi cuõng hình thaønh vaø phaùt trieån roõ hôn, du lòch luùc naøy ñöôïc ñònh hình vôùi tö caùch laø moät ngaønh kinh teá – ngaønh du lòch Thôøi kyø Caän ñaïi: Du khaùch taäp trung chuû yeáu vaøo caùc nhaø tö baûn giaøu coù, giôùi quí toäc trong xaõ hoäi. Hoaït ñoäng du lòch vaø kinh doanh du lòch môùi chæ taäp trung ôû moät soá nöôùc tö baûn coù neàn kinh teá phaùt trieån. Thôøi kyø hieän ñaïi: Ñaëc bieät laø theá kyû XX söï phaùt trieån cuûa coâng nghieäp vaø nhöõng phaùt minh veà khoa hoïc ñaõ taïo ra cho du lòch tieán böôùc nhanh choùng, ñoù laø söï xuaát hieän cuûa xe löûa, oâ toâ, ñaëc bieät laø khi xuaát hieän maùy bay thì du lòch trôû thaønh nhu caàu quan troïng ñoái vôùi moïi ngöôøi. Du lòch vôùi tö caùch laø moät ngaønh kinh teá chæ môùi thöïc söï xuaát hieän töø giöõa theá kyû XIX. Ñoù laø naêm 1841 Thomas Cook, ngöôøi Anh, ñaõ toå chöùc chuyeán ñi ñoâng ngöôøi ñaàu tieân ñi du lòch trong nöôùc, sau ñoù ra nöôùc ngoaøi, ñaùnh daáu söï ra ñôøi cuûa toå chöùc kinh doanh löõ haønh. Söï lôùn maïnh nhanh choùng cuûa caùc hoaït ñoäng du lòch treân theá giôùi ñaùnh daáu ngaønh du lòch nhö moät hieän töôïng ñaùng chuù yù nhaát cuûa neàn kinh teá vaø xaõ hoäi trong theá kyû qua. Löôïng nhöõng chuyeán bay quoác teá vôùi muïc ñích du lòch chæ roõ söï tieán trieån ñoù, töø con soá thaáp nhaát laø 25 trieäu löôïng khaùch ñi quoác teá trong naêm 1950 ñeán xaáp xæ 806 trieäu trong naêm 2005, töông öùng vôùi tyû leä trung bình haèng naêm laø taêng leân 6,5%. Baûng 1.1. Bieåu ñoà theå hieän löôïng khaùch ñi du lòch quoác teá töø naêm 1950 – 2005  Nguoàn: [12] Suoát trong khoaûng thôøi gian naøy, toác ñoä phaùt trieån ñaõ ñaëc bieät lôùn maïnh ôû Chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông (trung bình 13%/naêm) vaø ôû Trung Ñoâng (trung bình 10%/naêm), trong khi ñoù ôû Chaâu Myõ (trung bình 5%/naêm) vaø Chaâu AÂu (trung bình 6%/naêm) vôùi toác ñoä chaäm hôn so vôùi tyû leä phaùt trieån trung bình cuûa theá giôùi. Tuy nhieân, Chaâu AÂu vaø Chaâu Myõ laø khu vöïc ñoùn nhaän khaùch du lòch chuû yeáu trong khoaûng töø 1950 ñeán 2000. Caû hai chaâu luïc naøy thu huùt 95% trong toång tyû leä khaùch du lòch trong naêm 1950, 82% vaøo 40 naêm sau ñoù vaø 76% trong naêm 2000. Theo WTO döï baùo, naêm 2010 löôïng khaùch du lòch quoác teá treân toaøn theá giôùi öôùc tính leân ñeán 1.006 trieäu löôït khaùch, thu nhaäp töø du lòch ñaït 900 tyû USD vaø ngaønh du lòch seõ taïo theâm khoaûng 150 trieäu vieäc laøm, chuû yeáu taäp trung ôû khu vöïc Chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông. Theo döï baùo, ñeán naêm 2010 thò phaàn ñoùn khaùch du lòch quoác teá khu vöïc Ñoâng AÙ – Thaùi Bình Döông ñaït 22,08% thò tröôøng du lòch toaøn theá giôùi, seõ vöôït Myõ, trôû thaønh khu vöïc ñöùng thöù hai sau Chaâu AÂu vaø ñeán naêm 2020 seõ laø 27,34%. Lòch söû phaùt trieån du lòch Vieät Nam ÔÛ Vieät Nam hieän töôïng ñi du lòch xuaát hieän roõ neùt töø thôøi phong kieán, ñoù laø caùc chuyeán du lòch cuûa vua chuùa ñi thaêm caùc thaéng caûnh, leã hoäi vaø caùc chuyeán ñi du ngoaïn cuûa caùc thi só nhö Tröông Haùn Sieâu, Hoà Xuaân Höông, Baø Huyeän Thanh Quan… Thôøi kyø caän ñaïi: Du lòch vaãn chæ thuoäc veà moät boä phaän raát nhoû, ñoù laø nhöõng ngöôøi coù ñòa vò, tieàn baïc, coøn ñaïi boä phaän daân haàu nhö chöa bieát ñeán du lòch. Sau khi giaønh ñöôïc chính quyeàn naêm 1945, du lòch Vieät Nam haàu nhö khoâng phaùt trieån. Ñeán sau naêm 1975 ñaát nöôùc ñöôïc ñoäc laäp hoaøn toaøn, caùc chuyeán ñi du lòch cuûa caùn boä coâng nhaân vieân vaø ngöôøi lao ñoäng coù nhieàu thaønh tích ñöôïc nhaø nöôùc ñaøi thoï theo chöông trình ñieàu döôõng ñaõ taêng leân nhanh choùng. Ñaëc bieät laø sau naêm 1990 khi chính saùch ñoåi môùi vaø thöïc hieän ñoåi môùi neàn kinh teá ñaõ thu ñöôïc nhöõng thaønh coâng thì du lòch trôû thaønh xu höôùng coù tính phoå bieán trong moïi taàng lôùp daân cö. Caùc hoaït ñoäng du lòch ñaõ phaùt trieån maïnh meõ caû veà soá löôïng laãn loaïi hình, chæ tieâu vaø thôøi gian. Du lòch khoâng chæ dieãn ra trong nöôùc maø caû caùc chuyeán ñi du lòch ra nöôùc ngoaøi cuõng taêng daàn. Söï phaùt trieån cuûa du lòch Vieät Nam ñöôïc ñaùnh daáu qua caùc moác lòch söû sau: Ngaøy 9/7/1960 thaønh laäp coâng ty du lòch Vieät Nam thuoäc Boä Ngoaïi Thöông. Ngaøy 12/9/1969 ngaønh du lòch ñöôïc giao laïi cho Boä Coâng An vaø Vaên phoøng Thuû töôùng tröïc tieáp quaûn lyù, giai ñoaïn naøy chuû yeáu phuïc vuï caùc ñoaøn khaùch cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc, nhöõng ngöôøi coù thaønh tích trong chieán ñaáu, lao ñoäng vaø hoïc taäp. Ngaøy 27/6/1978 Toång cuïc Du lòch Vieät Nam ñöôïc thaønh laäp tröïc thuoäc Hoäi ñoàng Boä tröôûng. Qua nhieàu laàn taùch nhaäp vaøo caùc boä khaùc nhau, ñeán cuoái naêm 1992, Toång cuïc Du lòch laïi ñöôïc thaønh laäp trôû laïi vaø toàn taïi ñeán nayNgaønh du lòch Vieät Nam ñang daàn khaúng ñònh vò theá cuûa moät ngaønh kinh teá ñaày trieån voïng. Hoäi ñoàng du lòch vaø löõ haønh theá giôùi WTTC ñöa ra döï ñoaùn Vieät Nam seõ laø 1 trong 10 nöôùc coù ngaønh du lòch phaùt trieån maïnh nhaát trong giai ñoaïn 2006 – 2015, vôùi toác ñoä taêng tröôûng haøng naêm ñaït töø 7,2% - 9,9%. Baûng 2.2: Öôùc tính löôït khaùch quoác teá ñeán Vieät Nam trong giai ñoaïn töø 2004 – 2010 Naêm  Soá löôït khaùch (löôït)  Tyû leä taêng tröôûng(%)   2003  2.428.735    2004  2.800.000  (20%)   2005  3.300.000  18%   2006  3.800.000  17%   2007  4.200.000  10%   2008  4.700.000  10%   2009  5.100.000  10%   2010  5.600.000  10%   Nguoàn: [12] Ñaëc tröng cuûa ngaønh du lòch Nhöõng ñaëc tröng cô baûn cuûa ngaønh du lòch bao goàm: Tính ña ngaønh: Theå hieän ôû ñoái töôïng ñöôïc khai thaùc phuïc vuï du lòch (söï haáp daãn veà caûnh quan töï nhieân, caùc giaù trò lòch söû, vaên hoùa, cô sôû haï taàng vaø caùc dòch vuï keøm theo… ). Thu nhaäp xaõ hoäi töø du lòch cuõng mang laïi nguoàn thu cho nhieàu ngaønh kinh teá khaùc nhau thoâng qua caùc saûn phaåm dòch vuï cung caáp cho khaùch du lòch (ñieän, nöôùc, noâng saûn, haøng hoùa,…). Tính ña thaønh phaàn: Bieåu hieän ôû tính ña daïng trong thaønh phaàn khaùch du lòchm nhöõng ngöôøi phuïc vuï du lòch, caùc coäng ñoàng nhaân daân trong khu du lòch, caùc toå chöùc chính phuû vaø phi chính phuû tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng du lòch. Tính ña muïc tieâu: Bieåu hieän ôû nhöõng lôïi ích ña daïng veà baûo toàn ña thieân nhieân, caûnh quan lòch söû vaên hoùa, naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng cuûa khaùch du lòch vaø ngöôøi tham gia hoaït ñoäng dòch vuï, môû roäng söï giao löu vaên hoùa, kinh teá vaø naâng cao yù thöùc toát ñeïp cuûa moïi thaønh vieân trong xaõ hoäi. Tính lieân vuøng: Bieåu hieän thoâng qua caùc tuyeán du lòch vôùi moät quaàn theå caù ñieåm du lòch trong moät khu vöïc, trong moät quoác gia hay giöõa caùc quoác gia vôùi nhau. Tính muøa vuï: Bieåu hieän ôû thôøi gian dieãn ra hoaït ñoäng du lòch taäp trung vôùi cöôøng ñoä cao trong naêm. Tính muøa vuï theå hieän roõ nhaát ôû caùc loaïi hình du lòch nghæ bieån, theå thao theo muøa… (theo tính chaát cuûa khí haäu) hoaëc loaïi hình du lòch nghæ cuoái tuaàn, vui chôi giaûi trí,… (theo tính chaát coâng vieäc cuûa nhöõng ngöôøi höôûng thuï saûn phaåm du lòch). Tính chi phí: Bieåu hieän ôû choã muïc ñích ñi du lòch cuûa caùc khaùch du lòch laø höôûng thuï caùc saûn phaåm du lòch chöù khoâng phaûi vôùi muïc ñích kieám tieàn. Caùc loaïi hình du lòch Vieäc phaân loaïi caùc loaïi hình du lòch coù yù nghóa to lôùn, cho pheùp xaùc ñònh ñöôïc vai troø cuûa du lòch. Töø ñoù coù theå xaùc ñònh cô caáu khaùch haøng, muïc tieâu cuûa ñieåm du lòch. Sau ñaây laø söï phaân loaïi theo taùc giaû Traàn Thò Thuùy Lan vaø Nguyeãn Ñình Quang trong Giaùo trình toång quan du lòch, Nhaø xuaát baûn Haø Noäi, 4/2005: Caên cöù vaøo phaïm vi laõnh thoå chuyeán ñi Du lòch quoác teá Du lòch trong nöôùc Caên cöù theo muïc ñích chuyeán ñi Du lòch thieân nhieân Du lòch vaên hoùa Du lòch xaõ hoäi Du lòch hoaït ñoäng Du lòch giaûi trí Du lòch theå thao Du lòch chuyeân ñeà Du lòch toân giaùo Du lòch söùc khoûe Du lòch daân toäc hoïc Caên cöù vaøo loaïi hình cö truù Du lòch ôû trong khaùch saïn Du lòch ôû trong Motel Du lòch ôû trong nhaø troï Du lòch caém traïi Caên cöù vaøo thôøi gian chuyeán ñi Du lòch ngaén ngaøy Du lòch daøi ngaøy Caên cöù vaøo hình thöùc toå chöùc Du lòch theo ñoaøn Du lòch caù nhaân Caên cöù vaøo löùa tuoåi du khaùch Du lòch cuûa nhöõng ngöôøi cao tuoåi Du lòch cuûa nhöõng ngöôøi trung nieân Du lòch cuûa taàng lôùp thanh nieân Du lòch cuûa taàng lôùp thieáu nieân vaø treû em Caên cöù vaøo vieäc söû duïng caùc phöông tieän giao thoâng Du lòch baèng moâ toâ – xe ñaïp Du lòch baèng taøu hoûa Du lòch baèng taøu thuûy Du lòch baèng xe hôi Du lòch baèng m