Tăng cường bình đẳng giới và nâng cao vị thế, năng lực cho phụ nữ là một trong tám mục tiêu phát triển thiên niên kỷ đã được 189 quốc gia thành viên Liên hợp quốc nhất trí phấn đấu đạt được vào năm 2015.
Trong 10 năm qua, hệ thống chính sách, pháp luật về bình đẳng giới đã có những bước tiến đáng kể và ngày càng được hoàn thiện trên cơ sở cụ thể hoá các quan điểm, mục tiêu của Đảng về bình đẳng giới và phù hợp với Công ước CEDAW cũng như các công ước quốc tế khác mà Việt Nam đã tham gia. Cuối năm 2006, Luật Bình đẳng giới đã được Quốc hội thông qua và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/7/2007. Đây là văn bản luật quy định tập trung nhất các nội dung về bình đẳng giới và bảo đảm quyền của phụ nữ tạo hành lang pháp lý cho sự lãnh đạo của các cơ quan trong hệ thống nhà nước đối với công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ phụ nữ.
Trên phạm vi quốc gia, sau 10 năm thực hiện Chiến lược quốc gia Vì sự tiến bộ của phụ nữ Việt Nam đến năm 2010 cũng như các mục tiêu Thiên niên kỷ về bình đẳng giới mà Việt Nam đã cam kết, thành tựu về bình đẳng giới ở nước ta đã đạt được những kết quả quan trọng. Vai trò, địa vị của phụ nữ Việt Nam trong xã hội được nâng lên một bước, khoảng cách giới trong các cấp học phổ thông dần được thu hẹp. Tuy nhiên, trong thực tế hiện nay, phụ nữ vẫn là nhóm xã hội yếu thế so với nam giới và họ vẫn là đối tượng chủ yếu để thúc đẩy bình đẳng giới nên trong nhiều năm trước đây, các mục tiêu quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ được coi là một ưu tiên quan trọng nhằm thúc đẩy bình đẳng giới ở Việt Nam và được thể hiện trong nhiều văn bản pháp luật trên các lĩnh vực, cũng như trong Công ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia.
Phụ nữ và nam giới Việt Nam đều có những đóng góp to lớn không thể phủ nhận trong cuộc đấu tranh giành độc lập và xây dựng đất nước. Phụ nữ và nam giới ở nông thôn là lực lượng lao động đã đưa Việt Nam từ chỗ là một nước nghèo và thiếu lương thực nghiêm trọng vươn lên trở thành một trong những nước xuất khẩu lớn trên thế giới về các sản phẩm nông nghiệp đặc biệt là gạo, cà phê, cao su, hạt điều, chè, thủy hải sản.
Phụ nữ Việt Nam có truyền thống anh hùng bất khuất trong đấu tranh giành độc lập dân tộc và bảo vệ đất nước, tích cực trong các hoạt động xây dựng và phát triển kinh tế xã hội. Hiến pháp, Luật pháp của Việt Nam thể hiện rõ quan điểm đảm bảo quyền bình đẳng nam nữ; đồng thời Chính phủ rất quan tâm hỗ trợ các tổ chức quần chúng, cũng như quan tâm thúc đẩy phụ nữ tham gia vào các cương vị lãnh đạo đất nước. Với những điều kiện thuận lợi như vậy, phụ nữ nông thôn Việt Nam ngày nay đã đạt được địa vị bình đẳng cao hơn so với phụ nữ nhiều nước có cùng trình độ phát triển kinh tế. Mặc dù có vai trò quan trọng như vậy, nhưng việc phụ nữ tham gia công tác lãnh đạo quản lý và tiếp cận , kiểm soát các nguồn lực còn chưa tương xứng với vai trò, tiềm năng và vị thế của lực lượng lao động nữ trong ngành.
Công cuộc CNH-HĐH Nông nghiệp và PTNT cùng với yêu cầu phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ, quá trình hội nhập quốc tế, khu vực và toàn cầu hoá đặt ra nhiều thời cơ và thách thức trong quản lý, phát triển kinh tế xã hội và ổn định chính trị, đặc biệt trong yêu cầu thực hiện bình đẳng giới và thúc đẩy sự phát triển của nữ CNVCLĐ trong ngành.
Chiến lược giới trong Nông nghiệp và PTNT đặt mục tiêu lồng ghép những giải pháp nhằm tăng cường bình đẳng giới trong các chính sách, chương trình, dự án, các dịch vụ phục vụ nông nghiệp và nông thôn, kết hợp một cách hài hòa các mục tiêu bình đẳng giới với các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của ngành. Tư tưởng xuyên suốt của Chiến lược giới là: đạt được bình đẳng giới và nâng cao vị thế của phụ nữ nông thôn cũng đồng nghĩa với việc đạt được trình độ phát triển cao hơn của nông nghiệp và nông thôn trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp. Đạt được bình đẳng giới và nâng cao vị thế của phụ nữ ở khu vực nông thôn sẽ tạo ra chất lượng và hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực cao hơn, đẩy nhanh tốc độ phát triển và hội nhập của ngành để thực hiện thành công những mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội của đất nước.
Chiến lược giới trong Nông nghiệp và PTNT thể hiện quyết tâm chính trị của Bộ Nông nghiệp và PTNT nhằm hướng đến bình đẳng giới, theo phương châm lấy phát triển con người làm trung tâm. Mục tiêu cao nhất và bao trùm nhất của phát triển nông nghiệp và công nghiệp hóa nông thôn chính là phát triển con người ở khu vực này. Thực hiện bình đẳng giới, xây dựng năng lực và năng cao vị thế của phụ nữ ở nông thôn không chỉ là giải pháp phát triển nguồn nhân lực mà còn được xem như một trong các mục tiêu phát triển cao nhất của ngành.
Chiến lược giới trong Nông nghiệp và PTNT được ban hành kèm theo Quyết định số 4776 QĐ- BNN/ TCCB ngày 28 tháng 10 năm 2003 của Bộ Nông nghiệp và PTNT. Từ khi ra đời cho đến nay, Chiến lược giới trong Nông nghiệp và PTNT chưa được tổng kết, đánh giá về kết quả thực hiện mục tiêu, bài học kinh nghiệm cũng như đưa ra các biện pháp tăng cường quản lý nhà nước nhằm thực hiện có hiệu quả Chiến lược giới ngành Nông nghiệp và PTNT trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Tác giả hiện đang công tác tại Ban Nữ công, Công đoàn Nông nghiệp và PTNT Việt Nam. Với chức năng là tổ chức đại diện, bảo vệ quyền bình đẳng, lợi ích hợp pháp, chính đáng của phụ nữ trong ngành Nông nghiệp và PTNT, Ban Nữ công Công đoàn Nông nghiệp và PTNT Việt Nam đã và đang tích cực triển khai các hoạt động tuyên truyền, vận động phụ nữ giữ gìn, phát huy phẩm chất đạo đức, truyền thống tốt đẹp của dân tộc và phụ nữ Việt Nam. Bên cạnh đó, Ban Nữ công Công đoàn ngành cũng thực hiện chức năng tham gia xây dựng, phản biện xã hội và giám sát việc thực hiện luật pháp, chính sách về bình đẳng giới, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của phụ nữ; tham mưu, đề xuất chính sách với Bộ Nông nghiệp và PTNT và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam về công tác phụ nữ, các vấn đề liên quan đến chế độ chính sách lao động nữ và bình đẳng giới. Với các kiến thức đã được lĩnh hội trong quá trình học tập, nghiên cứu tại Học viện Hành chính (2008-2011), tác giả đã chọn đề tài: “Tăng cường quản lý nhà nước về Chiến lược giới ngành Nông nghiệp và PTNT” làm Luận văn Thạc sĩ quản lý hành chính công.
116 trang |
Chia sẻ: ngtr9097 | Lượt xem: 2045 | Lượt tải: 5
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Tăng cường quản lý nhà nước về chiến lược giới ngành Nông nghiệp và phát triển nông thôn, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn
Tăng cường bình đẳng giới và nâng cao vị thế, năng lực cho phụ nữ là một trong tám mục tiêu phát triển thiên niên kỷ đã được 189 quốc gia thành viên Liên hợp quốc nhất trí phấn đấu đạt được vào năm 2015.
Trong 10 năm qua, hệ thống chính sách, pháp luật về bình đẳng giới đã có những bước tiến đáng kể và ngày càng được hoàn thiện trên cơ sở cụ thể hoá các quan điểm, mục tiêu của Đảng về bình đẳng giới và phù hợp với Công ước CEDAW cũng như các công ước quốc tế khác mà Việt Nam đã tham gia. Cuối năm 2006, Luật Bình đẳng giới đã được Quốc hội thông qua và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/7/2007. Đây là văn bản luật quy định tập trung nhất các nội dung về bình đẳng giới và bảo đảm quyền của phụ nữ tạo hành lang pháp lý cho sự lãnh đạo của các cơ quan trong hệ thống nhà nước đối với công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ phụ nữ.
Trên phạm vi quốc gia, sau 10 năm thực hiện Chiến lược quốc gia Vì sự tiến bộ của phụ nữ Việt Nam đến năm 2010 cũng như các mục tiêu Thiên niên kỷ về bình đẳng giới mà Việt Nam đã cam kết, thành tựu về bình đẳng giới ở nước ta đã đạt được những kết quả quan trọng. Vai trò, địa vị của phụ nữ Việt Nam trong xã hội được nâng lên một bước, khoảng cách giới trong các cấp học phổ thông dần được thu hẹp. Tuy nhiên, trong thực tế hiện nay, phụ nữ vẫn là nhóm xã hội yếu thế so với nam giới và họ vẫn là đối tượng chủ yếu để thúc đẩy bình đẳng giới nên trong nhiều năm trước đây, các mục tiêu quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ được coi là một ưu tiên quan trọng nhằm thúc đẩy bình đẳng giới ở Việt Nam và được thể hiện trong nhiều văn bản pháp luật trên các lĩnh vực, cũng như trong Công ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia.
Phụ nữ và nam giới Việt Nam đều có những đóng góp to lớn không thể phủ nhận trong cuộc đấu tranh giành độc lập và xây dựng đất nước. Phụ nữ và nam giới ở nông thôn là lực lượng lao động đã đưa Việt Nam từ chỗ là một nước nghèo và thiếu lương thực nghiêm trọng vươn lên trở thành một trong những nước xuất khẩu lớn trên thế giới về các sản phẩm nông nghiệp đặc biệt là gạo, cà phê, cao su, hạt điều, chè, thủy hải sản.
Phụ nữ Việt Nam có truyền thống anh hùng bất khuất trong đấu tranh giành độc lập dân tộc và bảo vệ đất nước, tích cực trong các hoạt động xây dựng và phát triển kinh tế xã hội. Hiến pháp, Luật pháp của Việt Nam thể hiện rõ quan điểm đảm bảo quyền bình đẳng nam nữ; đồng thời Chính phủ rất quan tâm hỗ trợ các tổ chức quần chúng, cũng như quan tâm thúc đẩy phụ nữ tham gia vào các cương vị lãnh đạo đất nước. Với những điều kiện thuận lợi như vậy, phụ nữ nông thôn Việt Nam ngày nay đã đạt được địa vị bình đẳng cao hơn so với phụ nữ nhiều nước có cùng trình độ phát triển kinh tế. Mặc dù có vai trò quan trọng như vậy, nhưng việc phụ nữ tham gia công tác lãnh đạo quản lý và tiếp cận , kiểm soát các nguồn lực còn chưa tương xứng với vai trò, tiềm năng và vị thế của lực lượng lao động nữ trong ngành.
Công cuộc CNH-HĐH Nông nghiệp và PTNT cùng với yêu cầu phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ, quá trình hội nhập quốc tế, khu vực và toàn cầu hoá đặt ra nhiều thời cơ và thách thức trong quản lý, phát triển kinh tế xã hội và ổn định chính trị, đặc biệt trong yêu cầu thực hiện bình đẳng giới và thúc đẩy sự phát triển của nữ CNVCLĐ trong ngành.
Chiến lược giới trong Nông nghiệp và PTNT đặt mục tiêu lồng ghép những giải pháp nhằm tăng cường bình đẳng giới trong các chính sách, chương trình, dự án, các dịch vụ phục vụ nông nghiệp và nông thôn, kết hợp một cách hài hòa các mục tiêu bình đẳng giới với các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của ngành. Tư tưởng xuyên suốt của Chiến lược giới là: đạt được bình đẳng giới và nâng cao vị thế của phụ nữ nông thôn cũng đồng nghĩa với việc đạt được trình độ phát triển cao hơn của nông nghiệp và nông thôn trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp. Đạt được bình đẳng giới và nâng cao vị thế của phụ nữ ở khu vực nông thôn sẽ tạo ra chất lượng và hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực cao hơn, đẩy nhanh tốc độ phát triển và hội nhập của ngành để thực hiện thành công những mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội của đất nước.
Chiến lược giới trong Nông nghiệp và PTNT thể hiện quyết tâm chính trị của Bộ Nông nghiệp và PTNT nhằm hướng đến bình đẳng giới, theo phương châm lấy phát triển con người làm trung tâm. Mục tiêu cao nhất và bao trùm nhất của phát triển nông nghiệp và công nghiệp hóa nông thôn chính là phát triển con người ở khu vực này. Thực hiện bình đẳng giới, xây dựng năng lực và năng cao vị thế của phụ nữ ở nông thôn không chỉ là giải pháp phát triển nguồn nhân lực mà còn được xem như một trong các mục tiêu phát triển cao nhất của ngành.
Chiến lược giới trong Nông nghiệp và PTNT được ban hành kèm theo Quyết định số 4776 QĐ- BNN/ TCCB ngày 28 tháng 10 năm 2003 của Bộ Nông nghiệp và PTNT. Từ khi ra đời cho đến nay, Chiến lược giới trong Nông nghiệp và PTNT chưa được tổng kết, đánh giá về kết quả thực hiện mục tiêu, bài học kinh nghiệm cũng như đưa ra các biện pháp tăng cường quản lý nhà nước nhằm thực hiện có hiệu quả Chiến lược giới ngành Nông nghiệp và PTNT trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Tác giả hiện đang công tác tại Ban Nữ công, Công đoàn Nông nghiệp và PTNT Việt Nam. Với chức năng là tổ chức đại diện, bảo vệ quyền bình đẳng, lợi ích hợp pháp, chính đáng của phụ nữ trong ngành Nông nghiệp và PTNT, Ban Nữ công Công đoàn Nông nghiệp và PTNT Việt Nam đã và đang tích cực triển khai các hoạt động tuyên truyền, vận động phụ nữ giữ gìn, phát huy phẩm chất đạo đức, truyền thống tốt đẹp của dân tộc và phụ nữ Việt Nam. Bên cạnh đó, Ban Nữ công Công đoàn ngành cũng thực hiện chức năng tham gia xây dựng, phản biện xã hội và giám sát việc thực hiện luật pháp, chính sách về bình đẳng giới, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của phụ nữ; tham mưu, đề xuất chính sách với Bộ Nông nghiệp và PTNT và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam về công tác phụ nữ, các vấn đề liên quan đến chế độ chính sách lao động nữ và bình đẳng giới. Với các kiến thức đã được lĩnh hội trong quá trình học tập, nghiên cứu tại Học viện Hành chính (2008-2011), tác giả đã chọn đề tài: “Tăng cường quản lý nhà nước về Chiến lược giới ngành Nông nghiệp và PTNT” làm Luận văn Thạc sĩ quản lý hành chính công.
Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
2.1. Nghiên cứu ngoài nước.
Bình đẳng giới có mối quan hệ chặt chẽ không chỉ với sự phát triển của quốc gia mà còn là điều kiện tiên quyết để phụ nữ phát triển. Bình đẳng giới là vấn đề trung tâm của phát triển, tạo môi trường thể chế để mang lại quyền hạn và cơ hội bình đẳng cho phụ nữ, nam giới và cần có những chính sách để tạo cơ hội và điều kiện cho phụ nữ phát triển.
Trên thế giới, Nauy là quốc gia đuợc coi là vương quốc của bình đẳng giới, với dân số khoảng 4,5 triệu người nhưng chỉ số phát triển con người (HDI) và chỉ số phát triển giới (GDI) xếp thứ nhất thế giới. Tuổi thọ trung bình cao, với nam 77 tuổi, với nữ 82,3 tuổi. Có được thành tựu ấy, người ta cho rằng do Na Uy có nền kinh tế rất phát triển (GDP bình quân trên đầu người 60 ngàn USD). Nhưng không phải mọi trường hợp nền kinh tế phát triển đều kéo theo bình đẳng giới. Trên thực tế cho thấy có những nền kinh tế trên thế giới rất phát triển, nhưng chỉ số HDI và GDI lại không cao. Vậy nên một hệ thống luật pháp đồng bộ hướng tới mục tiêu bảo vệ quyền và lợi cho người phụ nữ chính là nguyên nhân quan trọng góp phần làm nên chỉ số bình đẳng giới. Ngoài ra còn có lý do khác, đó là chính phủ Nauy rất quan tâm đến vấn đề bình đẳng giới và coi đó là một trong bốn vấn đề trọng tâm phát triển của đất nước.
Tại Thuỵ Điển, các nghiên cứu về tạo quyền cho phụ nữ đã thực hiện, nhiều nghiên cứu đánh giá các tác động của phát triển kinh tế và thực hiện bình đẳng giới đã chứng minh phát triển kinh tế đang mở ra nhiều hướng đi để nâng cao sự bình đẳng giới lâu dài, một báo cáo của họ cho thấy rằng cần có một chiến lược với ba nội dung để nâng cao sự bình đẳng giới và tạo quyền cho nữ, đó là: cải cách thể chế để mang lại quyền hạn và cơ hội bình đẳng cho phụ nữ và nam giới; duy trì phát triển kinh tế để củng cố những động cơ khuyến khích việc phân phối nguồn lực bình đẳng hơn; thực hiện những biện pháp tích cực khắc phục sự phân biệt dai dẳng để có thêm nguồn lực và tiếng nói chính trị. Nhờ các nghiên cứu và ứng dụng tích cực chiến lược này mà tại Thuỵ Điển phụ nữ độc lập hơn, tỷ lệ nữ tham gia và nắm giữ, kiểm soát nguồn lực nhiều hơn, Thuỵ Điển là một trong mười quốc gia có chỉ số phát triển giới GDI và chỉ số phát triển con người HDI cao nhất.
Tại một số nước Nam Á, Châu Phi, Trung Đông, Bắc Phi nhờ các nghiên cứu, phát hiện ra “Yếu tố thiết yếu trong việc nâng cao bình đẳng giới là tạo lập một sân chơi thể chế bình đẳng giữa nam và nữ” trong đó nhấn mạnh đảm bảo sự bình đẳng về những quyền cơ bản, đã cải thiện được sự bình đẳng giới về quyền hạn lên ngang mức với những nước bình đẳng nhất trong khu vực của họ, tỷ lệ nữ đại diện trong quốc hội so với nam đã tăng lên gấp đôi so với những nước khác.
Nhiều nghiên cứu từ các nước phát triển, các khu vực chính trị trên thế giới đã tập trung vào đánh giá thực trạng và nghiên cứu các giải pháp chính sách tích cực khắc phục sự phân biệt dai dẳng giữa nam và nữ nhằm đòi hỏi nguồn lực và tiếng nói chính trị cho phụ nữ. Họ đã chứng minh việc tăng cường tiếng nói và sự tham gia vào các hoạt động chính trị của phụ nữ có liên quan đến sự thay đổi về thế chế nhằm tạo ra sự bình đẳng hơn trong các quyền cơ bản, do đó tăng cường năng lực tham gia vào diễn đàn chính trị của phụ nữ.
Để thực hiện những biện pháp thiết thực nhằm khắc phục tình trạng phân biệt trong việc làm chủ các nguồn lực và tiếng nói chính trị, nhiều nghiên cứu cho rằng cần phải có các bước đi có định hướng nhằm khắc phục những hình thức phân biệt đối xử dưới nhiều hình thức tinh vi, đa dạng tại trong gia đình, cộng đồng và nơi làm việc.
Thúc đẩy bình đẳng giới, tạo cơ hội và điều kiện cho phụ nữ phát triển có liên quan đến các vấn đề giới trong phát triển, làm thế nào để nâng cao năng lực cạnh tranh, khả năng kiểm soát các nguồn lực và tạo quyền cho phụ nữ vẫn luôn là một vấn đề được quan tâm trên toàn cầu, được các cá nhân, các tổ chức, đặc biệt là các cơ quan, tổ chức phát triển, các chương trình phát triển của phụ nữ đặt ra nhiều hướng nghiên cứu cụ thể hơn tại mỗi quốc gia, khu vực chính trị khác nhau với quan điểm vì sự tiến bộ xã hội bền vững.
2.2. Nghiên cứu trong nước.
Thực hiện bình đẳng giới và thúc đẩy sự tiến bộ của phụ nữ là một trong tám mục tiêu phát triển thiên niên kỷ đã được các nước thành viên Liên hợp quốc cam kết tại Hội nghị thượng đỉnh tháng 9 năm 2000. Việt Nam, cũng như nhiều quốc gia khác trên thế giới, đang nỗ lực phấn đấu để xoá đói giảm nghèo và thực hiện quyền bình đẳng cho cả phụ nữ và nam giới. Hiến pháp Nước Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam nêu rõ: “Công dân nữ và nam có quyền ngang nhau về mọi mặt chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội và gia đình. Nghiêm cấm mọi hành vi phân biệt đối xử với phụ nữ, xúc phạm nhân phẩm phụ nữ. Lao động nữ và nam việc như nhau thì tiền lương ngang nhau”. Quan điểm cơ bản trên thể hiện sự quan tâm của Đảng và Chính phủ Việt Nam trong việc thực hiện quyền bình đẳng về mọi mặt cho tất cả công dân Việt Nam không phân biệt nam, nữ, dân tộc và tôn giáo.
Chiến lược toàn diện về tăng trưởng và xoá đói giảm nghèo của Chính phủ Việt Nam 2003 và Kế hoạch hành động vì sự tiến bộ của phụ nữ đến năm 2005 đã cụ thể hoá các mục tiêu và các chỉ tiêu về bình đẳng giới cần đạt được vào năm 2005 - 2010.
Chính phủ đã có Nghị định số 70/2008/NĐ- CP ngày 4/6/2008 Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Bình đẳng Giới và yêu cầu các Bộ, ngành, cơ quan thuộc Chính phủ và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương triển khai có hiệu quả Nghị định này của Chính phủ và các văn bản pháp luật có liên quan đến bình đẳng giới; Cần tăng cường kiểm tra việc thực hiện pháp luật về bình đẳng giới trong khi xây dựng chiến lược phát triển kinh tế – xã hội cấp quốc gia và chiến lược phát triển của các ngành giai đoạn 2011-2020; Thường xuyên kiểm tra, đôn đốc công tác đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho lao động nữ, đặc biệt là lao động nữ ở nông thôn; thường xuyên kiểm tra việc thực hiện quy hoạch nữ công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý.
Theo báo cáo của Ủy ban Quốc gia Vì sự Tiến bộ của phụ nữ Việt Nam tại Hội nghị tổng kết “Chiến lược quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ Việt Nam đến năm 2010 và Triển khai Chiến lược Quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011 – 2020, trong 10 năm qua, việc thực hiện công tác bình đẳng giới và Chiến lược quốc gia VSTBPN Việt Nam đến năm 2010 đã có những tiến bộ nhất định, góp phần nâng cao chất lượng công tác này. Vị trí xếp hạng về chỉ số phát triển giới (GDI) của Việt Nam đã tăng từ mức trung bình thấp năm 1995 (đứng vị trí thứ 72/130 nước được xếp hạng) lên mức trung bình cao năm 2009 (đứng vị trí thứ 94/155 nước được xếp hạng); chỉ số quyền năng giới (GEM) của Việt Nam hiện ở vị trí thứ 62/109 nước, thuộc nhóm nước có mức phát triển trung bình về giới. Việt Nam được đánh giá là quốc gia xóa bỏ khoảng cách giới nhanh nhất trong vòng 20 năm qua. Đến năm 2010, Việt Nam đã hoàn thành cơ bản các mục tiêu, chỉ tiêu trong Chiến lược quốc gia VSTBPN về thực hiện các quyền bình đẳng của phụ nữ trong lĩnh vực lao động - việc làm, chăm sóc sức khỏe.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện Chiến lược quốc gia VSTBPN Việt Nam đến năm 2010, nhiều chỉ tiêu của các mục tiêu về giáo dục - đào tạo, tăng số phụ nữ tham gia vào cơ quan lãnh đạo các cấp, các ngành, tăng cường năng lực hoạt động VSTBPN chưa đạt kế hoạch đề ra. Nguyên nhân chủ yếu là do một số cấp ủy Đảng, lãnh đạo các cấp, các ngành chưa quán triệt và lãnh đạo thực hiện đầy đủ quan điểm BĐG trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị; thiếu cơ chế bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ giữa Ủy ban với các bộ, ngành và các địa phương trong báo cáo, tổng kết, đánh giá hoạt động; nhiều bộ, ngành, địa phương, đơn vị chưa chủ động tìm giải pháp phù hợp để thực hiện các chỉ tiêu về bình đẳng giới, chưa thực hiện tốt việc lồng ghép vào chương trình công tác, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm…
Chiến lược Quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011 – 2020 là chiến lược đầu tiên của Việt Nam được xây dựng nhằm xác định mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới cần thực hiện trong 10 năm tới, đồng thời, là một trong những công cụ quan trọng để đưa Luật Bình đẳng giới vào cuộc sống, thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong việc thực hiện các cam kết quốc tế về bình đẳng giới. Để đạt các mục tiêu trong Chiến lược, cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra của các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp đối với công tác bình đẳng giới; hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về bình đẳng giới; đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức của đảng viên, cán bộ, công chức, người lao động và các tầng lớp nhân dân về bình đẳng giới; xây dựng và tổ chức thực hiện Chương trình quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2011-2015 và giai đoạn 2016-2020; phát triển hệ thống dịch vụ có chất lượng cao nhằm hỗ trợ nữ và nam bình đẳng về cơ hội, sự tham gia và thụ hưởng trên các lĩnh vực của đời sống xã hội; huy động, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực tài chính cho công tác bình đẳng giới; tăng cường công tác nghiên cứu về bình đẳng giới trên các lĩnh vực; đẩy mạnh hợp tác quốc tế đa phương, song phương về bình đẳng giới …
Bình đẳng giới có ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn ở Việt Nam. Nếu rà soát các chính sách về khuyến khích phát triển kinh tế - xã hội nông thôn trong nhiều năm qua, có thể thấy rất ít văn bản quy định cụ thể về nội dung có quan điểm giới. Các chính sách của Nhà nước đối với nông nghiệp, nông thôn và nông dân đều có mục tiêu nhằm hướng tới sự phát triển về kinh tế và xã hội chung của tất cả các cộng đồng dân cư ở nông thôn, trong đó bao hàm cả nam và nữ; trong quá trình hoạch định từng chính sách riêng biệt không khi nào đặt vấn đề có sự phân biết đối tượng nam hay nữ trong hưởng lợi từ chính sách.
Trong những năm đổi mới, các chính sách khuyến khích phát triển kinh tế nông thôn đã thúc đẩy hộ nông dân phát triển sản xuất hàng hoá nông, lâm, thủy sản để vừa cung cấp hàng hoá đủ nhu cầu tiêu dùng của xã hội, vừa từng bước vượt qua đói nghèo và làm giàu. Bên cạnh sản xuất nông, lâm, thủy sản, chính sách còn khuyến khích phát triển các ngành nghề phi nông nghiệp trong nông thôn nhằm đa dạng hoá các hoạt động kinh tế, từ đó nhanh chóng nâng cao thu nhập, Những năm gần đây, Nhà nước còn triển khai nhiều chính sách có mục tiêu hỗ trợ người nghèo, cộng đồng nghèo phát triển kinh tế, quản lý nguồn lực... thông qua các chương trình có mục tiêu quốc gia như Chương trình 331 về xoá đói, giảm nghèo, Chương trình 135 về phát triển kinh tế ở các xã đặc biệt khó khăn, Chương trình 661 về trồng mới 5 triệu ha rừng, Chương trình 120 về tạo việc làm...
Bình đẳng giới có ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn nói chung và đối với hoạt động nghề cá nói riêng. Trong nghề cá, phụ nữ không tham gia nhiều vào các hoạt động đánh bắt nhưng lại góp phần đáng kể trong hoạt động nuôi trồng thủy sản, chế biến, buôn bán và các dịch vụ nghề cá và thể hiện rõ những thế mạnh riêng trong công việc. Phụ nữ ngành thuỷ sản chiếm hơn 60% tổng số lực lượng lao động trong buôn bán và dịch vụ nghề cá, đặc biệt chiếm hơn 80% trong lao động chế biến thủy sản... Như vậy, không thể phủ nhận vai trò to lớn của phụ nữ trong chuỗi giá trị sản phẩm nghề cá. Bên cạnh đó, phụ nữ còn góp phần đáng kể cho việc phát triển thế hệ lao động nghề cá mới thông qua hoạt động chăm sóc gia đình, nuôi dưỡng con cái.
Một thực tế cho thấy, phần lớn các dẫn chứng về sự bất bình đẳng giới được đưa ra trong các nghiên cứu gần đây đều chưa xuất phát từ nhận thức thực tế về quyền và nghĩa vụ có tính xã hội của từng giới nam và nữ trong các nhóm đối tượng được nghiên cứu, chưa phân tích rõ những điều kiện khác biệt giữa nam và nữ, những điều kiện nào có thể khắc phục và những điều kiện nào rất khó hoặc không thể khắc phục được. Chính vì vậy, rất cần có các tiêu chí thể hiện sự bình đẳng giới trong các quan hệ kinh tế, văn hoá xã hội khác nhau, để đi đến cách nhìn thống nhất về nội dung và phạm vi của phạm trù bình đẳng trong quan hệ giới.
Tại cấp Bộ, Ngành Nông nghiệp và PTNT: đã có một số đề tài nghiên cứu đánh giá vai trò lao động nữ nhằm nâng cao năng lực vị thế CBCC, CNVCLĐ nữ của Bộ Nông nghiệp và PTNT, song mới bước đầu đề cập đến chất lượng nguồn nhân lực nữ nói chung và phạm vi nghiên cứu còn hạn hẹp trong khuôn khổ một số ít đơn vị thuộc Bộ.
Dự án Cải cách hành chính (CCHC) Bộ Nông nghiệp và PTNT đã thực hiện khảo sát, điều tra tác động giới trong CCHC của Bộ Giai đoạn I, song mới chỉ dừng ở mức độ định tính đánh giá thực trạng công tác cán bộ nữ, chưa có những nghiên cứu sâu hơn để định lượng được nguyên nhân, tác động giới trong lồng ghép vấn đề công tác cán bộ nữ trong các hoạt động CCHC tại Bộ.
Đề tài nghiên cứu đánh giá vai trò lao động nữ nhằm nâng cao năng lực vị thế cán bộ công chức, công nhân viên chức và lao động nữ của Bộ Nông nghiệp và PTNT (Nguyễn Thị Hồng Loan, 2002-2004), song mới bước đầu đề cập đến chất lượng nguồn nhân lực nữ nói chung và phạm vi nghiên cứu còn hạn hẹp trong khuôn khổ một số ít đơn vị thuộc Bộ.
Đề tài nghiên cứu thực trạng và đề xuất một số giải pháp nhằm thực hiện hiệu quả công tác quy hoạch và đào tạo đội ngũ cán bộ nữ ngành Nông nghiệp và PTNT đến 2010 (Nguyễn Thị Yên Hưng, 2006-2008). Đây là đề tài có tính chiến lược nghiên cứu thực trạng của công tác quy hoạch, đào tạo và sử dụng cán bộ công chức nữ, cán bộ nữ, cán bộ nữ tiềm năng trong các đơn vị thuộc Viện. Căn cứ vào các kết quả nghiên cứu, triển khai dưới góc độ công đoàn tham gia quản lý và khuyến nghị, song đề tài mới chỉ trong khuôn khổ nghiên cứu đối tượng cán bộ nữ, về cơ bản mới chỉ bước đầu đề cập đến chất lượng nguồn nhân lực nói chung và phạm vi nghiên cứu còn hạn hẹp.
Bên cạnh đó, một số công trình nghiên cứu khác có liên quan đến đề