Đề tài Hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH Phú Thái

1 ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KHOA TOÁN -------- Đề tài: Hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH Phú Thái … Đà Nẵng, 06/2008 2 Lời mở đầu Tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả tiêu thụ là mối quan tâm hàng đầu của tất cả các doanh nghiệp nói chung và các doanh nghiệp thương mại nói riêng. Thực tiễn cho thấy thích ứng với mỗi cơ chế quản lý, công tác tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ được thực hiện bằng các hình thức khác nhau. Trong nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung Nhà nước quản lý kinh tế chủ yếu bằng mệnh lệnh. Các cơ quan hành chính kinh tế can thiệp sâu vào nghiệp vụ sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp nhưng lại không chịu trách nhiệm về các quyết định của mình. Hoạt động tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá trong thời kỳ này chủ yếu là giao nộp sản phẩm, hàng hoá cho các đơn vị theo địa chỉ và giá cả do Nhà nước định sẵn. Tóm lại, trong nền kinh tế tập trung khi mà ba vấn đề trung tâm: Sản xuất cái gì ? Bằng cách nào? Cho ai ? đều do Nhà nước quyết định thì công tác tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả tiêu thụ chỉ là việc tổ chức bán sản phẩm, hàng hoá sản xuất ra theo kế hoạch và giá cả được ấn định từ trước. Trong nền kinh tế thị trường , các doanh nghiệp phải tự mình quyết định ba vấn đề trung tâm thì vấn đề này trở nên vô cùng quan trọng vì nếu doanh nghiệp nào tổ chức tốt nghiệp vụ tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá đảm bảo thu hồi vốn, bù đắp các chi phí đ• bỏ ra và xác định đúng đắn kết quả kinh doanh sẽ có điều kiện tồn tại và phát triển. Ngược lại, doanh nghiệp nào không tiêu thụ được hàng hoá của mình, xác định không chính xác kết quả bán hàng sẽ dẫn đến tình trạng “ l•i giả, lỗ thật” thì sớm muộn cũng đi đến chỗ phá sản. Thực tế nền kinh tế thị trường đ• và đang cho thấy rõ điều đó. Để quản lý được tốt nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá thì kế toán với tư cách là một công cụ quản lý kinh tế cũng phải được thay đổi và hoàn thiện hơn cho phù hợp với tình hình mới. Nhận thức được ý nghĩa quan trọng của vấn đề trên, qua quá trình thực tập ở Công ty TNHH Phú Thái được sự hướng dẫn tận tình của cô giáo hướng dẫn 3 Tiến sĩ_Phạm Bích Chi cùng với sự giúp đỡ của các cán bộ kế toán trong phòng Kế toán công ty , em đ• thực hiện chuyên đề tốt nghiệp của mình với đề tài: “Hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH Phú Thái”. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp gåm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng I : Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n b¸n hµngvµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. Ch­¬ng II : Thùc tr¹ng vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i c«ng ty TNHH Phó Th¸i. Ch­¬ng III : Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i c«ng ty TNHH Phó Th¸i. Do thêi gian cã h¹n nªn chuyªn ®Ò nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt vµ khiÕm khuyÕt . KÝnh mong sù chØ b¶o, ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó chuyªn ®Ò nµy ®­îc hoµn thiÖn h¬n . Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! 4 Ch­¬ng i Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n b¸n Hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i 1.1. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh th­¬ng m¹i vµ vai trß cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i 1.1.1.§Æc ®iÓm nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ViÖt Nam. Kinh tÕ tù nhiªn vµ kinh tÕ hµng ho ¸lµ hai h×nh thøc tæ chøc kinh tÕ x· héi ®· tån t¹i trong lÞch sö. Trong nÒn kinh tÕ tù nhiªn, ng­êi s¶n xuÊt còng ®ång thêi lµ ng­êi tiªu dïng, c¸c quan hÖ kinh tÕ ®Òu mang h×nh th¸i hiÖn vËt, b­íc sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, môc ®Ých cña s¶n xuÊt lµ trao ®æi ( ®Ó b¸n), s¶n xuÊt lµ ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu ngµy cµng cao cña thÞ tr­êng. ChÝnh nhu cÇu ngµy cµng cao cña thÞ tr­êng, ®· lµm h×nh thµnh ®éng lùc m¹nh mÏ cho sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt hµng ho .¸ Trong nÒn kinh tÕ hµng ho ¸do x· héi ngµy cµng ph t¸ triÓn quan hÖ hµng ho ,¸ tiÒn tÖ ngµy cµng më réng cho nªn s¶n phÈm hµng ho ¸ngµy cµng phong phó vµ ®a d¹ng gãp phÇn giao l­u v¨n ho ¸gi÷a c¸c vïng vµ c¸c ®Þa ph­¬ng. Dung l­îng thÞ tr­êng vµ c¬ cÊu thÞ tr­êng ®­îc më réng vµ hoµn thiÖn h¬n. Mäi quan hÖ kinh tÕ trong x· héi ®­îc tiÒn tÖ ho .¸ Hµng ho ¸kh«ng chØ bao gåm nh÷ng s¶n phÈm ®Çu ra cña s¶n xuÊt mµ cßn bao hµm c¶ c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ng­êi ta tù do mua vµ b¸n, hµng hãa. Trong ®ã ng­êi mua chän ng­êi b¸n ,ng­êi b¸n t×m ng­êi mua hä gÆp nhau ë gi ¸c¶ thÞ tr­êng. Gi ¸c¶ thÞ tr­êng võa lµ sù biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi ¸thÞ tr­êng vµ chÞu sù t¸c ®éng cña quan hÖ c¹nh tranh vµ quan hÖ cung cÇu hµng ho ¸vµ dÞch vô. Kinh tÕ thÞ tr­êng t¹o ra m«i tr­êng tù do d©n chñ trong kinh doanh, b¶o vÖ lîi Ých chÝnh ®¸ng cu¶ ng­êi tiªu dïng. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ho¹t ®éng kinh doanh th­¬ng m¹i nèi liÒn gi÷a s¶n 5 xuÊt víi tiªu dïng.Dßng vËn ®éng cña hµng ho ¸qua kh©u th­¬ng m¹i ®Ó tiÕp tôc cho s¶n xuÊt hoÆc tiªu dïng c ¸nh©n. ë vÞ trÝ cÊu thµnh cña t¸i s¶n xuÊt, kinh doanh th­¬ng m¹i ®­îc coi nh­ hÖ thèng dÉn l­u ®¶m b¶o tÝnh liªn tôc cña qu ¸tr×nh s¶n xuÊt. Kh©u nµy nÕu bÞ ¸ch t¾c sÏ dÉn ®Õn khñng ho¶ng cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. Kinh doanh th­¬ng m¹i thu hót trÝ lùc vµ tiÒn cña c¸c nhµ ®Çu t­ ®Ó ®em l¹i lîi nhuËn. Kinh doanh th­¬ng m¹i cã ®Æc thï riªng cña nã, ®ã lµ quy luËt hµng ho ¸vËn ®éng tõ n¬i gi ¸thÊp ®Õn n¬i gi ¸cao, quy luËt mua rÎ b¸n ®¾t, quy luËt mua cña ng­êi cã hµng ho ¸b¸n cho ng­êi cÇn. Kinh doanh th­¬ng m¹i lµ ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng ho ¸ph¸t triÓn. Qua ho¹t ®éng mua b¸n t¹o ra ®éng lùc kÝch thÝch ®èi víi ng­êi s¶n xuÊt, thóc ®Èy ph©n c«ng lao ®éng x· héi, tæ chøc t¸i s¶n xuÊt h×nh thµnh nªn c¸c vïng chuyªn m«n ho ¸s¶n xuÊt hµng ho .¸ Th­¬ng m¹i ®Çu vµo ®¶m b¶o tÝnh liªn tôc cña qu ¸tr×nh s¶n xuÊt. Th­¬ng m¹i ®Çu ra quy ®Þnh tèc ®é vµ quy m« t¸i s¶n xuÊt më réng cña doanh nghiÖp. Kinh doanh th­¬ng m¹i kÝch thÝch nhu cÇu vµ lu«n t¹o ra nhu cÇu míi, th­¬ng m¹i lµm nhu cÇu trªn thÞ tr­êng trung thùc víi nhu cÇu, mÆt kh¸c nã lµm béc lé tÝnh ®a d¹ng vµ phong phó cña nhu cÇu. 1.1.2. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh th­¬ng m¹i. Ho¹t ®éng kinh doanh th­¬ng m¹i lµ ho¹t ®éng l­u th«ng ph©n phèi hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng bu«n b¸n hµng ho ¸cña tõng quèc gia riªng biÖt hoÆc gi÷a c¸c quèc gia víi nhau . Néi th­¬nglµ lÜnh vùc ho¹t ®éng th­¬ng m¹i trong tõng n­íc , thùc hiÖn qu¸ tr×nh l­u chuyÓn hµng ho ¸ tõ n¬i s¶n xuÊt , nhËp khÈu tíi n¬i tiªu dïng . Ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cã ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau : - L­uchuyÓn hµng ho ¸trong kinh doanh th­¬ng m¹i bao gåm hai giai ®o¹n : Mua hµng vµ b¸n hµng qua kh©u chÕ biÕn lµm thay ®æi h×nh th¸i vËt chÊt cña hµng . - §èi t­îng kinh doanh th­¬ng m¹i lµ c¸c lo¹i hµng ho ¸ph©n theo tõng nghµnh hµng : +Hµng vËt t­ , thiÕt bÞ (t­ liÖu s¶n xuÊt – kinh doanh ); 6 + Hµng c«ng nghÖ phÈm tiªu dïng ; + Hµng l­¬ng thùc , thùc phÈm chÕ biÕn. -Qu ¸tr×nh l­u chuyÓn hµng ho ¸®­îc thùc hiÖn theo hai ph­¬ng thøc b¸n bu«n vµ b¸n lÎ , trong ®ã : B¸n bu«n lµ b¸n hµng ho ¸cho c¸c tæ chøc b¸n lÎ tæ chøc x¶n xuÊt , kinh doanh , dÞch vô hoÆc c¸c ®¬n vÞ xuÊt khÈu ®Ó tiÕp tôc qu ¸tr×nh l­u chuyÓn cña hµng ; b¸n lÎ lµ b¸n hµng cho ng­êi tiªu dïng cuèi cïng . B¸n bu«n hµng ho ¸vµ b¸n lÎ hµng ho ¸cã thÓ thùc hiÖn b»ng nhiªï h×nh thøc : b¸n th¼ng , b¸n qua kho trùc tiÕp, göi b¸n qua ®¬n vÞ ®¹i lý , ký göi , b¸n tr¶ gãp, hµng ®æi hµng ... Tæ chøc ®¬n vÞ kinh doanh th­¬ng m¹i cã thÓ theo mét trong c¸c m« h×nh : Tæ chøc b¸n bu«n , tæ chøc b¸n lÎ ; chuyªn doanh hoÆc kinh doanh tæng hîp ; hoÆc chuyªn m«i giíi ... ë c¸c quy m« tæ chøc: QuÇy,cöa hµng , c«ng ty , tæng c«ng ty...vµ thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ kinh doanh trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i . Trong kinh doanh th­¬ng m¹i nãi chung vµ ho¹t ®éng néi th­¬ng nãi riªng , cÇn xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm quan hÖ th­¬ng m¹i vµ thÕ kinh doanh víi c¸c b¹n hµng ®Ó t×m ph­¬ng thøc giao dÞch , mua , b¸n thÝch hîp ®em l¹i cho ®¬n vÞ lîi Ých lín nhÊt . Th­¬ng m¹i lµ kh©u trung gian nèi liÒn gi÷a s¶n suÊt víi tiªu dïng. Ho¹t ®éng th­¬ng m¹i lµ viÖc thùc hiÖn mét hay nhiÒu hµnh vi th­¬ng m¹i cña th­¬ng nh©n lµm ph¸t sinh quyÒn vµ nghÜa vô gi÷a c¸c th­¬ng nh©n víi nhau hay gi÷a th­¬ng nh©n víi c¸c bªn cã liªn quan bao gåm viÖc mua b¸n hµng ho¸, cung øng dÞch vô th­¬ng m¹i nh»m môc ®Ých lîi nhuËn hay thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi. Th­¬ng nh©n cã thÓ lµ c¸ nh©n cã ®ñ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ, hay c¸c hé gia ®×nh, tæ hîp t¸c hoÆc c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh cña ph¸p luËt ( ®­îc c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh). Kinh doanh th­¬ng m¹i cã mét sè ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau: 7 - §Æc ®iÓm vÒ ho¹t ®éng: Ho¹t ®éng kinh tÕ c¬ b¶n cña kinh doanh th­¬ng m¹i lµ l­u chuyÓn hµng ho¸. L­u chuyÓn hµng ho¸ lµ sù tæng hîp c¸c ho¹t ®éng thuéc c¸c qu¸ tr×nh mua b¸n, trao ®æi vµ dù tr÷ hµng ho¸. - §Æc ®iÓm vÒ hµng ho¸: Hµng ho¸ trong kinh doanh th­¬ng m¹i gåm c¸c lo¹i vËt t­, s¶n phÈm cã h×nh th¸i vËt chÊt cô thÓ hay kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt mµ doanh nghiÖp mua vÒ víi môc ®Ých ®Ó b¸n. - §Æc ®iÓm vÒ ph­¬ng thøc l­u chuyÓn hµng ho¸: L­u chuyÓn hµng ho¸ trong kinh doanh th­¬ng m¹i cã thÓ theo mét trong hai ph­¬ng thøc lµ b¸n bu«n vµ b¸n lÎ. - B¸n bu«n hµng ho¸: Lµ b¸n cho ng­êi kinh doanh trung gian chø kh«ng b¸n th¼ng cho ng­êi tiªu dïng. - B¸n lÎ hµng ho¸: Lµ viÖc b¸n th¼ng cho ng­êi tiªu dïng trùc tiÕp, tõng c¸i tõng Ýt mét. - §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc kinh doanh: Tæ chøc kinh doanh th­¬ng m¹i cã thÓ theo nhiÒu m« h×nh kh¸c nhau nh­ tæ chøc c«ng ty b¸n bu«n, b¸n lÎ, c«ng ty kinh doanh tæng hîp, c«ng ty m«i giíi, c«ng ty xóc tiÕn th­¬ng m¹i. - §Æc ®iÓm vÒ sù vËn ®éng cña hµng ho¸: Sù vËn ®éng cña hµng ho¸ trong kinh doanh th­¬ng m¹i còng kh«ng gièng nhau, tuú thuéc vµo nguån hµng, nghµnh hµng, do ®ã chi phÝ thu mua vµ thêi gian l­u chuyÓn hµng ho¸ còng kh¸c nhau gi÷a c¸c lo¹i hµng ho¸. Nh­ vËy chøc n¨ng cña th­¬ng m¹i lµ tæ chøc vµ thùc hiÖn viÖc mua b¸n, trao ®æi hµng ho¸ cung cÊp c¸c dÞch vô nh»m phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng nh©n d©n. 8 1.1.3. Vai trß cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ë doanh nghiÖp kinh doanh th­¬ng m¹i. Tiªu thô hµng ho¸ lµ qu¸ tr×nh c¸c Doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc chuyÓn ho¸ vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh tõ h×nh th¸i hµng ho¸ sang h×nh th¸i tiÒn tÖ vµ h×nh thµnh kÕt qu¶ tiªu thô, ®©y lµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Theo mét ®Þnh nghÜa kh¸c th× tiªu thô hµng ho¸, lao vô, dÞch vô lµ viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô ®· thùc hiÖn cho kh¸ch hµng ®ång thêi thu ®­îc tiÒn hµng hoÆc ®­îc quyÒn thu tiÒn hµng ho¸. Nh­ vËy, tiªu thô lµ thùc hiÖn môc ®Ých cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, ®­a hµng ho¸ tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu dïng. Tiªu thô lµ kh©u l­u th«ng hµng ho¸ lµ cÇu nèi trung gian gi÷a mét bªn s¶n xuÊt ph©n phèi vµ mét bªn lµ tiªu dïng. §Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× tiªu thô ®­îc hiÓu theo nghÜa réng h¬n: Tiªu thô lµ qu¸ tr×nh kinh tÕ bao gåm nhiÒu kh©u tõ viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng, x¸c ®Þnh nhu cÇu kh¸ch hµng, tæ chøc mua hµng ho¸ vµ xuÊt b¸n theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng nh»m ®¹t hiÖu qu¶ kinh doanh cao nhÊt. Thêi ®iÓm x¸c ®Þnh doanh thu hµng ho¸ lµ thêi ®iÓm mµ Doanh ngiÖp thùc sù mÊt quyÒn së h÷u hµng ho¸ ®ã vµ ng­êi mua thanh to¸n tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n. Khi ®ã míi x¸c ®Þnh lµ tiªu thô, míi ®­îc ghi doanh thu. KÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ lµ chØ tiªu hiÖu qña ho¹t ®éng l­u chuyÓn hµng hãa. còng nh­ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô. KÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ ®­îc biÓu hiÖn d­íi chØ tiªu lîi nhuËn (hoÆc lç) vÒ tiªu thô ®­îc tÝnh nh­ sau: Lîi nhuËn Lîi nhuËn Chi phÝ qu¶n lý Chi phÝ hoÆc lç = gép vÒ tiªu - doanh nghiÖp - b¸n hµng vÒ tiªu thô thô Trong ®ã: Lîi nhuËn gép = Doanh thu thuÇn - Gi¸ vèn vÒ tiªu thô vÒ tiªu thô hµng b¸n 9 Doanh thu thuÇn = Tæng doanh thu - C¸c kho¶n gi¶m trõ vÒ tiªu thô tiªu thô doanh thu C¸c kho¶n gi¶m = ChiÕt khÊu + Gi¶mgi¸ + DT hµng trõ doanh thu th­¬ng m¹i hµng b¸n b¸n tr¶ l¹i * Doanh thu b¸n hµng lµ doanh thu cña khèi l­îng s¶n phÈm hµng ho¸ ®· b¸n, dÞch vô ®· cung cÊp ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô trong kú vµ sè tiÒn l·i, tiÒn b¶n quyÒn, cæ tøc vµ lîi nhuËn ®­îc chia. Doanh nghiÖp ph¶i më sæ chi tiÕt ®Ó theo dâi chi tiÕt c¸c kho¶n doanh thu: - Doanh thu b¸n hµng ho¸ - Doanh thu cung cÊp dÞch vô - Doanh thu tiÒn l·i, tiÒn b¶n quyÒn, cæ tøc vµ lîi nhuËn ®­îc chia. * C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i: Lµ kho¶n chiÕt khÊu cho kh¸ch hµng mua víi sè l­îng lín. Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i:Lµ gi¸ trÞ cña sè s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô, dÞch vô ®· tiªu thô bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i do nh÷ng nguyªn nh©n vi ph¹m cam kÕt, vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ: Hµng ho¸ bÞ mÊt, kÐm phÈm chÊt, kh«ng ®óng chñng lo¹i, quy c¸ch. Gi¶m gi¸ hµng b¸n: Lµ kho¶n gi¶m trõ ®­îc ng­êi b¸n chÊp thuËn mét c¸ch ®Æc biÖt trªn gi¸ ®· tho¶ thuËn v× lý do hµng b¸n ra kÐm phÈm chÊt hay kh«ng ®óng quy c¸ch theo quy ®Þnh trªn hîp ®ång kinh tÕ. * Gi¸ vèn hµng b¸n Gi¸ vèn hµng b¸n ph¶n ¸nh gi¸ trÞ gèc cña hµng ho¸, thµnh phÈm, dÞch vô, lao vô ®· thùc sù tiªu thô trong kú, ý nghÜa cña gi¸ vèn hµng b¸n chØ ®­îc sö dông khi xuÊt kho hµng b¸n vµ tiªu thô. Khi hµng ho¸ ®· tiªu thô vµ ®­îc phÐp x¸c ®Þnh doanh thu th× ®ång thêi gi¸ trÞ hµng xuÊt kho còng ®­îc ph¶n ¸nh theo gi¸ 10 vèn hµng b¸n ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶. Do vËy x¸c ®Þnh ®óng gi¸ vèn hµng b¸n cã ý nghÜa quan träng v× tõ ®ã doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ kinh doanh.Vµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i th× cßn gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý ®¸nh gi¸ ®­îc kh©u mua hµng cã hiÖu qu¶ hay kh«ng ®Ó tõ ®ã tiÕt kiÖm chi phÝ thu mua. * Chi phÝ qu¶n lý kinh doanh Chi phÝ qu¶n lý kinh doanh lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ vµ nh÷ng ho¹t ®éng qu¶n lý diÒu hµnh doanh nghiÖp Chi phÝ qu¶n lý kinh doanh bao gåm chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. + Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng, nh©n viªn qu¶n lý: Bao gåm toµn bé l­¬ng chÝnh, l­îng phô, c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l­¬ng. C¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña Ban gi¸m ®èc, nh©n viªn qu¶n lý, nh©n viªn b¸n hµng trong doanh nghiÖp. + Chi phÝ vËt liÖu: Bao gåm chi phÝ vËt liÖu cã liªn quan ®Õn b¸n hµng nh­ vËt liÖu bao gãi, vËt liÖu dïng cho söa ch÷a quÇy hµng, vµ nh÷ng vËt liÖu xuÊt dïng cho c«ng t¸c qu¶n lý nh­: GiÊy, mùc, bót... + Chi phÝ c«ng cô ®å dïng: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ dông cô, ®å dïng phôc vô cho b¸n hµng vµ cho c«ng t¸c qu¶n lý. + Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: Ph¶n ¸nh chi phÝ khÊu hao TSC§ dïng cho bé phËn b¸n hµng vµ bé phËn qu¶n lý doanh nghiÖp nh­: Xe chë hµng, nhµ cöa lµm viÖc cña c¸c phßng ban, m¸y mãc thiÕt bÞ. + Chi phÝ dù phßng: Ph¶n ¸nh kho¶n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi tÝnh vµo chi phÝ qu¶n lý kinh doanh cña doanh nghiÖp. + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ vÒ dÞch vô mua ngoµi nh­: TiÒn thuª kho b·i, cöa hµng, tiÒn vËn chuyÓn bèc xÕp hµng tiªu thô, tiÒn ®iÖn, tiÒn n­íc, tiÒn ®iÖn tho¹i... 11 + Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Lµ chi phÝ ph¸t sinh kh¸c nh­: Chi phÝ tiÕp kh¸ch, chi phÝ héi nghÞ kh¸ch hµng, c«ng t¸c phÝ. KÕt qu¶ tiªu thô ®­îc thÓ hiÖn qua chØ tiªu l·i (lç) vÒ tiªu thô. NÕu thu nhËp lín h¬n chi phÝ th× l·i, ng­îc l¹i, nÕu thu nhËp nhá h¬n chi phÝ th× lç. ViÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô ®­îc tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng, cuèi quý, cuèi n¨m tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm kinh doanh vµ yªu cÇu qu¶n lý cña tõng ®¬n vÞ. Tiªu thô hµng ho¸ cã vai trß to lín trong viÖc c©n ®èi gi÷a cung vµ cÇu, th«ng qua viÖc tiªu thô cã thÓ dù ®o¸n ®­îc nhu cÇu cña x· héi nãi chung vµ cña tõng khu vùc nãi riªng, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn c©n ®èi trong tõng nghµnh tõng vïng vµ trªn toµn x· héi. Qua tiªu thô, gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ míi ®­îc thùc hiÖn. Tiªu thô hµng ho¸ lµ c¬ së h×nh thµnh nªn doanh thu vµ lîi nhuËn, t¹o ra thu nhËp ®Ó bï ®¾p chi phÝ bá ra, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn kinh doanh th«ng qua c¸c ph­¬ng thøc tiªu thô. NÕu kh©u tiªu thô hµng ho¸ cña mçi doanh nghiÖp ®­îc triÓn khai tèt nã sÏ lµm cho qu¸ tr×nh l­u th«ng hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng diÔn ra nhanh chãng gióp cho doanh nghiÖp kh¼ng ®Þnh ®­îc uy tÝn cña m×nh nhê ®ã doanh thu ®­îc n©ng cao. Nh­ vËy tiªu thô hµng ho¸ cã ý nghÜa vµ vai trß quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Cïng víi viÖc tiªu thô hµng ho¸, x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ tiªu thô lµ c¬ së ®¸nh gi¸ cuèi cïng cña ho¹t ®éng kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh t¹i doanh nghiÖp, x¸c ®Þnh nghÜa vô mµ doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn víi nhµ n­íc, lËp c¸c quü c«ng ty, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng tèt trong kú kinh doanh tiÕp theo, ®ång thêi nã còng lµ sè liÖu cung cÊp th«ng tin cho c¸c ®èi t­îng quan t©m nh­ c¸c nhµ ®Çu t­, c¸c ng©n hµng, c¸c nhµ cho vay §Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay tr­íc sù c¹nh tranh gay g¾t th× viÖc x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ tiªu thô cã ý nghÜa quan träng trong viÖc xö lý, cung cÊp th«ng tin kh«ng nh÷ng cho nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp ®Ó lùa chän ph­¬ng ¸n kinh doanh cã hiÖu 12 qu¶ mµ cßn cung cÊp th«ng tin cho c¸c cÊp chñ qu¶n, c¬ quan qu¶n lý tµi chÝnh, c¬ quan thuÕ phôc vô cho viÖc gi¸m s¸t sù chÊp hµnh chÕ ®é, chÝnh s¸ch kinh tÕ tµi chÝnh, chÝnh s¸ch thuÕ Trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i, hµng ho¸ lµ tµi s¶n chñ yÕu vµ biÕn ®éng nhÊt, vèn hµng ho¸ chiÕm tû träng lín nhÊt trong tæng sè vèn l­u ®éng còng nh­ toµn bé vèn kinh doanh cña Doanh nghiÖp cho nªn kÕ to¸n hµng ho¸ lµ kh©u quan träng ®ång thêi nghiÖp vô tiªu thô vµ x¸c ®inh kÕt qu¶ tiªu thô quyÕt ®Þnh sù sèng cßn ®èi víi mçi doanh nghiÖp. Do tÝnh chÊt quan träng cña b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh nh­ vËy ®ßi hái kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu kinh doanh cã vai trß hÕt søc quan träng: - Ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kinh tÕ vÒ tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô nh­ møc b¸n ra, doanh thu b¸n hµng quan träng lµ l·i thuÇn cña ho¹t ®éng b¸n hµng. - Ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, kÞp thêi chi tiÕt sù biÕn ®éng cña hµng ho¸ ë tÊt c¶ c¸c tr¹ng th¸i: Hµng ®i ®­êng, hµng trong kho, trong quÇy, hµng gia c«ng chÕ biÕn, hµng göi ®¹i lý nh»m ®¶m b¶o an toµn cho hµng ho¸. - Ph¶n ¸nh chÝnh x¸c kÞp thêi doanh thu b¸n hµng ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶, ®¶m b¶o thu ®ñ vµ kÞp thêi tiÒn b¸n hµng ®Ó tr¸nh bÞ chiÕm dông vèn. - Ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn kÕt qu¶ tiªu thô, cung cÊp sè liÖu, lËp quyÕt to¸n ®Çy ®ñ, kÞp thêi ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng hiÖu qu¶ tiªu thô còng nh­ thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ n­íc. + X¸c ®Þnh ®óng thêi ®iÓm tiªu thô ®Ó kÞp thêi lËp b¸o c¸o b¸n hµng vµ ph¶n ¸nh doanh thu. B¸o c¸o th­êng xuyªn kÞp thêi t×nh h×nh b¸n hµng vµ thanh to¸n víi kh¸ch hµng chi tiÕt theo tõng lo¹i hîp ®ång kinh tÕ nh»m gi¸m s¸t chÆt chÏ hµng ho¸ b¸n ra, ®«n ®èc viÖc nép tiÒn b¸n hµng vµo quü. + Tæ chøc hÖ thèng chøng tõ ban ®Çu vµ tr×nh tù l­u chuyÓn chøng tõ hîp lý. C¸c chøng tõ ban ®Çu ph¶i ®Çy ®ñ, hîp ph¸p, lu©n chuyÓn khoa häc, hîp lý, tr¸nh trïng lÆp bá sãt. 13 + X¸c ®Þnh ®óng vµ tËp hîp ®Çy ®ñ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¸t sinh trong kú. Ph©n bæ chÝnh x¸c sè chi phÝ ®ã cho hµng tiªu thô. 1.2. KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh ngjhiÖp th­¬ng m¹i . Chøng tõ kÕ to¸n sö dông h¹ch to¸n hµng ho¸ bao gåm:  Ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng.  Ho¸ ®¬n b¸n hµng.  PhiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho  B¶ng kª ho¸ ®¬n b¸n lÎ hµng ho¸ dÞch vô.  B¶ng chøng tõ kh¸c liªn quan ®Õn nghiÖp vô b¸n hµng.  Sæ, thÎ kho Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt hµng ho¸ Cã 3 ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt: * Ph­¬ng ph¸p thÎ song song - ë kho: Sö dông thÎ kho ®Ó theo dâi tõng danh ®iÓm hµng ho¸ vÒ mÆt khèi l­îng nhËp, xuÊt, tån. - á phßng kÕ to¸n: Më thÎ kho hoÆc më sæ chi tiÕt ®Ó theo dâi tõng danh ®iÓm kÓ c¶ mÆt khèi l­îng vµ gi¸ trÞ nhËp, xuÊt, tån kho. Hµng ngµy sau khi lµm thñ tôc nhËp,