Hội thảo Giao thông đô thị phát triển bền vững mục tiêu hướng tới của các đô thị Việt Nam

GIAO THÔNG ĐÔ THỊ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG MỤC TIÊU HƯỚNG TỚI CỦA CÁC ĐÔ THỊ VIỆT NAM PGS.TS Vũ Thị Vinh Hiệp hội các đô thị Việt Nam TP Đà Nẵng 8-10/7/2015 HỘI THẢO GIAO THÔNG ĐÔ THỊ BỀN VỮNG I. Đặt vấn đề Hệ thống giao thông là bộ khung tạo nên cấu trúc đô thị, là huyết mạch và ảnh hưởng rất lớn đến kinh tế đô thị. Quy hoạch hệ thống giao thông đô thị phát triển bền vững có mối liên hệ mật thiết với quy hoạch đô thị phát triển bền vững. Quy hoạch hệ thống giao thông đô thị phát triển bền vững ựa trên 3 trục cột: • Bền vững về kinh tế; • Bền vững về xã hội; • Bền vững về môi trường. Giới thiệu khái quát về Hiệp hội các đô thị Việt Nam Khái quát về GTCC ở các đô thị Việt Nam Tỷ lệ % sử dụng GTCC trong các thành phố thị xã theo các vùng của Việt Nam Các chỉ số Vùng Trung du Miền núi bắc Bộ Vùng Đồng bằng sông Hồng Vùng Bắc Trung bộ và duyên hải miền trung Vùng Tây Nguyên Vùng Đông Nam bộ Vùng Đồng Bằng sông Cửu Long Tỷ lệ hành khách sử dụng GTCC ( xe buýt và tắc xi) % 5,66 % 12,32% 5, 73% 10,25% 4,55% 8,72% Nguồn : Dự án Hệ thống quan trắc đô thị Việt Nam được tài trợ bởi UN-HABITAT. Hiện có 20/63 (chiếm 32%) tỉnh, thành phố triển khai lập Quy hoạch phát triển VTHKCC bằng xe buýt cho thấy các địa phương thực sự chưa quan tâm đến việc phát triển VTHKCC nói chung và VTHKCC bằng xe buýt nói riêng. ( Báo cáo Bộ GTVT 2014) Tình hình sử dụng GTCC tại hai thành phố lớn ở Việt Nam Các lọai phương tiên giao thông sử dụng tại hai TP đặc biệt của Việt Nam Thành phố Xe buýt % Xe ô tô con % Xe máy và xe đạp % TP Hà Nội 11 5 84 TP Hồ Chí Minh 9 6 85 TP Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ: 1-1,2%; các tỉnh, thành phố còn lại nhỏ hơn 1%. (Theo báo cáo Bộ GTVT 2014) TP. Hồ Chí Minh TP Hà Nội • Dân số Hà Nội đã tăng hơn ba lần trong vòng 20 năm trở lại đây (1990: 2.2 triệu; 2009: 6.5 triệu) • Tốc độ tăng trưởng: 3,5%/năm • Dân số dự kiến: 2020: 7.3 - 7.9 triệu 2030: 9.0 - 9.2 triệu • Dân số tăng đi kèm với mở rộng đô thị • Hà Nội - đô thị xe máy chiếm vai trò chủ đạo  63 % chuyến đi thực hiện bằng xe máy  25 % chuyến đi thực hiện bằng xe đạp  5 % chuyến đi thực hiện bằng xe ôtô  7% chuyến đi thực hiện bằng xe buýt Bối cảnh - tăng trưởng và đi lại của Hà Nội www.themegallery.com Company Logo CÁC BẤT CẬP QUY HOẠCH • Cơ cấu quy hoạch chưa hợp lý • Thiếu đường cả chiều dài lẫn diện tích đất dành cho đường • Mạng lưới đường phân bổ không đồng đều. • Phân loại đường không rõ ràng • Thiếu các tuyến đường liên kết trong hệ thống đường phố như đường vành đai và đường hướng tâm, các đường khu vực với các đường chính do mạng lưới đường phụ chưa hoàn chỉnh • Thiếu bãi đỗ xe • Thiếu không gian cho người đi bộ www.themegallery.com Company Logo CÁC BẤT CẬP TỔ CHỨC GIAO THÔNG • Phương tiện GTCN phát triển không kiểm soát được • Phương tiện GTCC còn hạn chế • Các nút giao thông kém hiệu quả (đèn rẽ trái ít, chu kỳ không hợp lý) • Chế tài xử phạt chưa nghiêm SỰ THAM GIA CỦA CỘNG ĐỒNG VÀ NĂNG LỰC ĐỘI NGŨ CÁN BỘ • Ý thức người dân chưa cao • Năng lực trong tổ chức quản lý giao thông của đội ngũ cán bộ chưa đáp ứng yêu cầu ngày càng phức tạp I. ĐẶT VẤN ĐỀ Giải bài toán tắc nghẽn giao thông của Hà Nội với nhiều gian nan -BỊT NGÃ BA, NGÃ TƯ -ĐỔI GIỜ LÀ M VIỆC, GIỜ HỌC TẬP -XÂ Y DỰNG CẦU SẮT NHẸ - XÂ Y DỰNG TUYẾN XE BUÝ T NHANH - XÂ Y DỰNG TUYẾN ĐƯỜNG SẮT ĐÔ THỊ TRÊ N CAO www.themegallery.com Company Logo Xây dựng cầu vượt nhẹ của Hà Nội www.themegallery.com Company Logo Lắp đặt hệ thống camera tại các nút giao thông • Nghiên cứu dựa trên Quy hoạch tổng thể đến 2030 và tầm nhìn đến 2050  Phát triển các đường vành đai và đường xuyên tâm  Nâng cấp các tuyến đường hiện tại  Xây mới các cầu bắc qua sông Hồng  Mở rộng hệ thống giao thông công cộng - các tuyến Metro với các đoạn trên cao và đi ngầm Quy hoạch hệ thống Giao thông TP Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn 2050 Đường sắt đô thị - Hệ thống vận tải hành khách công cộng đến năm 2030 Bài toán khắc phục tắc nghẽn giao thông của Thủ đô Hà Nội Tuyến BRT và hai tuyến đường sắt đô thị NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA KHI XÂY DỰNG CÁC TUYẾN GTCC CÓ SỨC CHUYÊN CHỞ LỚN CHO HÀ NỘI Phát triển hướng đến GTCC Transit Oriented Development (TOD) Đó ́ là sự phát triển: • Diễn ra trong vòng 1/2 dặm (0.8km) quanh trạm dừng GTCC • Được nối với mạng lưới đường có thể đi bộ và xe máy • Bao gồm hỗn hợp đa dạng các hình thức sử dụng – bán lẻ, cư trú, làm việc ... • Có cách xử lý đậu xe thích hợp -- ở phía sau các tòa nhà, cách xa vỉa hè, dung lượng ít • Có nhiều loại hình, qui mô nhà ở khác nhau • Có mật độ dân số thích hợp với khu vực đó Sử dụng đất Giao thông Đầu tư và các chính sách trong giao thông sẽ ảnh hưởng đến khả năng đi lại, kết nối & tiếp cận. Loại hình, địa điểm và quy mô sử dụng đất hiện tại và tương lai có ảnh hưởng to lớn đến hệ thống giao thông. Làm thế nào để thực hiện “Thành phố hướng đến GTCC” ? -Cải thiện dịch vụ xe buýt -Xây dựng đường xe điện/xe điện ngầm -Hạn chế sử dụng xe máy & xe hơi  Các chính sách về giao thông là cần thiết, nhưng cũng cần sự phối hợp giữa “Giao thông” và “Sử dụng đất”. Vấn đề tổ chức TOD Quá trình thích hợp để thực hiện TOD (Chiến lược phát triển không gian) Người dân trong khu vực mở rộng đô thị vô trật tự có thể sẽ không sử dụng GTCC do khả năng tiếp cận kém GTCC không thể hoàn lại vốn Vị trí nhà ở cần được tập trung quanh trạm GTCC Cần phải kết hợp khu nhà ở, khu thương mại & cải thiện khả năng tiếp cận BRT kết nối với các tuyến GTCC khác và bố trí các trạm xe đạp tại TP Quảng Châu An toàn cho người đi xe đạp, đi bộ và các trạm xe đạp dọc theo tuyến BRT Hợp phần “Hỗ trợ đối với sở Quy hoạch và Kiến trúc Thành phố Hà Nội (HDPA) cho Quy hoạch đô thị (gói thầu CS05 (03/HP2-TV)” Khó khăn đối với Hà Nội - Ngay trong quy hoạch giao thông cũng chưa tiến hành TOD nên việc tích hợp giữa quy hoạch giao thông và quy hoạch sử dụng đất trong các đồ án quy hoạch phan khu và quy hoạch chi tiết sẽ gặp phải khó khăn khi triển khai ngoài thực tế. - Không có hệ thống đường xe đạp hoàn chỉnh - Không có hệ thống đường đi bộ thuận lợi cho người đi bộ Vì vậy việc phát huy hiệu quả sử dụng của các tuyến GTCC có sức chuyên chở lớn sẽ không cao và điều đó sẽ ảnh hưởng tới tính hiệu quả trong đầu tư. WB đã hỗ trợ cho TP Hà Nội thực hiện Dự án phát triển giao thông đô thị Hà Nội Kết luận • Giao thông xe máy và kinh tế vỉa hè là nét đặc trưng của hầu hết các đô thị Việt Nam • Phát triển dựa trên định hướng giao thông vận tải công cộng (Transit-Oriented Development - TOD) là vấn đề cần được quan tâm ngay từ trong công tác quy hoạch đô thị, Đây chính là một sự thay đổi lớn từ trong nhận thức của các nhà quy hoạch và các nhà quản lý điều hành. • Trong các loại phương tiện giao thông, vận tải công cộng công suất lớn là giải pháp hiệu quả hơn cả đối với những nơi có mật độ dân cư với các hoạt động kinh tế tập trung. Ngược lại, vận tải công cộng công suất lớn chỉ có thể hiệu quả khi đủ lượng người sử dụng. • Do vậy, dọc các tuyến vận tải công cộng có thể/cần phải xây dựng với mật độ cao để một lượng rất lớn cư dân có thể sinh sống và làm việc. • Phát triển dựa vào giao thông công cộng chính là chìa khóa mà các đô thị lớn ở Việt Nam cần hướng tới Xin trân trọng cảm ơn Quý vị đã lắng nghe!