Rủi ro tín dụng là rủi ro nguy hiểm nhất đối với Ngân hàng thương mại
(NHTM) vì nó kéo theo các loại rủi ro khác. Ngoài các biện pháp kỹ thuật nghiệp
vụ thì việc kiểm soát nội bộ (KSNB) sẽ phát huy tác dụng trong kiểm soát và giám
sát rủi ro tín dụng, hạn chế thất thoát vốn cho ngân hàng. Thời gian qua, vấn đề
KSNB ở Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam luôn được tăng
cường, nhưng việc phòng ngừa, ngăn chặn rủi ro tín dụng chưa đạt hiệu quả cao.
Vì vậy, đề tài “Hoàn thiện kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng
Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam Chi nhánh Bắc Ninh” được tác giả
lựa chọn làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành kế toán kiểm toán và phân tích.
Qua quá trình tìm hiểu thực tế và tra cứu tại các thư viện, các website cho thấy,
trong thời gian gần đây có rất nhiều đề tài, công trình nghiên cứu liên quan đến việc
hoàn thiện kiểm soát nội bộ tại các doanh nghiệp cũng như các ngân hàng khác nhau.
Đề tài “Hoàn thiện kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP
Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh” của tác giả là đề tài đầu tiên
được nghiên cứu tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc
Ninh (Vietcombank Bắc Ninh) về hoàn thiện kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng.
Mục tiêu của đề tài nhằm làm sáng tỏ những nội dung sau:
Thứ nhất: Làm rõ và hoàn thiện lý luận về kiểm soát nội bộ hoạt động tín
dụng tại Ngân hàng thương mại.
Thứ hai: Phân tích thực trạng hoạt động kiểm soát nội bộ nghiệp vụ tín dụng tại
Vietcombank Bắc Ninh để đánh giá được các ưu điểm và tồn tại của hoạt động trên.
Thứ ba: Trên cơ sở lý luận và những ưu nhược điểm được phân tích ở trên,
nghiên cứu đề xuất các giải pháp hoàn thiện kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng
tại Vietcombank Bắc Ninh
13 trang |
Chia sẻ: thientruc20 | Lượt xem: 463 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem nội dung tài liệu Tóm tắt Luận văn - Hoàn thiện kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
CHƢƠNG 1
GIỚI THIỆU VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
Rủi ro tín dụng là rủi ro nguy hiểm nhất đối với Ngân hàng thương mại
(NHTM) vì nó kéo theo các loại rủi ro khác. Ngoài các biện pháp kỹ thuật nghiệp
vụ thì việc kiểm soát nội bộ (KSNB) sẽ phát huy tác dụng trong kiểm soát và giám
sát rủi ro tín dụng, hạn chế thất thoát vốn cho ngân hàng. Thời gian qua, vấn đề
KSNB ở Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam luôn được tăng
cường, nhưng việc phòng ngừa, ngăn chặn rủi ro tín dụng chưa đạt hiệu quả cao.
Vì vậy, đề tài “Hoàn thiện kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng
Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam Chi nhánh Bắc Ninh” được tác giả
lựa chọn làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành kế toán kiểm toán và phân tích.
Qua quá trình tìm hiểu thực tế và tra cứu tại các thư viện, các website cho thấy,
trong thời gian gần đây có rất nhiều đề tài, công trình nghiên cứu liên quan đến việc
hoàn thiện kiểm soát nội bộ tại các doanh nghiệp cũng như các ngân hàng khác nhau.
Đề tài “Hoàn thiện kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP
Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh” của tác giả là đề tài đầu tiên
được nghiên cứu tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc
Ninh (Vietcombank Bắc Ninh) về hoàn thiện kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng.
Mục tiêu của đề tài nhằm làm sáng tỏ những nội dung sau:
Thứ nhất: Làm rõ và hoàn thiện lý luận về kiểm soát nội bộ hoạt động tín
dụng tại Ngân hàng thương mại.
Thứ hai: Phân tích thực trạng hoạt động kiểm soát nội bộ nghiệp vụ tín dụng tại
Vietcombank Bắc Ninh để đánh giá được các ưu điểm và tồn tại của hoạt động trên.
Thứ ba: Trên cơ sở lý luận và những ưu nhược điểm được phân tích ở trên,
nghiên cứu đề xuất các giải pháp hoàn thiện kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng
tại Vietcombank Bắc Ninh.
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là KSNB hoạt động tín dụng.
Phạm vi nghiên cứu được giới hạn tại Vietcombank Bắc Ninh với dữ liệu thực
tế từ 2012 – 2014.
Đề tài được trình bày làm 4 chương như sau:
Chương 1: Giới thiệu về đề tài nghiên cứu
Chương 2: Lý luận chung về kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại các ngân
hàng thương mại
Chương 3: Thực trạng kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng
thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh
Chương 4: Thảo luận kết quả nghiên cứu và đề xuất giải pháp hoàn thiện kiểm
soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương
Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh
CHƢƠNG 2
LÝ LUẬN CHUNG VỀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG
TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI
Bản chất của kiểm soát nội bộ
Có rất nhiều định nghĩa về KSNB, tuy nhiên, xét cho cùng bản chất vấn đề
đều giống nhau. Theo cá nhân tác giả, KSNB thực chất là sự tích hợp một loạt hoạt
động, biện pháp, kế hoạch, quan điểm, nội quy, chính sách và nỗ lực của mọi thành
viên trong tổ chức để đảm bảo tổ chức đó hoạt động hiệu quả, đạt được mục tiêu đề
ra một cách hợp lý. Có thể hiểu đơn giản là hệ thống KSNB là hệ thống của tất cả
những gì mà tổ chức cần làm để có được những điều muốn có và tránh những điều
muốn tránh.
Các mục tiêu của Kiểm soát nội bộ:
- Bảo vệ tài sản của đơn vị
- Bảo đảm độ tin cậy của các thông tin
- Đảm bảo việc thực hiện các chế độ pháp lý
- Đảm bảo hiệu quả của hoạt động và năng lực quản lý
Vai trò của Kiểm soát nội bộ:
Một hệ thống KSNB vững mạnh sẽ đem lại cho tổ chức các lợi ích như: Giảm
bớt nguy cơ rủi ro tiềm ẩn trong sản xuất, kinh doanh (sai sót vô tình gây thiệt hại,
các rủi ro làm chậm kế hoạch, tăng giá thành, giảm chất lượng sản phẩm ); bảo
vệ tài sản khỏi bị hư hỏng mất mát bởi hao hụt, gian lận, lừa gạt, trộm cắp; đảm
bảo tính chính xác của các số liệu kế toán và báo cáo tài chính; đảm bảo mọi thành
viên tuân thủ nội quy, quy chế, quy trình hoạt động của tổ chức cũng như các quy
định của pháp luật; đảm bảo tổ chức hoạt động hiệu quả, sử dụng tối ưu các nguồn
lực và đạt mục tiêu đặt ra; bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư, cổ đông và gây dựng
lòng tin đối với họ (trường hợp công ty cổ phần).
Các yếu tố cấu thành kiểm soát nội bộ
- Môi trường kiểm soát
- Đánh giá rủi ro
- Hoạt động kiểm soát
- Thông tin và truyền thông
- Giám sát
Đặc điểm Kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại các ngân hàng thƣơng mại.
Khái niệm tín dụng:
Tín dụng là một giao dịch về tài sản (tiền hoặc hàng hóa) giữa bên cho vay
(ngân hàng và các định chế tài chính khác) và bên đi vay (cá nhân, doanh nghiệp
và các chủ thể khác), trong đó, bên cho vay chuyển giao tài sản cho bên đi vay sử
dụng trong một thời hạn nhất định theo thỏa thuận, bên đi vay có trách nhiệm hoàn
trả vô điều kiện vốn gốc và lãi cho bên cho vay khi đến hạn thanh toán [1].
Vai trò của nghiệp vụ tín dụng ngân hàng
Đối với bản thân NHTM, tín dụng là nghiệp vụ truyền thống. Nghiệp vụ tín
dụng mà chủ yếu là cho vay được xem là nghiệp vụ sử dụng vốn quan trọng nhất,
quyết định đến khả năng tồn tại và hoạt động của ngân hàng thương mại.
Về mặt tài chính, đây là nghiệp vụ tạo thành bộ phận chủ yếu và quan trọng
của tài sản Có của Ngân hàng thương mại.
Về mặt kinh doanh, cho vay là nghiệp vụ sử dụng vốn quan trọng nhất do nó
luôn chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng thu nhập ngân hàng.
Đối với xã hội, hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại còn có vai trò
rất to lớn trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội thông qua việc cung ứng
một lượng vốn lớn cho nền kinh tế.
Đặc điểm của hoạt động tín dụng trong ngân hàng thương mại với kiểm
soát nội bộ
Những khoản cho vay của ngân hàng luôn hàm chứa rủi ro được gọi là rủi ro
tín dụng - một loại rủi ro phức tạp nhất trong việc quản lý và phòng ngừa đối với
ngân hàng bởi nó có thể xảy ra ở bất cứ đâu và bất cứ lúc nào.
Như vậy, rủi ro tín dụng ảnh hưởng rất lớn đối với không chỉ bản thân ngân
hàng mà còn đối với nền kinh tế.
Do đó, phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng là vấn đề sống còn đối với ngân
hàng. Giải pháp hữu hiệu nhất được đưa ra là cần có KSNB để giảm thiểu và ngăn
ngừa rủi ro tín dụng.
KSNB hoạt động tín dụng sẽ góp phần đảm bảo tính hợp lý, hiệu lực, hiệu quả
và an toàn trong hoạt động tín dụng trong ngân hàng; đồng thời góp phần thực hiện
việc tuân thủ pháp luật và quy định nội bộ ngân hàng trong hoạt động đó thông qua
việc ngăn ngừa thiếu sót trong hệ thống xử lý nghiệp vụ, bảo vệ ngân hàng trước
những thất thoát tài sản có thể tránh và đảm bảo việc chấp hành chính sách kinh
doanh.
Nhiệm vụ của kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng ngân hàng và quản lý rủi ro
tín dụng
Để thực hiện hoạt động tín dụng hiệu quả và ngăn ngừa, kiểm soát rủi ro tín
dụng, Ngân hàng thương mại phải thực hiện các biện pháp sau:
- Thiết lập quy trình tín dụng chặt chẽ
- Thiết kế hệ thống kiểm soát nội bộ tín dụng và hệ thống quản lý rủi ro tín
dụng hiệu quả
Một hệ thống KSNB hiệu quả trong việc kiểm soát, ngăn ngừa và quản lý rủi
ro tín dụng cần được thiết kế qua các khâu như sau:
- Kiểm soát quá trình xử lý nghiệp vụ tín dụng phát sinh và giải ngân
- Kiểm soát quá trình giám sát tín dụng
- Kiểm soát việc thực hiện sự đánh giá và thẩm định định kỳ
- Kiểm soát và quản lý rủi ro tín dụng
CHƢƠNG 3
THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI
NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƢƠNG VIỆT NAM -
CHI NHÁNH BẮC NINH
Đặc điểm của Ngân hàng thƣơng mại cổ phần ngoại thƣơng Việt Nam- Chi
nhánh Bắc Ninh ảnh hƣởng đến kiểm soát nội bộ:
Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại
thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh
Mô hình tổ chức tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam
- Chi nhánh Bắc Ninh
Hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt
Nam - Chi nhánh Bắc Ninh
Những nhân tố ảnh hưởng tới kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng Thương mại cổ
phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh bao gồm:
- Những nhân tố bên ngoài ngân hàng: vị trí địa lý; con người; đặc điểm
ngành nghề kinh doanh trên địa bàn; môi trường kinh tế, xã hội, pháp lý,
chính trị;
- Những nhân tố bên trong ngân hàng:
Tính trung thực, giá trị đạo đức và năng lực làm việc của nhân viên tại
Vietcombank Bắc Ninh
Triết lí quản lí và phong cách điều hành, tư cách đạo đức, hành vi ứng xử và
hiệu quả công việc của lãnh đạo
Cơ cấu tổ chức, sự phân chia trách nhiệm trong hoạt động tín dụng tại
Vietcombank Bắc Ninh
Các chính sách về nhân sự, chính sách tín dụng, quy trình tín dụng
Sự hiện đại, tiện ích của hệ thống thông tin trong ngân hàng, Hệ thống kế toán
hoạt động nghiêm minh
Thực trạng kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Thƣơng mại cổ
phần ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh
Nhận dạng và phân tích các nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng tại Ngân
hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh
Các rủi ro tín dụng tại Vietcombank Bắc Ninh xuất phát từ các nguyên nhân
cơ bản sau:
Rủi ro tín dụng do thiếu thông tin khi thẩm định và khi ra quyết định cho vay
nên dẫn đến những quyết định cho vay sai lầm;
Rủi ro tín dụng do kiểm soát khi cho vay không chặt chẽ và kém hiệu quả;
Rủi ro tín dụng do sơ hở các yếu tố pháp lý trên hồ sơ tín dụng;
Rủi ro tín dụng do theo dõi sau khi cho vay không tốt và hệ thống cảnh báo
sớm về các khoản vay có thể có vấn đề không hiệu quả nên không thể can thiệp kịp
thời đối với các khoản vay có vấn đề;
Rủi ro tín dụng do tác động của môi trường kinh doanh và các yếu tố khách
quan khác nằm ngoài sự kiểm soát của ngân hàng;
Rủi ro tín dụng do khách hàng cố ý lừa đảo;
Rủi ro tín dụng do nhân viên tín dụng thiếu trung thực và có ý đồ gian lận;
Rủi ro tín dụng do ý muốn chủ quan của người xét duyệt hoặc cấp có thẩm
quyền;
Rủi ro tín dụng do tài sản đảm bảo hạn chế.
Kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Thương mại cổ
phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh
Thứ nhất: Môi trường kiểm soát tại Vietcombank Bắc Ninh:
- Tính trung thực và giá trị đạo đức
- Quan điểm điều hành của ban lãnh đạo
- Cam kết về năng lực
- Chính sách nhân sự
- Cơ cấu tổ chức với kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ
phần ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh
- Công tác kế hoạch
Thứ hai: Đánh giá rủi ro
Do ý thức được rằng hoạt động ngân hàng tiềm ẩn nhiều rủi ro nên các nhà
quản trị của Vietcombank luôn chú trọng đến việc phân tích, đánh giá và quản lý
các loại rủi ro. Ngân hàng đã thành lập một Uỷ ban quản lý rủi ro (RMC) chuyên
phân tích giám sát các loại rủi ro có thể ảnh hưởng đến sự an toàn của ngân hàng.
Để quản lý rủi ro tín dụng, Vietcombank đã sử dụng một hệ thống chấm điểm
và xếp hạng tín dụng và được xem như là một thước đo rủi ro chung đối với khách
hàng. Và nhằm mục đích phòng ngừa rủi ro tín dụng, Vietcombank đã ban hành
các quy định về thẩm định phê duyệt tín dụng, các nguyên tắc và cơ sở cấp tín
dụng cũng như xây dựng chính sách tín dụng đối với khách hàng cá nhân và khách
hàng doanh nghiệp. Tuy nhiên, trên thực tế chính sách tín dụng của Ngân hàng
cũng thể hiện nhiều hạn chế, như chưa linh hoạt, chưa phù hợp với đặc điểm của
các khách hàng. Điều này phần nào ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động tín dụng.
Vietcombank Bắc Ninh luôn ưu tiên việc tăng trưởng tín dụng tuy nhiên
không hạ chuẩn và không hạ thấp các điều kiện tín dụng theo quy định.
Thứ ba: Các hoạt động kiểm soát: dựa trên ba nguyên tắc: phân công phân
nhiệm; uỷ quyền và phê chuẩn; và nguyên tắc bất kiêm nhiệm
Thứ tư: Hệ thống thông tin và truyền thông
Thứ năm: Giám sát
Tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam có quy định Trưởng phòng tín dụng,
Giám đốc chi nhánh phải có trách nhiệm giám sát danh mục cho vay của đơn vị
mình và kiểm soát việc thực hiện nghiệp vụ tín dụng của các nhân viên tín dụng.
Ngoài ra, hoạt động giám sát còn được thực hiện thông qua quá trình trao đổi thông
tin phản hồi của khách hàng bằng các hình thức như: thư góp ý, phiếu thăm dò
Hoạt động giám sát quan trọng nhất của việc giám sát thường xuyên là hoạt
động Kiểm toán nội bộ được thực hiện định kỳ hoặc đột xuất tại chi nhánh do
Phòng Kiểm toán nội bộ Hội sở chính thực hiện. Đây là hoạt động kiểm tra, rà soát
đánh giá một cách độc lập khách quan đối với hệ thống kiểm tra, kiểm soát nội bộ,
đánh giá độc lập về tính thích hợp và tuân thủ các chính sách, quy chế, quy trình
được thiết lập trong Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam. Kiểm toán nội bộ
đưa ra kiến nghị, tư vấn, nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống,
góp phần đảm bảo hoạt động ngân hàng an toàn, hiệu quả và tuân thủ pháp luật.
Quy trình một cuộc kiểm toán nội bộ được quy định một cách chặt chẽ bao
gồm 4 bước: lập kế hoạch kiểm toán, thực hiện kiểm toán, lập báo cáo kiểm toán
và lưu hồ sơ kiểm toán
CHƢƠNG 4
THẢO LUẬN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP HOÀN
THIỆN KIỂM SOÁT NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG
TMCP NGOẠI THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH BẮC NINH
Những tồn tại trong KSNB hoạt động tín dụng tại Vietcombank Bắc Ninh chủ
yếu do những nguyên nhân sau:
Môi trường pháp lý còn nhiều bất cập;
Chịu sự cạnh tranh mạnh mẽ của các ngân hàng đối thủ;
Nguyên nhân bất khả kháng;
Thiếu minh bạch thông tin từ phía khách hàng không minh bạch;
Do tư cách và phẩm chất của một số khách hàng không tốt: họ cố ý lừa đảo
chiếm dụng vốn của ngân hàng;
Các doanh nghiệp sản xuất sử dụng vốn không đúng mục đích, sử dụng vốn
vay không hiệu quả.
Sự cần thiết hoàn thiện kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng
Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh
Như đã đề cập ở trên, nghiệp vụ tín dụng ở Việt Nam đặt trong môi trường rủi
ro cao. Hơn nữa, KSNB hoạt động tín dụng tại Vietcombank Bắc Ninh còn nhiều
kẽ hở và tồn tại. Vì vậy, hoàn thiện KSNB hoạt động tín dụng tại Vietcombank
Bắc Ninh là việc không thể không làm và phải giải quyết vấn đề này trên nhiều
lĩnh vực khác nhau.
Định hướng hoàn thiện kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng
Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Bắc Ninh
Chi nhánh sẽ phối hợp với lãnh đạo Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam để
tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện cơ cấu, đi kèm với xác định rạch ròi chức năng,
nhiệm vụ của các phòng ban, hướng tới mô hình tổ chức quốc tế.
Chi nhánh sẽ đẩy mạnh đảm bảo an toàn hoạt động tăng cường công tác quản
trị rủi ro, rà soát và hoàn thiện quy trình hoạt động tại phòng, ban trực thuộc. Ngoài
ra, đơn vị xác định sẽ mở rộng công tác kiểm soát hoạt động, kiểm toán cũng như
đảm bảo tính tuân thủ những quy định, quy chế đã được Ngân hàng ngoại thương
ban hành.
Chi nhánh tiếp tục nâng cao năng lực quản trị điều hành, tăng cường kỷ luật
cơ quan và phát triển mở rộng quan hệ đối với những ngân hàng khác nhằm trao
đổi thông tin và hợp tác trong một số lĩnh vực.
Chi nhánh cũng sẽ vận dụng các nguyên tắc quản lý rủi ro tín dụng theo Balse
và kế thừa các kinh nghiệm và mô hình về quản lý rủi ro tín dụng trên thế giới để
khắc phục những nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng do sự yếu kém của Kiểm
soát nội bộ.
Việc hoàn thiện Kiểm soát nội bộ sẽ được thực hiện dựa trên sự cân đối giữa
lợi ích đạt được và chi phí bỏ ra.
Giải pháp hoàn thiện kiểm soát nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng
Thƣơng mại cổ phần Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Bắc Ninh
Thứ nhất: Hoàn thiện môi trường kiểm soát
Trước hết là nâng cao năng lực của bộ máy quản trị, điều hành, và cơ cấu tổ
chức tại Vietcombank Bắc Ninh
Về nguồn nhân lực: Chi nhánh cần nâng cao chất lượng đào tạo, Cần có tiêu
chuẩn rõ ràng khi tuyển dụng cán bộ tín dụng, hoàn thiện quy chế tiền lương, xây
dựng đội ngũ cán bộ KSNB đáp ứng được yêu cầu cả về năng lực và đạo đức và
thường xuyên luân chuyển cán bộ tín dụng định kỳ.
Về chính sách tín dụng: Chi nhánh cần định kỳ xem lại và điều chỉnh chính
sách tín dụng, tiếp tục rà soát, bổ sung văn bản nội bộ và sớm ban hành các quy
định về KSNB trong hệ thống.
Thứ hai: Hoàn thiện phân tích, đánh giá rủi ro
Trước hết, Vietcombank cần xây dựng Quy chế hoạt động của Uỷ ban quản lý
rủi ro và kiện toàn bộ máy của Uỷ ban này.
Chi nhánh cần chuyển các báo cáo thẩm định và biên bản phê duyệt về Uỷ ban
quản lý rủi ro để kiểm tra lại theo các tiêu chí cụ thể.
Trong quá trình hoạt động, Chi nhánh cần thường xuyên đánh giá lại các loại
rủi ro tín dụng về số lần xảy ra, tính chất, mức độ thiệt hại và các biện pháp khắc
phục hạn chế, đặc biệt là phải xem xét kỹ các rủi ro xảy ra mà ngân hàng không
lường trước.
Chi nhánh luôn phải có sự kiểm tra độc lập giữa quá trình thực hiện nghiệp vụ
tín dụng và có sự phân tích lại hoạt động tín dụng trên phương diện tổng thể danh
mục cho vay trên từng loại hình cho vay và trên từng khoản vay cụ thể.
Ngân hàng cần chú trọng nâng cao mức độ hiểu biết của cán bộ tín dụng về
các đặc thù ngành nghề kinh doanh của khách hàng.
Hoàn thiện và thực hiện nghiêm túc hệ thống xếp hạng tín dụng.
Thứ ba: Hoàn thiện hệ thống thông tin và truyền thông
Xây dựng hệ thống thông tin báo cáo và phần mềm quản lý phục vụ kiểm soát
nội bộ trong điều kiện hội nhập khu vực và quốc tế là một đòi hỏi tất yếu.
Hoàn thiện hệ thống kế toán tại Vietcombank Bắc Ninh
Ngân hàng có thể triển khai việc lưu trữ hồ sơ tín dụng điện tử để việc tra cứu
và kiểm soát được thực hiện một cách dễ dàng hơn.
Thứ tư: Hoàn thiện hoạt động kiểm soát
Để hoàn thiện các hoạt động kiểm soát, Vietcombank Bắc Ninh cần phải thiết
kế các thủ tục theo các hướng sau:
Dựa trên nguyên tắc phân công phân nhiệm, Vietcombank Bắc Ninh cần quy
định chức năng, nhiệm vụ của từng phòng ban của mình.
Hệ thống phân cấp, thẩm quyền ra quyết định cụ thể, rõ ràng theo nguyên tắc
thận trọng và có tính tập thể
Quy trình cấp tín dụng đảm bảo tách bạch ba chức năng: kinh doanh, quản lý
rủi ro và tác nghiệp, nhằm tăng cường tính hiệu quả của từng khâu, đồng thời đảm bảo
sự giám sát lẫn nhau giữa các khâu thông qua việc tuân thủ quy trình tín dụng.
Xây dựng và cụ thể hoá quy trình kiểm soát nội bộ đối với hoạt động tín dụng.
Thứ năm: Hoàn thiện hoạt động giám sát
Bộ phận Kiểm toán nội bộ phải xây dựng cẩm nang chi tiết.
Kiểm toán nội bộ trong lĩnh vực ngân hàng phải tập trung vào việc xây dựng
chiến lược phát triển bộ phận và công nghệ thông tin sẽ là hai nhân tố cơ bản giúp
kiểm toán nội bộ thành công.
Nhân viên kiểm toán nội bộ cũng cần có một đội ngũ có chuyên môn tốt, kinh
nghiệm cao, có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, trung thực, cẩn thận, nhiệt tình,
độc lập, được đào tạo bài bản về kiến thức và phương pháp làm việc của một kiểm
toán viên thực thụ.
Bộ phận kiểm toán nội bộ cũng nên thường xuyên có sự đánh giá từ một công
ty tư vấn độc lập.
Điều kiện để thực hiện giải pháp
Về phía nhà nước
Nhà nước cần hoàn thiện môi trường pháp lý cho hoạt động tín dụng của ngân
hàng và nâng cao vai trò giám sát, đánh giá hệ thống KSNB ngân hàng và các rủi ro
ngân hàng của bộ máy Thanh tra, đồng thời tạo lập các kênh thông tin đáng tin cậy
cho các ngân hàng và doanh nghiệp.
Về phía Ngân hàng Ngoại thương
Thứ nhất: Sớm hoàn thiện quy chế về tổ chức và hoạt động kiểm soát nội bộ
tại Vietcombank Bắc Ninh.
Thứ hai: Nên tổ chức các khoá đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ làm
công tác KSNB hoạt động tín dụng nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp
vụ, đạo đức nghề nghiệp cũng như các kiến thức pháp luật.
Thứ ba: Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ tín dụng. Năng lực đội ngũ cán bộ
tín dụng bao gồm đạo đức nghề nghiệp và khả năng chuyên môn nghiệp vụ.
Thứ tư: Hoàn thiện và cải tiến quy trình tín dụng: Vietcombank nên bổ sung
và có quy định về việc thành lập bộ phận quản lý rủi ro tại Chi nhánh, tách biệt
chức năng bán hàng và quản lý rủi ro. Đồng thời bổ sung thêm những hướng dẫn
về khảo sát và thẩm định thực tế khách hàng, văn bản hóa những nội dung cần
khảo sát và đưa vào quy trình xem như căn cứ để cấp tín dụng.